• <
KONGSBERG_2023

Green shipping – Norwegia liderem. Polska może dołączyć do klubu innowatorów

Strona główna Przemysł Stoczniowy, Przemysł Morski, Stocznie, Statki Green shipping – Norwegia liderem. Polska może dołączyć do klubu innowatorów

Partnerzy portalu

Green shipping – Norwegia liderem. Polska może dołączyć do klubu innowatorów - GospodarkaMorska.pl
Fot. Kongsberg

W 2022 r. wypłynie na wody Norwegii pierwszy w świecie zeroemisyjny i autonomiczny kontenerowiec. Żegluga norweska jest liderem we wdrażaniu technologii przyjaznych środowisku – to konkluzja seminarium zorganizowanego w październiku w Oslo. Konferencji towarzyszyła prezentacja Yara Birkeland, w której uczestniczyli premier Jonas Gahr Støre oraz Bjørnar Skjæran, minister rybołówstwa i polityki oceanicznej.

Była to pierwsza i jedyna podróż statku z macierzystego portu Horten do Oslo przed uruchomieniem stałego połączenia między lokalnymi portami norweskimi. Uczestnicy spotkania mogli naocznie przekonać się o zaletach statku i dowiedzieć się więcej o procesie dojścia do tak zaawansowanej technologicznie jednostki.

Zeroemisyjny i bezzałogowy

– Jesteśmy dumni, że możemy zaprezentować pierwszy na świecie w pełni elektryczny i bezzałogowy kontenerowiec. Ograniczy on emisję tysiąca ton CO2 i zastąpi 40 tys. przejazdów ciężarówkami z silnikiem Diesla rocznie – zaznaczył Svein Tore Holsether, dyrektor generalny Yara w czasie prezentacji statku w Oslo.

Po przybyciu statku do Oslo załoga i kierownictwo Yara gościło premiera Jonasa Gahra Støre i ministra rybołówstwa i polityki oceanicznej Bjørnara Skjærana na pokładzie Yara Birkeland.

– Od dłuższego czasu czekaliśmy na dzień [wprowadzenia statku do regularnej żeglugi – MG]. Yara Birkeland będzie transportować nawozy mineralne między Porsgrunn a Brevik i przyczyni się do znacznego ograniczenia emisji CO2 podczas transportu – powiedział Holsether i podkreślił, że jest „to doskonały przykład zielonej transformacji w praktyce”.


Gospodarka Morska
Centrum operacyjne statku Yara Birkeland, fot. Kongsberg

Siła żeglugi i innowacji

Norweskie firmy Wilhelmsen oraz Kongsberg powołały pierwszego w świecie operatora statków autonomicznych. W sierpniu 2018 r. firma Massterly zaczęła koordynować cały proces związany z projektowaniem, a następnie zarządzaniem i eksploatacją statków bezzałogowych na całym świecie.

Wilhelmsen to silny morski operator logistyczny, działający na rynku transportu morskiego i offshore. Zarządza flotą ponad 450 statków oraz zatrudnia 21 tys. osób, w tym ponad 9 tys. oficerów i marynarzy, także z Polski. Armator posiada sieć biur usytuowanych w 2,2 tys. lokalizacji (głownie w portach) w 125 krajach.

Kongsberg zapewnia innowacyjne rozwiązania techniczne dla statków, z wykorzystaniem rozwiązań informatycznych i kosmicznych. M.in. symulatory tej firmy są wykorzystywane przez Szkołę Morską w Gdyni do szkolenia oficerów.

Obie firmy posiadają silne przedstawicielstwa w Polsce, więc jest szansa na włączenie polskich inżynierów, oficerów oraz specjalistów od logistyki w działania innowacyjne na poziomie światowym. Tym bardziej, że w Bałtyckim Klastrze Morskim i Kosmicznym działa HUB ICT & AI oraz HUB produkcji statków zeroemisyjnych.
Wilhelmsen wraz firmą Kongsberg postanowiły kilka lat temu połączyć siły w rozwoju żeglugi statkami bezzałogowymi. Co ciekawe, projekt powstał z inicjatywy fabryki nawozów Yara w Herøya.

W morze bez załogi

– Mamy nadzieję, że ten statek będzie początkiem nowego typu bezemisyjnych kontenerowców. Na świecie jest wiele miejsc, gdzie mamy do czynienia z zatłoczonymi drogami, które skorzystają z takiego zaawansowanego technologicznie rozwiązania – mówił Holsether.

Lądowe centra zarządzania i obsługi statków autonomicznych pozwolą na sterowanie ich ruchem w Norwegii i na całym świecie – twierdzą twórcy statku i podkreślają, że gwarancją sukcesu przedsięwzięcia jest ponad 360-letnie doświadczenia obu firm. W Norwegii, państwie o długoletnich tradycjach morskich, rozumie się również, że przyszłość gospodarki można budować na innowacjach wdrażanych w gospodarce morskiej.

Rozwiązania autonomiczne i zdalne zarządzanie operacjami w transporcie morskim są ważnym kierunkiem w rozwoju przemysłów morskich – wynika z analiz Kongsberg.

Dobre wiatry dla ekologii

– Norwegia to wielki kraj oceaniczny i morski i inne narody oczekują od Norwegii ekologicznych rozwiązań na morzu. Yara Birkeland jest wynikiem potencjału wiedzy i doświadczenia, jakie posiadamy w norweskim klastrze morskim i przemyśle – mówił Geir Håøy, dyrektor generalny Kongsberg Group.

– Projekt wykazuje, w jaki sposób opracowaliśmy wiodącą na świecie innowację, która przyczynia się do zielonej transformacji i zapewnia ogromne możliwości eksportowe dla norweskiej technologii i przemysłu – podkreślił Håøy.

Yara Birkeland to wspólny projekt kilku podmiotów, w którym Kongsberg odpowiada za rozwój i dostarczanie wszystkich nowo opracowanych technologii dla statku. Statek będzie obsługiwany z centrum monitoringu i operacji Massterly w Horten. Massterly jest wspólnym przedsięwzięciem firm Kongsberg i Wilhelmsen.

Imitację działania takiego centrum mogliśmy obserwować w Szkole Morskiej w Gdyni wraz z logistykami z Łotwy. W czasie prezentacji instruktor, kpt. ż.w. z długoletnim doświadczeniem wprowadzał ze swojego stanowiska dane na symulator – mostek kapitański. A ponieważ w szkoleniu oficerów wykorzystywane są urządzenia i oprogramowanie firmy Kongsberg, to uczestnicy treningu mogą czuć się prawie jak na statku bezzałogowym. Wszak na mostku jest tylko przyszły kapitan.

Rządowe wsparcie

Należy tu podkreślić, że projekt Yara Birkeland nie zostałby zrealizowany, gdyby nie wsparcie finansowe rządu Norwegii dla prywatnych firm. Enova, rządowa agenda odpowiedzialna za promocję energii odnawialnej, przeznaczyła 133,5 mln NOK na budowę pierwszego na świecie elektrycznego i autonomicznego kontenerowca.

– Dążąc do budowy społeczeństwa niskoemisyjnego, emisje z transportu muszą zostać ograniczone prawie do zera – mówił w Oslo Nils Kristian Nakstad, dyrektor generalny Enova. Nakstad stwierdził, że „aby to osiągnąć, potrzebujemy projektów, które mogą zmienić rynek – projektów, które mają potencjał, by utorować drogę innym i przyspieszyć tempo zmian w ich sektorze. Wierzymy, że właśnie to zrobi pierwszy na świecie autonomiczny i całkowicie elektryczny kontenerowiec”.

Wprowadzenie kontenerowca do serwisu rozpoczyna dwuletni okres testowania technologii, która ma sprawić, że między portami będzie pływał statek bezzałogowy. W portach statek będzie również ładowany i rozładowywany w obsługiwanych przez roboty w zautomatyzowanych terminalach. Baterie będą ładowane z lądu w czasie postoju statku. W efekcie ma to być w pełni autonomiczny kontenerowiec z napędem elektrycznym.

Statki z napędem elektrycznym buduje już Crist oraz Remontowa Shipbuilding, więc dziś nie jest to już wyróżniająca się innowacja. Do budowy takich statków łącznie z magazynami energii na lądzie gotowy jest też Baltic ZEV HUB, którego koordynatorem jest stocznia Crist.

Amoniak do silników

Równolegle z budową statku Yara Birkeland, Yara zainicjowała rozwój produkcji ekologicznego amoniaku. Przeznaczony jest on dla żeglugi. Ma to być paliwo bezemisyjne. Do realizacji tego zadania  powołano Yara Clean Ammonia.

– Energia odnawialna była naszym punktem wyjścia w 1905 roku. Teraz amoniak sprawia, że wracamy do korzeni – mówił Magnus Krogh Ankarstrand, dyrektor generalny Yara Clean Ammonia. Ankarstrand przewiduje, że „rozbudowana sieć żeglugi i istniejąca infrastruktura sprawiają, że amoniak ma potencjał, aby stać się wiodącym paliwem dla żeglugi oceanicznej na całym świecie”.

Yara to największy na świecie producent nawozów. Firma wykorzystuje amoniak do produkcji swoich towarów. Obecna produkcja amoniaku wykorzystuje 2% światowego zużycia energii z paliw kopalnych. Odpowiada to około 1,2% całkowitej światowej emisji gazów cieplarnianych – wyliczyli eksperci Yara.

– Jako największy na świecie producent amoniaku, Yara uruchomiła ofensywny plan na skalę międzynarodową – informuje Ankarstrand i wyjaśnia, że jego celem jest zarówno usunięcie emisji powstających w czasie obecnej produkcji, „jak i rozpoczęcia produkcji nowego, czystego amoniaku”.

Polska kosmiczna szansa

Polska na miarę swoich możliwości włącza się rozwiązania innowacyjne w przemysłach morskich z zastosowaniem technologii kosmicznych. W ramach prowadzonego kilka lat temu przez Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną akceleratora Space3ac pojawiło się kilka rozwiązań z sektora ICT i kosmicznego, które zastosowane zostały w polskich portach w Gdańsku i Gdyni. Dziś w ramach projektu GALATEA nasze firmy mają szansę zaistnieć w obszarze zaawansowanych rozwiązań technologicznych w obszarze smart ship, shipyard i smart port. Pierwsze projekty dostały dofinansowanie w wysokości 180 tys. i 120 tys. euro. Następne czekają na przyjęcie do realizacji.

Klaster został zaproszony przez Aerospace Valley oraz Le Pôle Mer Méditerranée do uczestnictwa w projekcie GALATEA realizowanym w ramach Horyzontu 2020. Centre for Technology Transfer LLC z Chorwacji oraz ÅKP z Norwegii zaprosiły Klaster do projektu ZEVinnovation pod nazwą „Strengthening Transnational Co-operation, Knowledge and Technology Transfer in Development of Electric Vessels and Fostering Innovations in SMEs”.
Uczestnictwo Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego wraz z partnerami z Norwegii i Chorwacji w tworzeniu HUBu produkcji statków elektrycznych stwarza szansę polskiemu przemysłowi okrętowemu na wejście na rynek krajów skandynawskich i Morza Śródziemnego z produkcją statków zeroemisyjnych i autonomicznych.


Gospodarka Morska
HydroDron 1, fot. Marek Grzybowski

Czas na projekty międzynarodowe

Nasze firmy wykazały, że umieją wykorzystać dane z obserwacji Ziemi, telekomunikacji i nawigacji satelitarnej do optymalizacji ruchu lądowego w portach lub monitoringu zanieczyszczeń. Mamy już osiągnięcia w produkcji bezzałogowych hydrodronów i dronów podwodnych i wykorzystywania ich na małą skalę. W porcie w Gdyni, w czasie ruchu statków testowane były bezzałogowe jednostki autonomiczne wyprodukowane w Polsce przez Centrum Techniki Morskiej oraz Marine Technology.

Opracowany przez Marine Technology HydroDron 1 cechuje się mobilnością, tj. istnieje możliwość przewożenia go w rejon misji na przyczepie samochodowej bądź na większej jednostce nawodnej – statku bazie – i wodowania z przyczepy z plaży, brzegu, nabrzeża, pomostu lub ze statku bazy. Niedawno bezzałogowa podwodna platforma typu AUV-Stealth otrzymała nagrodę w IX edycji konkursu Lider Bezpieczeństwa Państwa 2021. Platformę zaprojektował prof. Politechniki Gdańskiej Mirosław Gerigk z Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa.

Mamy doświadczenie w integracji nauk kosmicznych i zajmujących się morzem. Kilkanaście konferencji organizowanych przez klaster BSSC z Komisją Nauk Kosmicznych gdańskiego PAN dowiodło, że młodzi naukowcy i profesorowie znakomicie dogadują się z biznesem.

Brak finansów w kraju nie pozwala na realizowanie dużych projektów krajowych. Taką szansę stwarzają projekty międzynarodowe. Pozwalają one naszym naukowcom i firmom działającym w przemysłach morskich wypłynąć na szerokie oceany. Mamy potencjał. Trzeba tylko podnieść żagle.


etmal_790x120_gif_2020

Partnerzy portalu

aste_390x150_2023
AVEXON

Dziękujemy za wysłane grafiki.