Naval Group obiecuje transfer technologii w związku z budową okrętów podwodnych. Dotyczy to Orki, ale… holenderskiej

Francuska stocznia podpisała umowę z holenderskim instytutem morskim MARIN (Maritime Research Institute Netherlands), wiodącym instytutem badań morskich w Holandii. Celem jest współpraca w ramach programu zastępowania okrętów podwodnych Submarine Replacement Capability (programma vervanging onderzeebootcapaciteit, VOZBT) dla Królewskiej Marynarki Wojennej Holandii (Koninklijke Marine).

Jak poinformował Naval Group Netherland (holenderski podmiot francuskiego stoczniowca) na portalu Linkedin, podpisanie umowy ma być następstwem listu intencyjnego, ogłoszonego podczas holenderskich targów zbrojeniowych NEDS 2024 (NIDV Exhibition Defence & Security). W jego ramach MARIN ma podzielić się swoją wiedzą z zakresu hydrodynamiki, angażując się w prace nad nowymi, budowanymi dla sił morskich Holandii okrętami podwodnymi. Dla polskich komentatorów niezwykle wymowne jest to, że pierwszy z nich otrzyma nazwę… Orka, tak samo jak program nabycia jednostek tej klasy dla Marynarki Wojennej RP. Choć zbieżność nazw jest przypadkowa, zdarzają się komentarze porównujące przedsięwzięcia obu państw, tym bardziej że w obu jako oferent występuje Naval Group.

Fot. Ministerstwo Obrony Holandii

Co podkreśla francuska stocznia, umowa ma podkreślać pogłębianie francusko-holenderskiej współpracy przy budowie nowych okrętów, które zastąpią obecnie użytkowane i stopniowo wycofywane jednostki typu Walrus. Należy tu podkreślić, że najmocniej komentowanym aspektem wskazania oferenta było podkreślenie zaangażowania podmiotów zamawiającego w to przedsięwzięcie. Wybór Naval Group był szeroko komentowany, gdyż przez długi czas jako faworyta uważano konsorcjum, w skład którego wchodziły szwedzki Saab i holenderski Damen. Największa krytyka dotyczyła obaw, że większość przedsięwzięcia będzie miała miejsce we Francji, ze szkodą dla zdolności stoczniowych Holandii i odpływu tak pieniędzy, jak i szans na pozyskanie ważnych zdolności w zakresie budowy okrętów podwodnych. Zarówno Saab-Damen, jak i drugi oferent, niemiecki ThyssenKrupp Marine Systems publicznie oskarżali postępowanie o nieuczciwość, co miało skończyć się postępowaniami sądowymi. Na ten moment wydaje się, że oba podmioty nie prowadzą związanych z tym działań i nie doszło do rozpraw.

Aby dowieść chęci zaangażowania holenderskiej branży morskiej i technologicznej, francuska firma  na początku września 2024 roku zawarła umowę o współpracy przemysłowej (ICA) z Ministerstwem Gospodarki Holandii. Celem była inwestycja miliarda euro na zamówienia od holenderskich firm oraz zaangażowania krajowych instytucji naukowych i technologicznych. Kluczowym aspektem było zapewnienie strategicznej autonomii holenderskiej branży morskiej. Na mocy tej umowy Naval Group zobowiązuje się do współpracy z wieloma kluczowymi holenderskimi firmami i instytutami wiedzy przez okres dwudziestu lat. Plan ten obejmuje sieć holenderskich partnerów Naval Group w zakresie kluczowych systemów i komponentów. Ma to zapewnić, że dzięki zaangażowaniu local content będzie możliwe prowadzenie usług w ramach MRO w całym "cyklu życia" okrętu podwodnego.

W związku z burzliwymi komentarzami wokół przedsięwzięcia zadaliśmy pytania do Naval Group w sprawie tego kontraktu. Koncern zaznaczył, że od ponad 30 lat aktywnie angażuje się i buduje solidne partnerstwo z holenderską bazą technologiczno-przemysłową (Defence Technological and Industrial Base, DTIB), która obecnie plasuje się wśród trzech największych dostawców firmy. To partnerstwo ma stale się rozwijać, a w ciągu ostatnich pięciu lat DTIB miała wygenerować 250 milionów euro przychodów, co stanowi podwojenie w porównaniu z poprzednim okresem pięcioletnim. Zdaniem Naval Group łącznie ok. 40 holenderskich firm dostarcza sprzęt i usługi na różnych etapach programów morskich prowadzonych przez firmę. W 2017 roku powstał Naval Group Nederland, będący spółką zależną z siedzibą w Hadze i posiadający 100% udziałów, dążąc do wzmocnienia swojej obecności w kraju.

Czytaj więcej: Naval Group zwycięzcą przetargu na okręty podwodne dla Holandii. Teraz czas na Orkę?

Dla holenderskiego klastra morskiego udział w programie okrętów podwodnych oraz zdobyta wiedza i doświadczenie mają być także okazją do dalszego rozszerzenia swojej działalności, zapewniając również niezbędną wiedzę i doświadczenie do skutecznej i autonomicznej obsługi, konserwacji i modernizacji okrętów podwodnych w ramach MRO (Maintenance, Repair, Overhaul). Wynika to z oczekiwań holenderskiego resortu obrony, by branża morska zachowała autonomię przez cały okres eksploatacji wspomnianych jednostek.

Holenderskie okręty podwodne typu Orka są oparte na typie określanym jako Barracuda. Ich długość ma wynosić 82 metry, a podawana wyporność to 3300 ton. Napęd ma stanowić diesel wspierany akumulatorami litowo-jonowymi, zapewniające wyższą autonomiczność. Zasięg działania ma wynosić do 15 000 mil morskich, a załoga ma liczyć ok. 35-43 marynarzy, z możliwością dokwaterowania zespołu komandosów, zwiększając ilość osób na pokładzie do 51-69. Do przenoszenia uzbrojenia będzie wykorzystywane sześć wyrzutni torped 533 mm. Okręt będzie zdolny do użycia zarówno torped, jak i pocisków manewrujących. Koszt czterech jednostek ma wynieść 4-6 mld euro.

Współpraca Naval Group z holenderskimi firmami oraz władzami ma dowodzić, że francuska stocznia dąży do rozwoju gospodarczego państwa zamawiającego, stanowiąc też przykład dla innych, potencjalnych klientów. Przykładem też jest budowa okrętów podwodnych dla Brazylii, gdyż w krajowej stoczni Itaguaí Construções Navais są budowane jednostki typu Riachuelo, oparte na typie eksportowym Scorpène. W dalszych planach brazylijskie siły morskie mają wzbogacić się o okręty podwodne z napędem jądrowym, co ma być owocem wieloletniej współpracy z Francją. Naval Group jest także oferentem w polskim programie „Orka”, w ramach którego proponuje także Scorpène i wsparcie rozwoju krajowych stoczni oraz transfer technologii.