Gotowe silniki niskomagnetyczne dla trzech Kormoranów. Unikatowa polska technologia

Praktycznie gotowe są specjalne silniki dla trzech okrętów serii Kormoran budowanych w Stoczni Remontowa Shipbuilding. Przekazanie ich do stocznie nastąpi w najbliższych tygodniach. - To unikatowe rozwiązania mogące być naszym produktem eksportowym - ocenia dr inż. Stanisław Gawron, dyrektor Centrum Napędów i Maszyn Elektrycznych w Sosnowcu.

Centrum Napędów i Maszyn Elektrycznych, działające w ramach Łukasiewicz – Górnośląskiego Instytutu Technologicznego, opracowało innowacyjne silniki niskomagnetyczne przeznaczone dla niszczycieli min typu Kormoran, budowanych na potrzeby Marynarki Wojennej RP. Silniki te nie są głównym napędem jednostek, mają charakter pomocniczy.  Nowe napędy, dzięki korzystnym parametrom magnetycznym, przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa działań przeciwminowych, minimalizując ryzyko wzbudzenia min z zapalnikami magnetycznymi i zwiększając skuteczność operacji prowadzonych przez polskie okręty.

Dzięki zastosowaniu zaawansowanych rozwiązań technicznych, opracowane przez Centrum Napędów i Maszyn Elektrycznych silniki pozwalają na redukcję sygnatury magnetycznej jednostki. Jest to kluczowy parametr dla okrętów realizujących zadania rozpoznania i neutralizacji min morskich w rejonach najbardziej zagrożonych. Zwiększa to potencjał operacyjny nowych jednostek projektu Kormoran II, które będą wdrażane do służby w latach 2026–2027. Silniki niskomagnetyczne to nie tylko technologia, ale gwarancja bezpieczeństwa naszych marynarzy i przewagi taktycznej na Bałtyku - podkreślają inżynierowie z Sieci Łukasiewicz.

Przekazanie silników nastąpi w najbliższych tygodniach, obecnie trwają ostatnie prace związane z dopełnieniem wszelkich formalności związanych z przekazaniem. Pierwszy w nowe rozwiązanie wyposażony zostanie ORP Czajka.  

Polski i unikatowy

Dr inż. Stanisław Gawron, dyrektor Centrum Napędów i Maszyn Elektrycznych, podkreśla unikatowy charakter silnika niskomagnetycznego, który opracowano w Sosnowcu na potrzeby niszczycieli min z serii Kormoran.

- Silniki w całości zostały opracowane i zaprojektowane w Polsce, a pod względem podzespołów są niemal całkowicie zbudowane w oparciu o dostawy krajowe. W mojej ocenie taki silnik może być naszą specjalnością eksportową, jest on bowiem unikalny w skali światowe, niewielu jest producentów takich urządzeń - podkreśla dyr. Gawron. Centrum, którym kieruje planuje szereg działań promujących to rozwiązanie na rynki eksportowe. Silniki można będzie m.in. zobaczyć na zbliżających się targach Baltexpo w Gdańsku. 

Pytany o zastosowania polskich silników dr Gawron odpowiada z przekonaniem: - Okręty wojenne, np. niszczyciele min, napędy ciche na okrętach, napędy strumieniowe oraz wszystkie napędy elektryczne wymagające bardzo niskiego śladu magnetycznego, cichej pracy oraz wysokiej odporności na udary. Podkreśla też długi czas życia produktów, minimum 20 lat przy eksploatacji zgodnie z instrukcją obsługi.

Program Kormoran kluczowy dla bezpieczeństwa

Program Kormoran II (projekt 258) to strategiczny inicjatywa Marynarki Wojennej RP na modernizację floty przeciwminowej, mająca na celu zastąpienie wysłużonych trałowców projektu 206 FM. Okręty te są kluczowym elementem obrony Bałtyku, umożliwiającym operacje w warunkach NATO i UE. Program realizowany jest przez konsorcjum pod przewodnictwem Remontowa Shipbuilding S.A.,

Głównymi zadaniami okrętów są poszukiwanie, klasyfikacja, identyfikacja i zwalczanie min morskich, rozpoznanie torów wodnych, eskortowanie innych okrętów przez obszary zagrożone, stawianie min oraz zdalne sterowanie platformami przeciwminowymi.

Program wystartował w 2012 r. umową na budowę trzech prototypowych okrętów, z planowanym wprowadzeniem do służby w latach 2017–2022. Pierwsza jednostka, ORP "Kormoran", weszła do służby w 2017 r., a pozostałe w 2022–2023 r. W marcu 2022 r. MON zadeklarowało zakup kolejnych trzech okrętów, co potwierdzono umową podpisaną w czerwcu 2022 r. Łącznie program zakłada budowę sześciu niszczycieli min, z czego trzy są już w służbie, a pozostałe w różnych fazach budowy. Budżet drugiej serii wyniósł ok. 1,4 mld zł, z terminem dostaw do 2027 r. 

Kluczowe parametry prototypu silnika obejmują moc 90 kW, napięcie 440 V (3-fazowe), częstotliwość 60 Hz, prąd znamionowy 144 A, prędkość obrotową 1778 obr/min, sprawność 93,4%, moment obrotowy 483 Nm oraz masę 585 kg. Konstrukcja charakteryzuje się wysoką wytrzymałością mechaniczną, w tym odpornością na udary do 30 g w trzech osiach, co czyni ją idealną do warunków morskich. Obecnie trwają prace nad wersją o mocy 99 kW oraz projektem silnika o mocy 200 kW wyposażonego w hamulec elektromagnetyczny.

Silniki o bardzo niskiej emisyjności pola magnetycznego (poziom pola magnetycznego rozproszonego w odległości 2 m od osi wału: < 50 nT, a dla indywidualnych potrzeb: < 30 nT (dla silników z uzwojeniami kompensacyjnymi) oraz o bardzo dużej wytrzymałości mechanicznej (odporność mechaniczna na udary w trzech osiach: do 30 g).

Obecnie w ofercie Centrum posiada następujące 3-fazowe silniki elektryczne zasilane z napięcia 440V i częstotliwości 60Hz o podstawowych danych: 

 1.7kW, 1755 obr/min.

 4.0kW, 3510 obr/min.

 90 kW, 1778 obr/min.

 99kW, 1190 obr/min.

 200kW, 1195 obr/min.