Wyniki działalności polskich portów morskich w pierwszej połowie 2023 roku okazują się obiecujące – tak wynika z raportu opracowanego przez firmę Actia Forum. Prezentowane dane, oparte na precyzyjnej analizie przeładunków, ilustrują wzrosty, które istotnie kształtują krajobraz portowy.

Raport Polskie porty na wzrostowej fali dostarcza istotnych spostrzeżeń na temat dynamiki przeładunków i zmian w obszarze transportu morskiego, wskazując kluczowe wskaźniki oraz trendy w sektorze.

Wyniki przeładunków portowych za pierwsze półrocze 2023 roku odnotowały wzrost o 20,53% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Łącznie porty polskie obsłużyły 74,2 mln ton ładunków. Prym wiodą Port Gdańsk i Port Gdynia, rejestrując wzrosty o odpowiednio 36% i 7,88%.

Wyniki te były napędzane przede wszystkim zwiększonymi przeładunkami węgla, koksu, paliw płynnych i zbóż. Wzrosty odnotowano w większości analizowanych grup ładunkowych w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego, z wyjątkiem rudy, drewna i drobnicy.

W okresie styczeń-czerwiec 2023 polskie porty obsłużyły łącznie 24 266,1 tys. ton paliw płynnych, co oznacza wzrost o 53,98% w porównaniu z pierwszym półroczem roku ubiegłego. W Porcie Gdańsk, największym polskim porcie paliwowym, przeładunki wzrosły o 59,6% do poziomu 18 348,6 tys. ton. W maju 2023 roku Naftoport osiągnął rekordowy wynik przeładunków, obsługując 41 zbiornikowców i przeładowując 3,4 mln ton paliw płynnych.

Wzrost przeładunków w Porcie Szczecin-Świnoujście wynikał nie tylko z większego importu LNG, lecz również z innych paliw płynnych. LNG stanowi około 60% przeładunków paliw płynnych w Porcie Szczecin-Świnoujście. Import LNG wzrósł o 10,6% w pierwszym półroczu 2023 roku w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Port Gdynia również odnotował wzrost przeładunków paliw o 777,7 tys. ton, co stanowi wzrost o 81% w porównaniu z pierwszym półroczem 2022 roku. PERN rozbudowuje swoją bazę magazynową w Dębogórzu, planując oddanie do użytku pięciu nowych zbiorników.

W pierwszym półroczu 2023 roku nastąpił także wyraźny wzrost przeładunków węgla. Łączna ilość obsłużonego węgla i koksu wyniosła 12 175,2 tys. ton, co stanowi wzrost o 92,9%. Odzwierciedla się to w wynikach Portu Gdańsk (117,41%), Portu Szczecin-Świnoujście (59,98%) oraz Portu Gdynia (48,4%).

Przeładunki zbóż wzrosły o 49,3% (1 934 tys. ton), głównie dzięki działalności Portu Gdynia. Wzrosty zanotowano także w grupie innych masowych ładunków, gdzie przeładunki wzrosły o 8,8%. Wartości te odzwierciedlają obroty w Portach Szczecin-Świnoujście, Gdańsk i Gdynia.

Spadek zaobserwowano w przeładunkach rudy. Polskie porty przeładowały o 55,32% mniej rud w pierwszej połowie 2023 roku w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Przeładunki drewna zmniejszyły się o 58%. Przeładunki drobnicy zmniejszyły się o 8,52%, najbardziej w Porcie Gdynia (10,75%). Spadki były także widoczne w Porcie Szczecin-Świnoujście oraz w Gdańsku.

W ciągu ostatnich sześciu miesięcy polskie porty zanotowały łącznie 1 438 522 TEU przeładunków kontenerów, co oznacza spadek o 9,34% w porównaniu z pierwszym półroczem 2022 roku. Wiodący port kontenerowy na Bałtyku, Gdańsk, zanotował 992 714 TEU przeładunków, co stanowiło spadek o 7,56% w porównaniu z analogicznym okresem w roku poprzednim.

Było to spowodowane głównie zawieszeniem możliwości rezerwacji ładunków do/z Rosji przez głównych operatorów kontenerowych, takich jak Maersk, MSC, CMA CGM i Hapag Lloyd. Dodatkowo, niewielki popyt na rynku w Polsce, wynikający z inflacji oraz wysokich cen żywności i surowców, razem ze stagnacją gospodarczą, przyczynił się do spadku wolumenu obsłużonych kontenerów. W Gdyni, głównym polskim porcie eksportowym, przeładunki kontenerów spadły o 14,4% (-68 654 TEU). Największy spadek odnotowano w terminalu GCT, a także w BCT i OT Port Gdynia. Natomiast Port Szczecin-Świnoujście zanotował wzrost o 4,85% w przeładunkach kontenerów, osiągając poziom 36,8 tys. TEU.

Autorzy raportu przyjrzeli się również obsłudze ładunków w technologii ro-ro oraz przewozom pasażerskim. 

W ciągu pierwszych sześciu miesięcy roku, polskie porty obsłużyły o 31,9 tys. jednostek frachtowych mniej niż w analogicznym okresie 2022 roku, co stanowi spadek o 7,36%. Wyjątkiem jest Port Gdynia, który zanotował niewielki wzrost, co jest wynikiem wprowadzenia dwóch jednostek oraz zwiększenia częstotliwości zawinięć na trasie Gdynia-Hanko.

Segment pasażerski również uległ zmianom. Po ożywieniu przewozów promowych w poprzednim roku, pierwsza połowa 2023 roku przyniosła spadek w regularnym ruchu pasażerskim o 1,96%. Wyjątek stanowi po raz kolejny Port Gdynia, który odnotował wzrost liczby podróżnych do poziomu 251 510 pasażerów. W Portach Gdańsk i Szczecin-Świnoujście nastąpiły zaś spadki w obsłudze podróżnych.

W pierwszej połowie ubiegłego roku można było zaobserwować wysoką aktywność w segmencie obsługi statków wycieczkowych, a ten trend miał swoją kontynuację również w pierwszej połowie 2023 roku. Port Gdynia obsłużył ponad 32 tys. turystów na 14 jednostkach, co stanowi wzrost o 2/3 w porównaniu z poprzednim rokiem.

W raporcie zawarto perspektywy na drugą połowę 2023 roku. Wpływ na przyszłe przeładunki zboża w polskich portach może mieć obecna wojna na Ukrainie, ograniczając import niektórych towarów. Z kolei zakaz importu węgla z Rosji skierował Polskę ku dostawom z innych państw, co zaowocowało wzmożonymi przeładunkami portowymi. Embargo na import ropy naftowej z Rosji i produktów rafineryjnych spowodowało dywersyfikację dostaw. Analizując te zmiany, raport podkreśla potrzebę ostrożności w prognozowaniu przyszłych przeładunków.

Wnioski płynące z raportu Polskie porty na wzrostowej fali ukazują wyraźny wzrost w działalności polskich portów morskich w pierwszej połowie 2023 roku, pomimo istniejących wyzwań i zmieniających się uwarunkowań geopolitycznych.