Trudne i skomplikowane wydarzenia roku 2020 skłaniają do podsumowań, ale również i prognoz na 2021. Wielu analityków różnorodnych rynków uważa, że powstały podstawy do odbudowy światowej gospodarki i to ma mieć właśnie miejsce w przyszłym roku. Równocześnie zintensyfikuje się transformacja gospodarki, co ma miejsce już w zasadzie teraz.

Ostatnie tygodnie dla rynków frachtowych w żegludze masowej i zbiornikowcowej, to próby korzystania z pozostałości wzrostów podaży w okresie letnio – jesiennym a także wyraźne oznaki ścierania się sił rynku pomiędzy tradycyjnymi przedświątecznym wzrostami a negatywnymi efektami kolejnych fali koronawirusa i ich gospodarczymi konsekwencjami. W branży offshore energy jednostki wsparcia tracą kontrakty, ale w zamian zyskują również nowe na innych warunkach. Często również w intensywnie rozwijających się projektach przygotowań do budowy morskich farm wiatrowych.

Ilość nowych zamówień statków nadal jest niewielka. Więcej aktywności odnotowuje się natomiast na rynku S&P, a więc rynku kupna – sprzedaży statków używanych. Jednak i tutaj odnotowane ilości transakcji nie szokują, ale w ostatnim okresie utrzymują się na stabilnym poziomie. Nieco więcej jest złomowań, między innymi dzięki większej aktywności zakładów złomowych z Bangladeszu.

RYNEK PRZEWOZÓW MASOWYCH

• Rynek frachtowy

Pomimo dużej podaży ładunków rud żelaza oraz zbóż, ale ze względu na zmniejszone zapotrzebowanie na węgiel gospodarki chińskiej o około nawet 30% oraz pandemiczne różne wersje „lockdownów”  w Europie, znacząca poprawa rynków frachtowych w segmencie przewozów masowych nadal oddala się. Baltic Dry Index zakończył tydzień 48 na poziomie 1,230 punktów. Kolejny tydzień 49 zakończył się poziomem 1,197 punktów. Natomiast tydzień 50 zamknął się wynikiem 1,211 punktów. Ostatnie tygodnie wykazywały zmienne i różnorodne tendencje dla wszystkich sektorów segmentu masowego, co powodowało, że osiągane były niejednolite wyniki, ale nadal dalekie od oczekiwań. W miarę stabilny w ramach aktualnych warunków, jeśli chodzi o poziom osiąganych frachtów i stawek czarterowych był tydzień 50. Niemniej jednak sektor jednostek Capesize osiągnął najgorsze wyniki w skali ostatnich 6 miesięcy. Lepsze prognozy są według wielu analityków na 2021 rok.

• Rynek tonażowy

Armatorzy w pozyskiwaniu tonażu skupiają się głównie na jednostkach z drugiej ręki, zamiast na kontraktowaniu jednostek nowych. Takie działania powodują, że zwiększa się bezpieczeństwo działalności. I tak w tygodniu 48 odnotowano sprzedaż 12 statków masowych o łącznej kwocie transakcyjnej w wysokości 141,7 mln USD. W tygodniu 49 ilość sprzedaży była podobna i wyniosła 13 jednostek na łączną kwotę transakcyjną 229,7 mln USD. Jednocześnie nadal spadają ceny statków. Zamówienia jednostek nowych do przewozów masowych są na rekordowo niskim poziomie, co jest jednakże dobrym prognostykiem na zbilansowanie relacji popyt – podaż w kolejnych latach.

RYNEK OFFSHORE ENERGY

• Wydobycie i konsumpcja ropy naftowej

Według informacji przekazywanych przez Reuters w tygodniu 49, tzw. Grupa OPEC + postanowiła nieznacznie zwiększyć obowiązujące limity dotyczące ilości wydobycia ropy naftowej. Po tych informacjach jeszcze w tygodniu 49 odnotowano trend wzrostu cen surowca w kierunku poziomu 50 USD za baryłkę.

W ostatni piątek ceny ropy za baryłkę oscylowały na poziomie 46,61 USD za ropę WTI, natomiast za Brent 49,98 USD za baryłkę.

Na przestrzeni miesiąca obserwowano konsekwentny, w niewielkim zakresie wahliwy wzrost cen ropy naftowej typu Brent z poziomu około 41 USD za baryłkę do poziomu lekko 50 USD za baryłkę, co osiągnięte zostało 9 grudnia. Jest to najwyższy poziom od marca br. W stosunku do cen z grudnia 2019 roku poziom jest jednak nadal niższy, ponieważ wtedy ceny ropy Brent oscylowały w granicach 66-68 USD za baryłkę.

Również w skali miesiąca wzrastała nieustannie cena ropy WTI, rozpoczynając z poziomów około 41 USD za baryłkę w połowie listopada i osiągając poziom ponad 46 USD za baryłkę w połowie grudnia. Podobnie jak Brent, również i cena baryłki WTI w okresie rocznym wykazywała się dużymi wahaniami. W grudniu 2019 roku była to cena ponad 58 USD. Najniższe poziomy osiągane były na wiosnę. Potem następował stopniowy wzrost cen.  

• Rynek transportu gazu

W dniu 11 grudnia Polska Agencja Prasowa podała, że do Terminalu LNG w Świnoujściu dotarła 112 dostawa skroplonego gazu ziemnego.

Tego samego dnia Agencja Reuters podała informację na temat przywrócenia prac przy budowie gazociągu Nord Stream 2, prowadzącego do Niemiec. Przy pracach uczestniczą jednostki, które zostały tak dobrane do prac, aby uniknąć kwestii sankcyjnych ze strony USA. Według dostępnych informacji są to specjalistyczne statki zarejestrowane w Rosji.

Mimo dużego zapotrzebowania na tankowce do przewozu LNG rynek odnotował informacje o wysyłce na złom 2 najstarszych jednostek z floty 20 tego typu statków armatora Sinokor.

Morska energia wiatrowa

Bardzo dobra wiadomość dla sektora morskich farm wiatrowych w Polsce. Sejm przyjął długo wyczekiwaną ustawę offshore, która ma pobudzić inwestycje i dać impuls dla rozwoju podmiotów z polskiej gospodarki morskiej, działającej w tym sektorze. Według opublikowanego pod koniec listopada przez Rystad Energy raportu rynek wsparcia branży offshore energy może napotkać znaczące braki w odpowiednim dostępie do specjalistycznych jednostek konstrukcyjnych potrzebnych do budowy farm wiatrowych w najbliższych latach. W związku z tym olbrzymia szansa rysuje się nie tylko dla stoczni produkcyjnych, ale również armatorów statków PSV. Liczne jednostki nie mają bowiem rentownego zatrudnienia w przemyśle offshore oil & gas lub bardzo długo oczekują na jakikolwiek kontrakt. W związku z tym trwa zauważalna tendencja konwersji wykorzystania jednostek wsparcia branży offshore do celów związanych między innymi z morską energetyką wiatrową.

Rynek statków wsparcia (Offshore Support Vessels - OSV)

• Kontrakty

Jak informuje londyńska firma analityczna Clarksons rynek odnotowuje mocny i nadal trwający trend wycofywania jednostek OSV (w głównej mierze statków PSV) z obszaru offshore Afryki Zachodniej. Statki są przekierowywane na obszary Środkowego Wschodu jak również i Azji, aby tam wykorzystywać potencjalne większe możliwości pozyskiwania czarterów. Powoduje to lokalne wysychanie dostępnych od zaraz jednostek pod czartery z tzw. rynku spot. Zresztą sytuacji wcześniejszego anulowania kontraktów (ang. early termination) jest znacznie więcej. O takiej sytuacji informował między innymi norweski Solstad Offshore, który przykładowo dla jednej ze swojej jednostek - „Normand Maximus” otrzymał we wrześniu wypowiedzenie długoterminowej, bo 8- letniej umowy z portugalskim Saipem’em. Pomimo uzyskania odszkodowania w wysokości 45 milionów USD, straty w związku z zerwaniem tego czarteru szacuje się na około 200 milionów USD. Jednostka dopiero niedawno zyskała nowy 5-cio miesięczny kontrakt w Ameryce Południowej, który ma się rozpocząć jeszcze w grudniu. Takie zdarzenia potwierdzają ostatnio często występujące wypowiadanie umów dla jednostek wsparcia branży oil&gas. Nowe kontrakty, bardzo często do innych niż pierwotne przeznaczenie jednostek celów, zawierane są już zupełnie na innych warunkach i zazwyczaj na dużo krótsze okresy.
Przykładów różnorodnego wykorzystania jednostek dotychczas wykorzystywanych w branży offshorre oil&gas  jest coraz więcej. Jak potwierdza to Prezes Lotos Petrobaltic SA  polski statek OSV brał udział w pracach badawczych dotyczących badań geofizycznych pod kątem planów budowy morskich farm wiatrowych. W projekcie niemieckiej firmy RWE o nazwie FEW Baltic II brała udział jednostka - „Sylur”. Statek całkiem niedawno był bardzo sprawnie i profesjonalnie przebudowany w Gdańskiej Stoczni Remontowa im. J. Piłsudskiego SA z klasycznej jednostki PSV (ang. Platform Supply Vessel) na jednostkę wielozadaniową, która między innymi posiada możliwość wykonywania specjalistycznych podmorskich wierceń. Inny ze statków offshore zachodniego armatora jest również najprawdopodobniej wykorzystywany do przewozów elementów nowej inwestycji w Polskiej Stacji Antarktycznej im. H. Arctowskiego.

Więcej o inwestycji pisaliśmy na łamach informacji niedawno opublikowanej na naszym portalu: Pierwsze elementy Polskiej Stacji Antarktycznej w drodze na miejsce inwestycji - GospodarkaMorska.pl

• Rynek tonażowy

Jak poinformowała grupa Damen przeprowadzono w tej stoczni przebudowę jednostki PSV na jednostkę, która będzie eksploatowana w branży rybnej (ang. Fish Feed Carrier).  O podobnych technicznych konwersjach statków wcześniej obsługujących morski przemysł wydobywczy słyszy się coraz częściej. W tygodniu 48 nie odnotowano transakcji sprzedaży statków OSV, natomiast w tygodniu 49 raportowano o 2 jednostkach. Wartość transakcji z ich sprzedaży wyniosła zaledwie 2,9 mln USD.

RYNEK PRZEWOZÓW ROPY I JEJ PRODUKTÓW

• Rynek frachtowy

Po nowej informacji przekazanej przez kraje „OPEC +” na temat zwiększenia limitów wydobycia, uczestnicy rynków zbiornikowców oczekują na efekty tej decyzji. W najbliższym czasie spodziewany jest wzrost ilości surowca do przewiezienia. Na razie jednak trend osiąganych wysokości frachtów od początku grudnia jest spadkowy. Obrazuje to między innymi indeks BDTI (Baltic Dirty Tanker Index - indeks tankowców przewożących surową ropę), który zakończył tydzień 50 na poziomie 425 punktów (tydzień 49 indeks zakończył wynikiem 440 punktów, a tydzień 48 poziomem 455 punktów).

• Rynek tonażowy

W transakcjach S&P (kupna – sprzedaży statków) dotyczących zbiornikowców przeważały zakupy jednostek z sektora Aframax realizowanych „en bloc”, czyli sprzedaż kilku statków jednocześnie.

W tygodniu 49 odnotowano sprzedaż 9 tankowców na łączną kwotę 78,4 mln USD. W tygodniu 50 sprzedano 5 zbiornikowców o łącznej wartości 98 mln USD.

Radosław Marciniak