Wzrost gospodarczy w regionie Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku, w którym współdziała 21 krajów wykazuje oznaki poprawy – oczekiwany wzrost wyniesie 3,3% w 2023 r. w porównaniu z 2,6% w 2022 r. – wynika z informacji po zakończeniu obrad przywódców krajów Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC). 

Według najnowszego raportu Apec Regional Trend Analysis zdecydowane odbicie nastąpi w morskiej i lądowej turystyce. Przewiduje się, że wolny wzrost wydatków na rynkach konsumpcyjnych krajów APEC będzie motorem, który pobudzi aktywność gospodarczą regionów Azji i Pacyfiku.

Pandemia i recesja nie ominęła jednak tego regionu. A nawet można powiedzieć, że tu się zaczęła i wszystkie plagi przeniosły się na rynki wiodące i kraje rozwijające się. Zachwianie w gospodarkach APEC szczególnie mocno dotknęło Unię Europejską oraz kraje afrykańskie i Ameryki Łacińskiej. Dotarło nawet do Polski w postaci zakłóceń dostaw i odbicia inflacyjnego. 

Prognozy z rezerwą

- Te czynniki w dalszym ciągu sprawiają, że z dużą rezerwą określa się obecne ożywienia jako perspektywę długofalową  – stwierdza się w raporcie opublikowanym przez Apec Policy Support Unit poprzedzającą Apec Economic Leaders’ Week.

W wielu krajach odczuwa się skutki pandemii, inflacji, wysokiego zadłużenia i zmian klimatycznych. Gospodarki wielu krajów doświadczają również negatywnych konsekwencji protekcjonizmu wielu krajów, regionalnych napięć geopolitycznych i defragmentacji gospodarczej.

- Sytuacja APEC [w 2023 r. – MG] daje obiecujące sygnały, ale organizacja balansuje na granicy ryzyka ze względu na możliwość pogorszenia się sytuacji – ostrzegają analitycy APEC.

- Wzrost gospodarczy w regionie jest nierównomierny, chociaż w nadchodzących latach spodziewamy się większej stabilizacji – stwierdził optymistycznie Carlos Kuriyama, dyrektor Apec Policy Support Unit.

Ale jest to wciąż region dynamiczny i jego kondycja będzie miała wpływ na dynamikę gospodarczą w wielu regionach, Unii Europejskiej, w tym Polski. A ponieważ porty są jednym ze wskaźników aktywności gospodarek otwartych na świat, operatorzy terminali powinni śledzić uważnie dynamikę zmian w krajach stowarzyszonych w APEC. 

Dynamiczny APEC

W aktywności na rzecz swobodnej wymiany handlowej i inwestycyjnej, zanotowano gwałtowny wzrost w regionie. Realny PKB wzrósł z 19 bln dolarów w 1989 r. do 52,8 bln dolarów w 2021 r. Mieszkańcy regionu Azji i Pacyfiku skupionych w krajach APEC odnotowali prawie czterokrotny wzrost dochodu na mieszkańca. W przeciągu około trzech dekad działania organizacji w wielu krajach udało się przełamać dysproporcje w warunkach życia. 

Zbliżenie w regionie zainicjowane w ramach APEC oparte było na likwidowaniu barier handlowych. Skupiono się szczególnie na likwidowaniu barier pozataryfowych.  Aktywnie działano na rzecz liberalizacji przepisów. Średnie cła spadły z 17% w 1989 r. do 5,3% w 2021 r. W tym okresie handel towarami przemysłowymi i konsumpcyjnymi regionu APEC wzrósł ponad dziewięciokrotnie. Dwie trzecie tego handlu odbywało się między gospodarkami członkowskimi. 

Impuls z ryzykami

Nie należy więc liczyć, że kraje należące do APEC dadzą silny impuls gospodarce światowej. Prognozy dają nadzieję, że nie będzie gorzej.

Apec Policy Support Unit opublikował nowe prognozy w przeddzień szczytu przywódców APEC w San Francisco, który odbył się w połowie listopada br. W raporcie stwierdza się, że tempo wzrostu w regionie obejmującym 21 krajów spadnie do 2,8% w 2024 r. z 3,3% w 2023 r. Tempo wzrostu PKB APEC wyniesie średnio 2,9% w latach 2025 i 2026, poniżej średniej światowej wynoszącej 3,2% i 3,5-3,6% w pozostałych częściach świata.

Wśród kluczowych czynników ryzyka dla regionu Pacyfiku zalicza się utrzymującą się inflację związaną z ograniczeniami eksportowymi, warunki pogodowe, które podniosły ceny ryżu i innych produktów rolnych, a także zakłócenia w łańcuchu dostaw nawozów. Wdrożenie drastycznych działań mających na celu stłumienie inflacji może wymagać większego zaostrzenia polityki pieniężnej, co spowolni wzrost gospodarczy wiodących gospodarek.

- Oczekuje się, że wzrost wolumenu handlu towarami wśród krajów APEC w przyszłym roku odbije się po zasadniczo słabym roku 2023 wynikającym z powolnego wzrostu w Chinach i podniesie się do 4,3% w przypadku eksportu towarów i 3,5% w przypadku importu towarów – informuje David Lawder z Reutersa. 

Import i eksport najwyższy w 2025 r.

Doradcy APEC prognozują jednak, że wzrost zarówno eksportu, jak i importu osiągnie najwyższy przyrost w 2025 r. na poziomie 4,4%, a w 2026 r. nieznacznie spadnie ze względu na rozbieżności geopolityczne zakłócające długotrwałe relacje w zakresie dostaw.

Kuriyama powiedział, że kontrole eksportu ze względu na bezpieczeństwo narodowe i inne ograniczenia między USA i Chinami zwiększają koszty w łańcuchach dostaw, które wcześniej były zoptymalizowane pod kątem wydajności. Dodał, że chociaż pełny powrót do modeli handlu sprzed pandemii Covid-19 nie jest możliwy, ważne jest uniknięcie dalszego regionalizmu. 

Dane pokazują, „jak ważne jest ponowne zaangażowanie, ograniczanie ryzyka i unikanie oddzielenia” gospodarek USA i Chin. „Myślę, że stabilne stosunki między USA i Chinami to sytuacja korzystna dla wszystkich” – powiedział Kuriyama.

 - Oczekuje się, że eksport i import handlu towarami nieznacznie wzrosną o odpowiednio 0,1% i 0,3% w 2023 r., przy bardziej optymistycznej prognozie wzrostu handlu towarami na lata 2024 i 2025 na poziomie 4,3–4,4% – powiedział współautor raportu, Glacer Nino A Vasquez, analityk  Apec Regional Trend Analysis. 

Zdając sobie sprawę, że zawarte w raporcie prognozy, są po części życzeniowe, liderzy APEC na spotkaniu 17 listopada w San Francisco, opublikowali obszerny zestaw postulatów i działań w formie deklaracji. 

Golden Gate Declaration obejmuje szeroki zestaw zaleceń i przedsięwzięć, które mają zacieśnić współpracę i zdynamizować działania w zgodzie ze zrównoważonym rozwojem, zachowaniem równości i uwzględniając potrzeby państw regionu. O rozwoju współpracy z Unią Europejską nie wspomina się wcale. Cały tekst deklaracji opublikowano tutaj [https://www.apec.org/meeting-papers/leaders-declarations/2023/2023-leaders-declaration].