Transoceaniczne autonomiczne jednostki pływające mają zacząć pływać w 2035 r. – mówi dr Henryk Lasota z Politechniki Gdańskiej. Nowa era przemysłu morskiego wymusiła bowiem przyspieszony rozwój wielu gałęzi elektroniki morskiej. O jej zadaniach na najbliższe lata, zagrożeniach i metodach działania rozmawiali eksperci podczas konferencji MARELDAYS 2017 Dni Elektroniki Morskiej zorganizowanej na Politechnice Gdańskiej pod hasłem „Autonomiczne jednostki pływające”.

– MARELDAYS to spotkanie dwóch światów: świata akademickiego i świata gospodarczego, w szczególności gospodarki morskiej. Ma uświadomić obu stronom, że powinny współpracować zarówno w zakresie badań i rozwoju, jak i edukacji. Dlatego zamierzamy otworzyć nowy kierunek studiów – „Inżynierię autonomicznych jednostek pływających” – tłumaczy dr Henryk Lasota z Politechniki Gdańskiej.

Era inteligentnych statków i autonomicznych flot sprawiła, że rozwinęły się m.in.: protokoły komunikacji, niezawodna i bezpieczna łączność, przemysłowy „Internet Rzeczy” (I2oT),  systemy wielo-agentowe (MAS), monitorowanie przybrzeżne czy zintegrowane zarządzanie flotą. Ich działanie ułatwiają specjalne aplikacje.

– Aplikacje skojarzone wokół standardu NMEA 2000 (protokół używany do tworzenia sieci urządzeń elektronicznych, głównie morskich instrumentów nawigacyjnych) są o tyle ważne, że budują możliwość realizacji prostych i zaawansowanych aplikacji o szerokich zastosowaniach w bardzo krótkim czasie. Wszystkie dostępne informacje, które zbierają, można rozesłać do mobilnych urządzeń. Niektóre aplikacje umożliwiają także sterowanie, czyli z dowolnego miejsca na świecie mogę np. włączyć ogrzewanie na jachcie lub nawet próbować nim sterować – mówi Piotr Cywiński z Navinord.

Obecnie trwają już testy różnych urządzeń, które będą miały zastosowanie na bezzałogowych statkach. Szczególnie zaawansowane w tej kwestii są badania brytyjskiego koncernu Rolls-Royce. Jego projekt Advanced Autonomous Waterborne Applications Initiative (AAWA) zakłada budowę pierwszego na świecie bezzałogowego statku. Badane są systemy bezpieczeństwa, systemy nawigacji oraz dostosowanie tych statków do obecnych przepisów morskich.

W projekcie biorą udział naukowcy z największych fińskich uniwersytetów: Tampere University of Technology, VTT Technical Research Centre of Finland Ltd, Åbo Akademi University, Aalto University i University of Turku. Oprócz Rolls-Royce, nad stworzeniem przełomowego statku pracują także inne firmy z branży morskiej, w tym: Brighthouse NAPA, Deltamarin, DNV GL i Inmarsat. 

Jak zapowiedział Oskar Levander, wiceprezes ds. innowacji w Rolls-Royce, „już teraz mamy dostępne technologie, które umożliwiają stworzenie bezzałogowego i autonomicznego statku. W ramach naszego projektu już stworzyliśmy symulację systemu sterowania taką jednostką. Do końca tej dekady pierwszy wyposażony w nią statek będzie już na wodzie”.

Bezzałogowa jednostka hydrograficzna „AutoDron”

Nad bezzałogowymi statkami pracują także polskie uczelnie. Młodzi naukowcy z Akademii Morskiej w Gdyni stworzyli bezzałogową jednostkę hydrograficzną „AutoDron”.

– Dzięki niej po zebraniu danych za pomocą przyrządów hydrograficznych jesteśmy w stanie stworzyć mapę batymetryczną, czyli głębokościową. To na pewno przydatne w strefie przybrzeżnej, gdzie nie mogą wejść tradycyjne jednostki hydrograficzne, ponieważ zazwyczaj mają głębokość powyżej 1 m. W przypadku naszego urządzenia takich ograniczeń nie ma, a do jego obsługi wystarczy tylko jedna osoba – tłumaczy Mateusz Specht z Akademii Morskiej w Gdyni, współtwórca bezzałogowej jednostki hydrograficznej „AutoDron”.

Takie projekty mogą być inspiracją dla profesjonalistów, a jednocześnie otwierają drogę studentom na rynku pracy. Stworzenie platformy współpracy nauki i przemysłu otworzy drogę ku innowacjom i sprawi, że nowoczesne wynalazki młodych naukowców będą miały szansę zastosowania na prawdziwych statkach, szczególnie w erze inteligentnych jednostek.

Podczas dwudniowej konferencji MARELDAYS można było wysłuchać wykładów prowadzonych przez przedstawicieli branży elektroniki morskiej z Polski, Anglii i Francji. Kilka wykładów poprowadzili pracownicy naukowi PG zaangażowani w tematykę elektroniki i automatyki morskiej. Wydarzenie było też doskonałą okazją, aby dowiedzieć się, jak szeroko sięga pojęcie współczesnej elektroniki morskiej, oraz by poznać ewentualnych przyszłych pracodawców z tej wyjątkowej gałęzi gospodarki morskiej.