Pierwszy na świecie w pełni elektryczny prom kończy 10 lat

Od momentu rozpoczęcia działalności w 2015 roku, prom MF Ampere pokonał dystans równy 17-krotnemu okrążeniu równika, wykorzystując swój napęd bateryjny. W ten sposób mija dekada od przełomu w transporcie morskim.

Jak informuje Crovus Energy, choć minęło 10 lat, tak innowacyjny prom nadal ma prezentować wysoki potencjał zastosowanych na nim technologii, mimo że postęp w tej kwestii porusza się w galopującym wręcz tempie. Zdaniem firmy wiele osób miało być początkowo sceptycznych wobec wprowadzania napędu bateryjnego na taki statek, skazując go z marszu na porażkę. Jak się okazało, praktyka pozytywnie zweryfikowała projekt, który stał się wzorem dla setek promów i innych statków, działających na całym świecie.

Zgodnie z podanymi informacjami, to Norwegia, ojczyzna pierwszego promu z napędem bateryjnym, zyskała reputację lidera w dziedzinie ekologicznej żeglugi dzięki elektryfikacji swojej floty promowej z północy na południe. Wszystko zaczęło się od wspomnianego promu Ampere i decyzji Norweskiego Zarządu Dróg Publicznych, aby wymagać zrównoważonej technologii na pokładzie nowej jednostki przeznaczonej do transportu pasażerów i pojazdów przez Sognefjord na zachodnim wybrzeżu kraju. Operator promowy Norled zaczął badać alternatywne rozwiązania elektryczne i nawiązał współpracę ze stocznią Fjellstrand w celu znalezienia najlepszego rozwiązania. Norled wygrał przetarg na prom w oparciu o projekt, który „dał życie” Ampere. Został dostarczony w październiku 2014 roku, a jego komercyjna eksploatacja rozpoczęła się w maju rok później.

- Od 2015 roku Ampere przepłynął przez Sognefjord ponad 124 000 razy i udowodnił, że statki elektryczne są zarówno ekonomiczne, jak i zrównoważone. Wykazane oszczędności kosztów i emisji utorowały drogę do elektryfikacji kolejnych 80-90 promów w Norwegii. Przyspieszyło to również rozwój technologii umożliwiającej tworzenie lekkich i bardziej energooszczędnych systemów. Dla porównania, MF Ampere ma zainstalowany 1 MWh naszych akumulatorów pierwszej generacji, ale nasz największy jak dotąd system, który będzie zasilał prom Incat w Ameryce Południowej, będzie miał na pokładzie prawie 42 MWh naszych lekkich akumulatorów Dolphin. Ale bez MF Ampere jako naszego projektu pilotażowego, nie bylibyśmy w tym miejscu, w którym jesteśmy dzisiaj w elektryfikacji morskiej - powiedział Fredrik Witte, dyrektor generalny Corvus Energy.

- Nasze doświadczenie z tym statkiem pokazuje, że opłaca się inwestować w elektryczne promy, zarówno dla środowiska, jak i dla społeczeństwa, tworząc nowe miejsca pracy w przemyśle morskim, a także dlatego, że eksploatacja elektryczna jest tańsza niż diesel w dłuższej perspektywie. Wcześniej Ampere stanowił 4% naszej floty z zerową emisją, ale teraz mamy blisko 50% naszej floty z niską lub zerową emisją. W przyszłości będziemy pracować nad tym, aby więcej statków miało niską lub zerową emisję - powiedziała Heidi Wolden, prezes Norled.

- Kiedy stocznia Fjellstrand po raz pierwszy zaczęła przyglądać się promom elektrycznym w 2010 roku, wiedzieliśmy, że w pełni elektryczny prom będzie wyzwaniem na tej trasie ze względu na odległość i zapotrzebowanie na moc. Kiedy jednak ogłoszono przetarg, a Norled chciał uczynić ten prom w pełni elektrycznym, ponownie przeanalizowaliśmy ten pomysł i znaleźliśmy rozwiązania, które naszym zdaniem mogłyby zadziałać. Wykorzystując istniejące, sprawdzone projekty statków z poprzednich projektów i wykorzystując naszą wiedzę w zakresie lekkich i zoptymalizowanych projektów energetycznych, udało nam się stworzyć statek, który jest nie tylko wydajny, ale także w pełni dostosowany do przyszłości zrównoważonego transportu. Stanęliśmy przed szeregiem wyzwań, ponieważ nikt wcześniej tego nie robił. Nie mieliśmy pojęcia o rzeczywistej żywotności akumulatorów i nie mieliśmy potrzebnych zasad i przepisów. Jednak dzięki ścisłej współpracy z firmą Siemens jako integratorem, dostawcą akumulatorów Corvus Energy, armatorem Norled, a także norweskimi władzami morskimi i DNV, udało nam się odnieść sukces - powiedział Edmund Tolo, kierownik ds. badań i rozwoju oraz sprzedaży w Fjellstrand.

Uruchomiony na wspomnianej trasie elektryczny układ napędowy promu zapewnił wyjątkowe wyniki, drastycznie zmniejszając wpływ podróży promem na środowisko. W porównaniu z tradycyjnymi promami zasilanymi paliwami kopalnymi, koszt operacyjny każdej przeprawy został zmniejszony o imponujące 85% do 90%, generując łączne oszczędności w wysokości prawie 15 milionów USD. Emisja CO2 została zmniejszona o 2700 ton rocznie, co stanowi znaczący krok w kierunku dekarbonizacji norweskiego sektora transportu. Zdaniem Corvus Energy, na podstawie wyliczeń kosztów energii elektrycznej, koszt wykorzystania jej podczas jednej przeprawy jest porównywalny z kosztem gofra i filiżanki kawy.

MF Ampere (IMO: 9683611) ma 76,4 metra długości, 20,8 metra szerokości i 3,7 metra w zanurzeniu. Pływa pod norweską banderą. Może pomieści do 350 pasażerów i do 120 samochodów. Pojemność brutto wynosi 1590 GT. Pływa na 5,7-kilometrowej przeprawie w Sognefjord pomiędzy miejscowościami Lavik i Oppedal. Wykonuje około 34 rejsy dziennie, a każdy z nich trwa około 20 minut, nie licząc 10-minutowego czasu załadunku i rozładunku samochodów i pasażerów.

Zdaniem Corvus Energy prom ten jest przykładem tego, co można osiągnąć, gdy innowacyjność, zrównoważony rozwój i opłacalność idą w parze. Sukces promu nie tylko pokazał praktyczność promów elektrycznych w Norwegii, ale także przyspieszył przyjęcie podobnej technologii w miastach przybrzeżnych i społecznościach wyspiarskich na całym świecie. Wraz z niedawną instalacją dodatkowych akumulatorów w celu przedłużenia żywotności statku, MF Ampere będzie kontynuował żeglugę do czasu wprowadzenia kolejnej przełomowej innowacji, gdyż od 2026 roku trasę między Lavik i Oppedal mają obsługiwać cztery autonomiczne promy.

Obok promów z napędem elektrycznym Norwegia wdraża także statki zasilane wodorem. W 2023 roku stocznia Remontowa Shipbuilding S.A. z Gdańska podpisała kontrakt z jedną z największych firm żeglugowych w Norwegii, Torghatten Nord AS, na budowę dwóch nowoczesnych promów pasażersko-samochodowych o napędzie hybrydowym. Pierwszy z nich, budowany od maja ub. r., ma zostać przekazany zamawiającemu w I kwartale 2026 roku. Będzie obsługiwał morskie połączenie Stornes-Bjørnerå.