Eksperci: polski podatek dla stoczni może pogorszyć pozycję fińskich firm

Zachęta podatkowa dla polskich stoczni w postaci 1 proc. ryczałtu od sprzedaży lub przebudowy statków wpływa na konkurencję w regionie Bałtyku; reguły gry powinny być takie same dla wszystkich – ocenili fińscy komentatorzy w sobotniej audycji radiowej.

Fiński państwowy nadawca informacyjny Yle odnotował, że na początku tygodnia Komisja Europejska zaczęła formalnie badać sprawę polskich przepisów umożliwiających przedsiębiorstwom z branży stoczniowej płacenie zryczałtowanego podatku w wysokości 1 proc. Chodzi o podatek od przychodów ze sprzedaży pochodzącej z budowy lub przebudowy statków zamiast powszechnie obowiązującego podatku od osób prawnych płaconego od dochodu (stawka 19 proc. CIT).

Przypomniano, że w Finlandii ogólna stawka podatku dochodowego od przedsiębiorstw wynosi 20 proc., a więc na tle tego polskie rozwiązanie można uznać za „super niski podatek”.

Jyrki Heinimaa, dyrektor zarządzający stocznią w fińskim mieście Rauma, uważa, że celem wszystkich rozwiązań tego typu jest uzyskanie przewagi. Na antenie Yle powiedział, że „jeśli w ten sposób chce się uczynić polskie stocznie szczególnie atrakcyjnymi, to z pewnością wpływa to na zainteresowanie przedsiębiorstwem i przez to także na konkurencyjność”.

Heinimaa przypomniał, że w regionie Bałtyku konkurencja na rynku zamówień na statki jest twarda, a już sam wcześniejszy niższy poziom cen w Polsce wpłynął na ceny także w Finlandii. Według niego „zachęta podatkowa tylko dodatkowo zwiększy cenową przewagę Polski”. Zwrócił także uwagę, że „nie ma potrzeby wprowadzać tego rodzaju rozwiązań, jeśli umie się utrzymać rentowną działalność przedsiębiorstwa”.

W audycji przypomniano również, że już wcześniej fińskie stocznie straciły zamówienie na rzecz polskich, gdy państwowy operator Finferries zamówił budowę promu hybrydowego właśnie z Polski; statek został zwodowany w 2017 roku.

W Finlandii branża stoczniowa jest jedną z głównych gałęzi przemysłu. W 2017 roku działało osiem stoczni, w większości z nich buduje się nowe statki. Jedynie stocznia w Turku zajmuje się naprawami.
Fiński przemysł morski oprócz przedsiębiorców stoczniowych skupia także producentów z branży technologii morskich, w tym projektantów i dostawców oprogramowania i systemów. 90 proc. produkcji branży jest eksportowana.

Jukka Lehtonen, ekspert Konfederacji Fińskiego Przemysłu (EK) w dziedzinie prawa konkurencji, uważa, że „nie wygląda to zbyt dobrze, jeśli jednym uczestnikom rynku przyznaje się niższą stawkę podatkową niż konkurentom”. W wywiadzie zwrócił uwagę, że jeśli taka niższa stawka zostanie uznana za pomoc publiczną niezgodną z prawem, to wtedy można od jej odbiorcy dochodzić zwrotu nieuiszczonej kwoty wraz z odsetkami.

Badana przez KE sprawa dotyczy rozwiązania podatkowego przyjętego w ustawie z 2016 roku o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W akcie tym zaznaczono, że wyboru opodatkowania zryczałtowanym podatkiem od przychodu (zamiast ogólnego 19-proc. CIT od dochodu), można dokonać w okresie obowiązywania pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności ryczałtu z rynkiem wewnętrznym. Założono, że z możliwości tej będzie można skorzystać od 1 stycznia 2017 roku, ale przed tą datą KE zgody nie wydała; Polska zgłosiła UE tego rodzaju środek pomocowy w grudniu 2016 roku.

15 stycznia 2018 roku KE wydała komunikat, w którym poinformowała, że nie kwestionuje prawa Polski do decydowania o własnym systemie podatkowym, jednak zgodnie z Traktatem o Unii Europejskiej musi zweryfikować, czy system podatkowy jest zgodny z unijnymi zasadami pomocy państwa i nie przyznaje on „selektywnej korzyści niektórym przedsiębiorstwom względem innych”.

Podkreślono, że pomoc zaszkodziłaby stoczniom w UE, które nie kwalifikują się do wsparcia w ramach polskiego systemu podatkowego. „Ponadto pomoc nie wydaje się konieczna, biorąc pod uwagę, że istnieją w Polsce stocznie, które są w stanie konkurować na rynku na podstawie własnych osiągnięć” - zaznaczyła KE.