W trakcie rozpoczętych o 11.00 obrad ministrowie zajmą się projektem nowelizacji ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich, a także propozycją zmian w ustawie o weteranach działań poza granicami państwa. Przepisy te mają zapewnić polskim siłom zbrojnym możliwość skutecznego oddziaływania na zagrożenia terrorystyczne z morza i powietrza, których nie można zneutralizować środkami pozostającymi w dyspozycji ministra spraw wewnętrznych.

Zgodnie z proponowanymi zmianami, znowelizowany ma zostać przepis uprawniający ministra obrony narodowej do wydania decyzji o zastosowaniu przez polskie siły zbrojne na polskich obszarach morskich niezbędnych środków, do zatopienia statku lub obiektu pływającego będącego zagrożeniem terrorystycznym. Projektowana ustawa uszczegóławia te przepisy. Szef MON w swojej decyzji ma określać oddziały, które będą miały neutralizować zagrożenie terrorystyczne oraz środki, które mają zostać do tego użyte.

Autorzy projektu argumentują, że brak precyzyjnych przepisów prawnych upoważniających do użycia Sił Zbrojnych RP w celu neutralizacji zagrożeń, przy jednoczesnym braku możliwości zastosowania w tym celu innych środków, powoduje, że państwo może być podatne na zagrożenia terrorystyczne. Obowiązujące dotychczas przepisy prawne nie zapewniają w wystarczający sposób bezpieczeństwa prawnego dowódcom i żołnierzom podejmującym działania w ramach neutralizacji zagrożeń. Projektowane zmiany mają charakter systemowy i zmierzają do uregulowania sytuacji, w których Siły Zbrojne RP mogą zostać użyte do neutralizacji zagrożeń terrorystycznych normowanych zmienianymi ustawami. Wedle projektu oddziały i pododdziały Wojska Polskiego będą podporządkowane Dowódcy Operacyjnemu RSZ. Będzie on wydawał rozkaz o użyciu środków przymusu bezpośredniego, broni i innego uzbrojenia w określonej sytuacji, w sposób adekwatny do zagrożenia oraz w granicach zasad określonych w wiążących państwo wedle ratyfikowanych umów międzynarodowych.

Należy tu zwrócić uwagę na morski aspekt tej działalności. W kwestii kierowania siłami operującymi na Morzu i Nabrzeżu jako podlegający DORSZ zadania wydzielonym komponentem będzie sprawowało Centrum Operacji Morskich - Dowództwo Komponentu Morskiego. W tym zakresie może posiłkować się doświadczeniem z czasów pandemii COVID-19 i najsilniejszych restrykcji. W 2020 roku siły polskiej Marynarki Wojennej, we współpracy z Morskim Oddziałem Straży Granicznej i Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa sprawowały kontrole morskiej granicy państwa w związku z ograniczeniami jej przekraczania. Zabezpieczały też ruch żeglugowy oraz transport morski.

Proponowane przepisy przewidują umożliwienie użycia sił zbrojnych przeciwko zagrożeniom terrorystycznym wobec infrastruktury energetycznej na morzu w tym gazociągowi Baltic Pipe i innym obiektom i instalacjom zapewniającym dostęp do portów, a także morskim farmom wiatrowym, podmorskim sieciom elektroenergetycznym i światłowodowym. Obecnie kontrole linii energetycznych i gazociągowych sprawują m.in. niszczyciele min, w tym niedawno wprowadzone do służby ORP Albatros i ORP Mewa, służące w 13. Dywizjonie Trałowców 8. Flotylli Obrony Wybrzeża. Okręty jednostki stacjonujące w Gdyni i Świnoujście odpowiadają także za bezpieczeństwo dróg podejściowych do portów oraz terminali gazowych. Tym bardziej, że uszkodzenie Nord Stream pokazało, jak poważne pozostaje niebezpieczeństwo dla morskiej infrastruktury, a także rolę sił morskich w jej zabezpieczeniu.

Ministrowie zajmą się również projektem nowelizacji ustawy o weteranach działań poza granicami państwa. Propozycja zakłada, że dodatek dla poszkodowanych weteranów będzie przysługiwał wszystkim poszkodowanym, a nie, jak dotychczas, jedynie tym, którzy posiadają prawo do emerytury lub renty. Należy podkreślić, że status weterana przysługuje wszystkim żołnierzom, funkcjonariuszom i innym pracownikom instytucji państwowych, którzy wykonywali zadania podczas misji czy operacji zagranicznych przez ponad 60 dni poza granicami kraju. Dotyczy to misji zarówno w ramach jednostek wojskowych, jak i instytucji, zarówno realizujących politykę państwa, a także pod auspicjami NATO, UE i ONZ. Co istotne, wedle obecnych przepisów byli żołnierze, którzy posiadają status weterana poszkodowanego oraz są uprawnieni do otrzymywania emerytury lub renty pobierają dodatek dla weterana poszkodowanego. Jego wysokość jest uzależniona od stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu i wynosi od 5% do 130% najniższej emerytury.

Proponowane rozwiązania na zasadzie odesłań zastosowanych w ustawie o weteranach działań poza granicami państwa odnoszą się do obecnych i byłych funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, a także do obecnych i byłych funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa i Państwowej Straży Pożarnej.

rbk/ mm/ itm/