Litewski terminal LNG często porównywany jest do wybudowanego w Polsce gazoportu. Przedstawia się go jako przykład sprawnie przeprowadzonej inwestycji. Fakty jednak wskazują, że polski terminal ma dużo większy potencjał.

Świnoujski gazoport to inwestycja w zupełnie innej skali. W Polsce nie tylko konieczne było wybudowanie rurociągów potrzebnych do odbioru gazu skroplonego ze statków. Powstały także zbiorniki LNG oraz instalacje do regazyfikacji. Do tego trzeba było zbudować w Świnoujściu zupełnie nowy basen portowy, by pomieścić w nim przypływające metanowce. A to statki o dużych gabarytach.

Na tle tak dużej inwestycji, obiekt w Kłajpedzie wypada po prostu blado. Eksperci nazywają go wręcz punktem przeładunkowym. U Litwinów funkcję terminalu pełni  wzięty w leasing pływający terminal regazyfikacyjny FSRU (Floating Storage and Regasification Unit). Nie trudno więc zrozumieć, dlaczego swoją inwestycję Litwini skończyli dużo wcześniej od nas. Ale nawet po skończeniu inwestycji i tak nie brak tam problemów.

Litwa faktycznie nie wybudowała gazoportu, tylko wyleasingowała jednostkę pływającą FSRU o wiele mówiącej nazwie "Independence" (niepodległość, niezależność). Według ekspertów, koszty 10-letniego leasingu będą bardzo wysokie - 689 mln dol. Przy obecnym kursie złotego będzie to większa kwota niż koszt budowy gazoportu w Świnoujściu.

Przy tym warto zauważyć, że Litwini po dziesięciu latach nadal nie będą właścicielami gazoportu. Musieliby go wykupić albo właściciel (Norwegowie) rozważy odcumowanie i przemieszczenie jej tam, gdzie nadal będzie przynosić zyski. Trudno więc stwierdzić, czy litewski terminal faktycznie zapewnia im bezpieczeństwo energetyczne.

Nasz gazociąg cieszy się także  lepszą lokalizacją niż jego litewski odpowiednik. Przede wszystkim spada zużycie gazu na Litwie. Szacuje się, że w 2017 r. będzie ono o 38 proc. niższe niż w 2010 r. W związku z tym kluczowa dla funkcjonowania terminala w Kłajpedzie w najbliższych latach będzie sprzedaż gazu na rynki zewnętrzne. Z tym mogą być jednak problemy, gdyż Litwa nie ma połączenia z Polską, a łotewska sieć przesyłowa póki co jest zdominowana przez rosyjski Gazprom.

Gazoport polski nie powinien mieć takich problemów. O wyborze Świnoujścia zadecydowały m.in. takie czynniki jak: uregulowanie sytuacji prawnej gruntów pod budowę terminalu, krótsza droga transportu LNG oraz większe zapotrzebowanie na gaz w północno-zachodniej Polsce. Co ważne, w odróżnieniu od litewskiej inwestycji, nasz gazoport dzięki gazowym połączeniom będzie mógł odbierać gaz także dla innych państw. W przypadku obiektu w Kłajpedzie w grę wchodzą jako odbiorcy tylko Łotwa i Estonia (Litwa nie ma połączeń gazowych z innymi krajami Unii).

Równie ważna jest też sama odległość. Dystans pomiędzy Świnoujściem i Kłajpedą to około 260-270 mil morskich. To o tyle istotne, że w starszych typach statków do przewozu LNG w ciągu doby odparowuje około 0,15 proc. ładunku. W nowszych jednostkach jest on wychwytywany, ale problem nie znika. Dłuższy rejs to większe zużycie paliwa, wyższy koszt dowozu gazu, co przekłada się na cenę dla klientów.

W Kłajpedzie mają też problem z zapewnieniem bezpieczeństwa swej najnowszej inwestycji. Część budynków portowych jest bowiem dzierżawiona przez przedsiębiorstwa (np. rosyjskie), które mogą zostać wykorzystane do działań dywersyjnych wobec FSRU.

Litewski terminal ma oczywiście też kilka przewag nad polskim obiektem. Jego atuty to czas, prostota i elastyczność. Projekt nie wymagał też wielkich inwestycji infrastrukturalnych na lądzie. Długofalowo świnoujski gazoport okaże się jednak bardziej opłacalny i korzystny pod względem bezpieczeństwa energetycznego.