Każdy surowiec ma swój czas. Trzeba korzystać z surowców, kiedy jest na nie największe zapotrzebowanie. Musimy przewidywać, co będzie się działo - mówił w środę w Krakowie Główny Geolog Kraju Mariusz Orion Jędrysek. Jak podkreślił przewidywanie to jeden z celów polityki surowcowej państwa, podobnie jak obniżenie ryzyka inwestycyjnego w tym obszarze.

W Krakowie odbyło się pierwsze z cyklu regionalnych spotkań konsultacyjnych dotyczących projektu "Polityki Surowcowej Państwa". Kolejne planowane są m.in. w Katowicach, Łodzi, Szczecinie, Wrocławiu, Kielcach, Poznaniu i Gdańsku. W otwarciu konferencji uczestniczyła wicepremier Beata Szydło, która wyraziła nadzieję, że efektem spotkań w całej Polsce będzie przyjęcie przez rząd "dobrego programu".

"Polityka surowcowa jest niezwykle istotna, stąd była decyzja o powołaniu pełnomocnika i postawieniu tego tematu jako jednego z priorytetowych w ministerstwie środowiska" - mówiła Szydło.

Główny Geolog Kraju i pełnomocnik rządu ds. polityki surowcowej państwa Mariusz Orion Jędrysek podkreślił w swoim wystąpieniu, że jeśli chodzi o politykę surowcową Polska ma wieloletnie zaniedbania: zarówno jeśli chodzi o rozwiązania prawne, jak i administrację geologiczną.

"Każdy surowiec ma swój czas. Trzeba korzystać z tych surowców, które się ma wtedy, kiedy jest na nie największe zapotrzebowanie. Musimy przewidywać, co będzie się działo i polityka surowcowa między innymi temu przewidywaniu ma służyć" – mówił Jędrysek. Podkreślił, że Polska na bardzo bogate zaplecze surowcowe. "Dobra polityka surowcowa może budować silne regiony. Każdy geolog, każdy górnik implikuje powstanie od trzech do sześciu miejsc pracy w regionie. To oznacza potężny zastrzyk finansowy" – mówił.

Podkreślił, że konieczne jest obniżenie ryzyka inwestycyjnego w sektorze surowcowym oraz powołanie silnej rządowej agencji zajmującej się sprawami geologicznymi – Polskiej Agencji Geologicznej, która ma być jak mówił Jędrysek "zwornikiem między środowiskiem naukowym, przemysłem i administracją geologiczną" i ma wdrażać politykę surowcową państwa.

Jak mówił Jędrysek mamy w Polsce ponad 7 tys. koncesjonowanych obiektów górniczych, ale obok nich działa ok. 3 tys. podmiotów nielegalnie eksploatujących złoża – głównie dotyczy to kruszyw, bursztynu i torfu.

Główny Geolog Kraju poinformował, że Polska chce eksploatować metale, w tym pierwiastki ziem rzadkich z dna Atlantyku i jest szansa, że umowa w tej sprawie z Międzynarodową Organizacją Dna Morskiego (MODM) zostanie podpisana w ciągu kilku tygodni.

Jędrysek mówił, że mając wyznaczony obszar na środkowym Atlantyku tuż pod Azorami do poszukiwań, a w przyszłości eksploatacji zasobów siarczków metali kolorowych "Polska wchodzi do pierwszej ligi". "Jesteśmy wśród siedmiu krajów na świecie, który taki kontrakt będą miały" – powiedział.

Uczestniczący w konferencji wiceminister finansów Wiesław Janczyk zapewnił, że rząd "nie ma planów wprowadzania podatków sektorowych". "Jeśli chodzi o politykę surowcową, działacie państwo na obszarze otwartym, na którym nikt nie pozycjonuje nowych danin, chyba że ten postulat przyjdzie ze środowiska" – zapewnił.

Zaznaczył, że niedopasowanie polityki podatkowej do koniunktury na rynku surowcowym może stać się w pewnym momencie przeszkodą w jego rozwoju i w realizacji celów biznesowych.

"Jest kwestia kosztów wydobycia oraz kosztów likwidacji takiej eksploatacji złóż, bo one w długim terminie występują i są znaczącą pozycją, często na początku niedoszacowaną. Jest też kwestia przetwórstwa oraz dystrybucji. Niedopasowanie tych elementów jest groźne, bo może nastąpić transferowanie zysków do jednej kieszeni podmiotu, a obciążenie kosztami w sposób nieuprawniony innej grupy podmiotu pod naciskiem tego, co musi być na końcu procesu czyli stabilności cen. To są rzeczy, na które minister finansów ma i chce +mieć oko+" – mówił Janczyk.

Szef gabinetu politycznego ministra infrastruktury Łukasz Smółka mówił, że jeśli chodzi o politykę surowcową resort ten jest zainteresowany przede wszystkim eksploatacją kruszyw potrzebnych do budowy dróg i modernizacji szlaków kolejowych. Jak podał do 2025 ministerstwo infrastruktury ma wydać na inwestycje drogowe 135 mld zł (część tych inwestycji już trwa), a na inwestycje kolejowe – blisko 67 mld zł.

"W 2018 r. do samego sektora drogowego potrzebnych do przewiezienia będzie ok. 9 mln ton kruszyw" – powiedział Smółka. Podkreślił, że ministerstwo jest zainteresowane, żeby kruszywa do budowy dróg pochodziły z legalnych, koncesjonowanych miejsc.

Wojewoda małopolski Piotr Ćwik mówił podczas spotkania, że jednym z potencjałów Małopolski są wody lecznicze i geotermalne. "Myślę, że ważnym elementem będzie partnerstwo publiczno-prywatne, które mogłoby znacząco udrożnić ten segment, jeśli chodzi o działania w naszym województwie" – powiedział. Zwrócił też uwagę na konieczność zagospodarowania dawnych terenów poprzemysłowych tak dużych, jakimi w Krakowie są tereny niepotrzebne już ArcelorMittal, które po rozwiązaniu kwestii prawnych, po odzyskaniu i oczyszczeniu tych gruntów mógłby stać się największym terenem inwestycyjnym w tej części Europy.

Odnosząc się do kwestii wód geotermalnych Jędrysek mówił, że uruchomiony został program, który ma na celu wykonanie modelu całej niecki podhalańskiej, po to by dowiedzieć się m.in. jak w istocie wody te krążą, jaki jest rozkład ich temperatur i zasoby. "Być może trzeba będzie w przyszłości zażądać od przedsiębiorców zatłaczania ochłodzonych wód" – powiedział.

Konferencja odbyła się w Państwowym Instytucie Geologicznym - Państwowym Instytucie Badawczym w Krakowie.