Gothenburg to wielofunkcyjny port rzeczno- morski zlokalizowany na zachodnim wybrzeżu Szwecji. Jego lokalizacja stwarza dogodny dostęp do całej Skandynawii, w której jest też największym portem morskim. Pomimo wczesnego okresu postpandemicznego, azjatyckich lockdown’ów a także wybuchu wojny rosyjsko – ukraińskiej w pierwszym kwartale 2022 roku Gothenburg odnotowywał znaczące wzrosty w zakresie wolumenu przeładowywanych towarów.

Skąd zatem wynikają tak dobre wyniki tego portu? Jaki wpływ na port ma wojna na Ukrainie i zaburzenia handlu z Rosją? O tym w naszej analizie rynku portowego, skupiającej się na danych, najnowszych informacjach, wynikach, ciekawostkach a także trendach.

Gothenburg na fali zmian

Już tradycyjnie od wielu lat obrót ładunkowy ukierunkowany na Rosję stanowi niewielki procent ogółu obrotów towarowych portu Gothenburg. Jest to zaledwie 0,5 % całości obrotów portu.

Natomiast pomimo kryzysu, wolumeny przeładowywanych ładunków w porcie wzrastają. W pierwszym kwartale 2022 roku przeładował 212 tys. kontenerów TEU. Oznacza to wzrost na poziomie 4 % w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

Źródło: Port of Gothenburg

Pozytywną oznaką tego, że port radzi sobie dobrze jest również wzrastający przewóz ładunków kolejami z i do portu. Tym środkiem transportu przewożonych jest aż 60 % towarów skonteneryzowanych w relacjach przychodzących i wychodzących. W ilości kontenerów było to aż 126 tys. TEU, które zostało obsłużone torami. Wzrosty ilości przewożonych kontenerów są tak duże, że w bardzo niedługim czasie wprowadzono wiele nowych serwisów kolei kontenerowych. Inwestuje się również w sprzęt i infrastrukturę kolejową.  

Wzrastają ilości zawinięć statków poziomego ładowania (ang. ro-ro), statków pasażerskich, wycieczkowych a także wzrasta ilość przeładowywanych ładunków związanych z branżą energetyczną. 

W pierwszym kwartale 2022 roku ilość ładunków tocznych wożonych z i do Wielkiej Brytanii, Danii, Niemiec oraz z hubów Ghent i Zeebrugge wzrosła o solidne 5%, osiągając pokaźny poziom 147 tysięcy jendostek tocznych. Spadła jednak ilość przeładowywanych aut – 67 tysięcy, co historycznie jest dobrym wynikiem, jednakże w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku jest to 7 % mniej. Dla przypomnienia Gothenburg jest najważniejszym punktem wytwarzania samochodów marki Volvo. Wynik może zatem oznaczać również znaczne spadki w produkcji motoryzacyjnej, będące pokłosiem rozwijajacego się ogólnoświatowego kryzysu i coraz większych problemów z dostępnością części i komponentów. 

W branży promowej w pierwszym kwartale roku było już widać efekty luzowania obostrzeń związanych z pandemią koronawirusa. Obsłużono bowiem 185 tys. pasażerów, co oznacza przyrost rok do roku liczonego do analogicznego okresu aż o 177 %! Jednakże liczba nie sięga jeszcze osiąganych wolumenów sprzed okresu pandemii.

Skandynawski lider – port przyszłości? 

Jak wiadomo w bezpośrednim zapleczu portu znajduje się 70% populacji Królestwa Szwecji. Jest to bardzo istotny oraz strategiczny port tego kraju, który dzięki swojej lokalizacji jest wolny od lodu i jednocześnie łatwo dostępny przez okrągły rok. W ostatnich latach niemal 30% szwedzkiego handlu zagranicznego jest transportowana właśnie przez Gothenburg.

Jednakże w ramach zaplecza znajdują się też 3 inne ważne ośrodki miejskie: Oslo, Kopenhadze i Sztokholmie.

Port Gothenburg jest wszechstronnie wyspecjalizowany, stąd gama obsługiwanych typów i rodzajów ładunków jest spora. W porcie znajdują się terminale dedykowane towarom masowym  i tzw. breakbulk (drobnica przewożona w ilości masowej), ładunkom tocznym (ro-ro i samochody) i skontenerowyzowanym, ale również ładunkom typu „project cargo, czyli inwestycyjnym. Towary przewożone są zarówno w relacjach lokalnych jak i oceanicznych. Port jest kluczowym węzłem dla morskiej żeglugi bliskiego zasięgu oraz żeglugi śródlądowej wykorzystywanych do redystrybucji towarów pozyskiwanych w relacjach oceanicznych.

Port składa się z 49 nabrzeży o różnorodnych głębokościach, sięgajacych od kilku do nawet 19-20 metrów przez co Gothenburg jest jedynym szwedzkim portem mogącym przyjąć największe światowe jednostki pływające. W porcie znajduje się duża ilość wielkich placów składowych a także bardzo nowoczesnych magazynów. Wizytówką procesu magazynowego jest tzw. Port of Gothenburg Logistics Park z około 1 milionem m2 powierzchni składowania. 

W porcie przeładowuje się średnio: około 770 tys. TEU, 515 tys. jednostek ro-ro, 234 tys. samochodów a także 21,6 mln ton ładunków związanych z energetyką, np. ropy naftowej i paliw. Gothenburg jest również ważnym ośrodkiem obrotu portowo – morskiego dla produktów przemysłu drzewnego. Oprócz tego port obsługiwał przed pandemią średniorocznie około 590 tys. pasażerów.

Port posiada też bardzo rozwiniętą sieć połączeń kolejowych, dzięki którym codziennie średnio obsługiwanych jest kilkadziesiąt pociągów towarowych, z czego około 25 to pociągi dedykowane przewozom kontenerowym. W maju 2022 roku ogłoszono, iż powstał nowy serwis kolejowy (ang. shuttle train), który rozpoczął obsługę intensywnie rozwijajacego się okręgu przemysłowego na północy Szwecji.

Do Gothenburga prowadzą też najważniejsze drogi kołowe Skandynawii, prowadzące do Oslo, Kopenhagi, Sztokholmu, czy też Karlstad.

Do portu zawija 130 bezpośrednich regularnych linii żeglugowych, łączących porty w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej. Oprócz tego dostępnych jest też wiele portów docelowych osiąganych za pomocą tzw. transhipmentów.

Jak przystało na nowoczesny port nadal wiele się również w niego inwestuje. Jedną z kluczowych inwestycji jest nowy terminal wielozadaniowy w Arendal. Działalność terminala skupia się na obsłudze ładunków ro-ro i kontenerów transportowanych w relacjach transeuropejskich, tj. pomiędzy Skandynawią a głównymi hubami transportowymi zachodniej Europy zlokalizowanymi między innymi w Niemczech, Belgii, czy też Niderlandach. Projekt podzielony jest na kilka etapów realizowanych od 2016 roku. W 2025 roku planuje się już pełną operacyjność tego terminala, który będzie miał całkowitą powierzchnię 220 tysięcy m2 a głębokości przy nabrzeżach sięgną około 12 metrów.

System zasilenia w energię elektryczną statków z lądu. Pierwszy taki system na świecie wyróżniający się bezpieczeństwem – przeznaczony dla tankowców.

Źródło: Port of Gothenburg

Docelowo wszystkie nabrzeża będą posiadać dostęp do zasilania statków w energię elektryczną z lądu, aby minimalizować emisję szkodliwych substancji do atmosfery. W czerwcu 2022 roku władze portu poinformowały, iż uruchomiono właśnie pierwszy na świecie dostęp do energii elektrycznej z lądu dla tankowców. System cechuje się wyjątkowymi parametrami bezpieczeństwa.