W reakcji na zamieszanie w związku z przetargiem na dzierżawę terminala zbożowego, Zarząd Morskiego Portu Gdynia opublikował oświadczenie, w którym odnosi się do przekazywanych przez media i polityków informacji.

Oświadczenie zostało rozesłane do mediów odpowiedzi na publikacje, dotyczące przetargu na dzierżawę terminala zbożowego. Przypomnijmy: w rozpisanym przetargu na dzierżawę terminalu wygrało konsorcjum złożone z firm Szczecin Bulk Terminal Sp. z o.o., Tapini Sp. z o.o. oraz Ribera Sp. z o.o. Dwie ostatnie spółki są powiązane z największym eksporterem zbóż z Polski, Grupą Viterra. Wzbudziło to wątpliwości polityków zarówno PiS, jak i KO, choć żadna umowa nie została jeszcze podpisana, bo do tego potrzebne są m.in. zgody na poziomie ministerialnym. Jednocześnie weryfikacja kwestii związanych z ewentualnym monopolem pozostaje w gestii nie portu, a Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Najpierw, 28 listopada, poseł KO Michał Kołodziejczak na platformie X napisał: "Polska jest na przededniu wydzierżawienia na 30 lat największego terminala zbożowego w Gdyni światowemu potentatowi Viterra, który ma większościowy udział w handlu zbożem w Polsce".

4 grudnia Zarząd Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej "wystąpił do Parlamentarzystów z Warmii i Mazur oraz Krajowej Rady Izb Rolniczych o wsparcie działań Izby przeciwko wydzierżawieniu terminalu zbożowego w Gdyni na okres 30 lat Konsorcjum SBT".

Następnie we czwartek 7 grudnia, Mirosław Maliszewski, przewodniczący Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformował, że komisja wezwała premiera Morawieckiego „do podjęcia działań, prowadzących do unieważnienia postępowania konkursowego w sprawie wydzierżawienia terminala zbożowego w Porcie Gdynia”.

Do sprawy odniósł się w mediach nawet Donald Tusk, który zapowiedział, że jego rząd po zaprzysiężeniu przyjrzy się sprawie dzierżawy. Z kolei Janusz Kowalski, wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi z ramienia PiS stwierdził, że jego zdaniem, jak i zdaniem resorty należy bez podania przyczyn "unieważnić, odstąpić od rozstrzygnięcia, od całego postępowania”. Szefowa tego resortu, Anna Gembicka, poinformowała natomiast, że do właściwych służb, które "mają sprawdzić cały proces" zostało skierowane pismo w sprawie dzierżawy.

W związku ze sprawą w mediach pojawiło się jednak wiele niezweryfikowanych i nieprawdziwych informacji. Zarząd Morskiego Portu Gdynia wystosował zatem oświadczenie, by wyjaśnić kwestie związane z przetargiem terminala zbożowego. Publikujemy je poniżej w niezmienionej formie.

W związku z nieprawdziwymi informacjami pojawiającymi się w przestrzeni publicznej ZMPG S.A. publikuje komunikat dotyczący postępowania na dzierżawę terminalu zbożowego w Porcie Gdynia.

Zawarta w powtarzanych artykułach nieprawda może wynikać z nieznajomości obowiązujących przepisów lub celowego wprowadzania w błąd opinii publicznej.

Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. kieruje się i dalej będzie postępował zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Przeprowadzenie publicznego przetargu na dzierżawę terminalu zbożowego było bezwzględnym warunkiem zachowania dofinansowania ze środków UE na przebudowę nabrzeży i pogłębienie basenów w Porcie Gdynia. Terminal będzie miał publiczny charakter (dostępny dla każdego podmiotu zainteresowanego przeładunkiem) co gwarantują zapisy umowy obwarowane karami łącznie z możliwością wypowiedzenia umowy przez Port.

Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. nie sprzedaje żadnych Terminali! Działanie jako podmiot zarządzający nieruchomościami w porcie to powszechnie przyjęty w Europie i na Świecie model funkcjonowania portów jako tzw. „Land Lord”. Nieruchomości pozostają własnością Skarbu Państwa. Sama infrastruktura nie podlega dzierżawie i jest publicznie dostępna!

Gdyńskie okno na Świat jest i pozostanie otwarte czego dowodem są nieustannie z roku na rok wzrastające ilości przeładowywanych towarów w Porcie Gdynia! W tym również ładunków agro.               

Port Gdynia od lat może poszczycić się mianem największego portu zbożowego na Bałtyku. W ubiegłym roku 4 terminale zajmujące się przeładunkiem zboża w Porcie Gdynia przeładowały ponad 4,7 mln ton zboża. W tym roku już po III kwartale przeładowano prawie 5 mln ton zboża. Współfinansowana ze środków UE inwestycja przebudowy nabrzeża Indyjskiego i pogłębienia kanałów portowych realizowana przez Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. zwiększy możliwości przeładunkowe pozwalając na przyjmowanie większych statków. Uzupełnieniem inwestycji od strony wody mają być inwestycje od strony lądowej poprzez rozbudowę powierzchni składowych oraz urządzeń przeładunkowych. Między innymi takie wymogi podlegające ocenie punktowej postawił Port jako Wydzierżawiający przed oferentami ubiegającymi się o 30-letnią umowę dzierżawy ogłaszając postępowanie 22 września 2022 roku. Ponad rok później po serii pytań i odpowiedzi, wizji lokalnych na terminalu, spotkań wyjaśniających techniczne aspekty ofert wstępnych oraz wnikliwej ocenie przez Komisję Przetargową 4 ofert ostatecznych 8 listopada 2023 roku na stronie internetowej spółki zamieszczono informację o wyborze najkorzystniejszej oferty.

Najwyższą ilość punktów otrzymała oferta konsorcjum spółek: Szczecin Bulk Terminal Sp. z o.o., Tapini Sp. z o.o. oraz Ribera Sp. z o.o. Zaznaczyć należy, że Przetarg zgodnie z ogłoszoną Specyfikacją Postępowania zakończy się w dniu zawarcia Umowy Dzierżawy. Do zawarcia umowy dzierżawy niezbędne są:

-   Uzyskanie przez Dzierżawcę (oferenta) zgody Prezesa UOKiK na koncentrację
-   Zgoda ministra właściwego ds. gospodarki morskiej wyrażona w formie decyzji administracyjnej
-   Zgoda Walnego Zgromadzenia Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.

Zadaniem Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. było nie tylko uzyskanie jak najkorzystniejszej oferty pod kątem przychodów dla spółki, ale także wyłonienie dzierżawcy, który swoim doświadczeniem oraz dostępnością środków inwestycyjnych uczyni Terminal Zbożowy w Porcie Gdynia najnowocześniejszym tego typu obiektem w basenie Morza Bałtyckiego. Wybrana oferta gwarantuje nie tylko ponad 5-krotnie wyższe przychody z czynszu dla Portu Gdynia, ale także ponad dwukrotnie wyższą powierzchnie składową i ratę przeładunkową niż dotychczas. Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. zabezpieczył w postępowaniu i treści przyszłej umowy dzierżawy również interes polskich rolników gwarantując publiczny charakter terminalu zbożowego. Dzierżawca zobowiązuje się do obsłużenia każdego zainteresowanego przeładunkiem klienta a w przypadku nieuzasadnionej odmowy umowa przewiduje możliwość nałożenia kar finansowych oraz uprawnienie Wydzierżawiającego do rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym. Kwestię zbadania ewentualnego zdominowania rynku spowodowanego nadmierną koncentracją Wydzierżawiający pozostawia Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów jako organowi wyposażonemu w odpowiednie kompetencje ustawowe. Zgodnie z ustawą o portach i przystaniach morskich do zawarcia umowy dzierżawy na okres dłuższy niż 10 lat niezbędne jest uzyskanie zgody ministra właściwego ds. gospodarki morskiej w formie decyzji administracyjnej. Ustawa precyzuje co powinien zawierać wniosek do Ministra kierowany po podpisaniu umowy przedwstępnej.  Minister właściwy ds. gospodarki morskiej może odmówić udzielenia zgody m.in. ze względu na bezpieczeństwo Państwa, bezpieczeństwo publiczne lub inny ważny interes publiczny.     

Wszelkie pojawiające się głosy w przestrzeni publicznej wzywające do unieważnienia postępowania należy uznać za wysoce szkodliwe z uwagi na obowiązujące przepisy prawa, zobowiązania wynikające z umów dofinansowania inwestycji ze środków UE oraz potencjalne negatywne konsekwencje finansowe dla Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.

Zarząd Portu dopilnował, aby postepowanie było konkurencyjne, otwarte, transparentne i prowadziło do wyłonienia najkorzystniejszej oferty pod kątem ekonomiczno-technicznym. Na obecnym etapie postępowanie wymaga przede wszystkim umożliwienia działania organom powołanym do zabezpieczenia interesu publicznego i zachowania konkurencyjności (UOKiK, minister właściwy ds. gospodarki morskiej).