Zarząd Platformy Technologicznej Waterborne spotkał się 26 marca br. z przedstawicielami polskiego sektora transportu wodnego, aby omówić potrzeby i uwarunkowania do intensyfikacji  współpracy w zakresie badań, rozwoju i innowacji, dotyczących bezemisyjnego, bezpiecznego, wspomaganego cyfrowo i konkurencyjnego transportu wodnego.

Działająca jako stowarzyszenie, Platforma Technologiczna Waterborne (WTB) jest tworzona przez europejskie firmy, instytucje badawcze i akademickie a także organizacje zaangażowane w badania i rozwój oraz tworzenie innowacji dla przemysłu związanego z transportem wodnym. WTB kreuje unijne wytyczne w zakresie przyszłych priorytetów oraz obszarów aktywności badawczo-rozwojowej implementowanych w programach oraz inicjatywach Komisji Europejskiej. Aktualnie stowarzyszenie skupia ponad 120 członków reprezentujących wiodące ośrodki związane z branżą okrętową, transportem morskim i śródlądowym oraz logistyką. Zgodnie z aktualną agendą, Partnerstwo integruje działania sektora w sferze B+R do opracowania i zademonstrowania zeroemisyjnych rozwiązań dla wszystkich głównych typów statków i usług do 2030 roku. Komisja Europejska zobowiązała się do zainwestowania do 530 milionów euro z programu Horyzont Europa w działania mające na celu wsparcie rozwoju zeroemisyjnych technologii w transporcie wodnym (ZEWT). Osiągnięcie zakładanych celów wymaga od branży dodatkowych nakładów o wartości przekraczającej trzy miliardy euro w latach 2021-2030.

Stowarzyszenie Waterborne realizuje koncepcję spotkań specjalistów branży okrętowej i żeglugowej w różnych lokalizacjach w całej Europie, aby zwiększyć interakcję z krajowymi przedstawicielami sektora związanego z okrętownictwem i żeglugą. Uczestnikami spotkań są przedstawiciele firm wdrażających w swojej działalności zeroemisyjne technologie w szeroko pojmowanym transporcie wodnym.

Spotkanie w Gdańsku

Gospodarzem spotkania przedstawicieli polskich firm działających w obszarze gospodarki morskiej z Zarządem Stowarzyszenia Waterborne w dniu 26 marca był profesor Wojciech Litwin, dyrektor Instytutu Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej. Spotkanie zorganizowano przy aktywnym współudziale Forum Okrętowego oraz Polskiego Rejestru Statków S.A. (PRS), który jest wieloletnim członkiem Waterborne.

Gościnność pana dyrektora pozwoliła na zebranie ponad 30 osób, które zaangażowane są w prace badawcze i wdrożeniowe na rzecz gospodarki morskiej, w tym innowacji w technice okrętowej, technologii transportu oraz wszelkiego rodzaju działalności na rzecz interesariuszy szeroko pojmowanej gospodarki morskiej, wśród nich administracji publicznej i agend rządowych.
Prezentacje i dyskusja

Po przywitaniu i przedstawieniu zaproszonych gości, Przewodniczący Rady Dyrektorów WTB, Eero Lehtovara, w krótkim wprowadzeniu przedstawił cel spotkania, a także omówił jego agendę. Podstawowe informacje na temat platformy Waterborne przedstawił Jaap Gebraad – Generalny Sekretarz. Z kolei pani profesor Maria Boile z Uniwersytetu w Pireusie, pełniąca rolę Koordynatora działań realizowanych przez WTB, omówiła szczegółowo procedury współpracy Platformy z instytucjami UE. Wskazała na możliwości włączenia się podmiotów w proces definiowania priorytetów B+R na poziomie unijnym. Pieter Huyskens, dyrektor Damen Research, Development and Innovation B.V. i jednocześnie Co-Chair Rady Partnerstwa WTB, podsumował rolę stowarzyszenia Waterborne w procesach wdrażania innowacji, poprzez kreowanie współpracy różnych ośrodków badawczych i komercyjnych.

Dyskusje na temat aktualnych wyzwań w zakresie możliwości realizacji innowacyjnych projektów  pobudziły trzy prezentacje przedstawiające przykłady realizowanych obecnie badań. Marcin Mucharski z Remontowa Marine Design and Consulting omówił aktualne zaangażowanie firmy w pracach projektowych w ramach konsorcjum DT4GS (Digital Twin for Green Shipping). Marek Narewski z PRS przedstawił korzyści z udziału niezależnego towarzystwa klasyfikacyjnego w innowacyjnych projektach badawczych wskazując na możliwość wykorzystania alternatywnych metod weryfikacji koncepcji w zakresie konstrukcji statków w oparciu o wymagania zawarte w Konwencji SOLAS. W przypadku nowatorskich rozwiązań, gdzie często brakuje przepisów, przeprowadzona przez klasyfikatora analiza koncepcji oraz dokumentów wytworzonych na wstępnym etapie projektu pozwala potwierdzić wymagany poziom TRL oraz  wystawić certyfikat zatwierdzenia tejże koncepcji. Dokument będzie nieocenionym wsparciem na dalszej drodze wdrażania projektu, w tym w aplikacji o fundusze na jego praktyczną realizację, a w efekcie budowę statku. Z kolei pan dyrektor Litwin omówił zrealizowane i prowadzone aktualnie w Instytucie Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej prace naukowe i badawczo-rozwojowe oraz scharakteryzował wyzwania związane z pozyskiwaniem środków finansowych z różnych źródeł.

Prezentacje wygłosili:

Jaap Gebraad
Maria Boile
Marcin Mucharski
Marek Narewski
Wojciech Litwin

Moderatorem rundy dyskusyjnej, która dotyczyła możliwości zwiększenia udziału polskich podmiotów w europejskich konkursach w obszarze ZEWT, był Jaap Gebraad. Rozmowa, prowadzona w formule okrągłego stołu, skoncentrowała się na czynnikach wpływających na niski poziom zaangażowania krajowych partnerów w przygotowanie projektów i wniosków o finansowanie prac B+R w obszarze techniki okrętowej oraz zeroemisyjnego transportu wodnego. Zwrócono uwagę na trudności związane z podejmowaniem inicjatyw umożliwiających przystąpienie do istniejących lub formowaniem nowych, dedykowanych konsorcjów do konkursów grantowych UE. Nieliczna reprezentacja polskich firm w technologicznych projektach wspieranych przez fundusze UE ma również swoją przyczynę w słabej rozpoznawalności ich potencjału oraz możliwości realizacyjnych. Jest ona także połączona z ograniczonym wsparciem przez  instytucje centralne koordynujące prace B+R w naszym kraju.

Współpraca jest kluczem do osiągnięcia celów konkurencyjnego, bezpiecznego, wspomaganego technologiami cyfrowymi i zeroemisyjnego sektora transportu wodnego. Połączenie doświadczenia i wiedzy specjalistycznej z różnych krajów europejskich oraz poszukiwanie wspólnych rozwiązań ma fundamentalne znaczenie w procesie przygotowania i wdrażania innowacyjnych technologii w sektorze. Był to jeden z głównych wniosków z przeprowadzonej dyskusji. Wydarzenie pokazało, jak bardzo potrzebne są spotkania integrujące polskie środowisko firm i instytucji tworzących sektor gospodarki morskiej.

- Nasze spotkanie z przedstawicielami polskiego sektora transportu wodnego dostarczyło wglądu w możliwości i wyzwania tego państwa członkowskiego UE o dużym znaczeniu i potencjale w tym sektorze. Podczas gdy istnieje wiele możliwości dla polskiego sektora transportu wodnego w przejściu na konkurencyjny, bezpieczny, cyfrowy i bezemisyjny transport wodny, należy wzmocnić dalsze wysiłki na rzecz włączenia polskich firm oraz organizacji w działania europejskie - powiedział Eero Lehtovaara, Przewodniczący Rady Dyrektorów Waterborne TP.

- Współpraca pomiędzy naukowcami i przedstawicielami przemysłu będzie miała nie tylko fundamentalne znaczenie w zakresie badań, rozwoju i innowacji dla wyzwań społecznych. Ponadto przyniesie korzyści obecnym studentom, którzy staną się przyszłą siłą roboczą sektora, zapoznając się z nowymi technologiami i koncepcjami. Dlatego dalsza, zorganizowana współpraca między środowiskiem akademickim a przemysłem będzie kluczowa dla przyszłości sektora - zaznaczył Marek Narewski, Główny Specjalista w Inspektoracie Rozwoju Przepisów  w Polskim Rejestrze Statków.

- Bardzo cenne i potrzebne spotkanie. Martwi bardzo nikły udział polskich firm w trwającym już wyścigu technologicznym związanym z dekarbonizacją żeglugi. Na pewno jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest nasza kulejąca samoorganizacja i słaby przepływ informacji. Przejście na zrównoważony rozwój i cyfryzację w transporcie wodnym jest dla polskiej branży okrętowej realną szansą na włączenie się do gry i nie możemy tej szansy przegapić. Potrzebny jest jednak lider w naszym polskim środowisku okrętowym, który zająłby się organizacją przepływu informacji i inicjował kierunki badań. Na naturalnego kandydata do tej roli wyrasta zdecydowanie Polski Rejestr Statków - który aktywnie działa od lat w Waterborne - we współpracy z uczelniami technicznymi (Politechnika Gdańska, Uniwersytet Morski w Gdyni, Politechnika Morska w Szczecinie i Akademia Marynarki Wojennej) oraz ośrodkami naukowo-badawczymi (CTO i CTM). FORUM OKRĘTOWE może zorganizować płaszczyznę do takiej współpracy. Potrzebna jest pilna intensyfikacja działań, świat nam ucieka - przekazał Ireneusz Karaśkiewicz, dyrektor Biura Forum Okrętowego

Wojciech Litwin, dyrektor Instytutu Budowy Okrętów potwierdził gotowość zaangażowania się pracowników Wydziału w prace badawcze na rzecz przedsiębiorców reprezentujących branżę morską. Zwrócił również uwagę na fakt, że współpracująca z przemysłem kadra uczelni, która cały czas się doskonali i zdobywa umiejętności praktyczne, to krok do podwyższenia poziomu kształcenia inżynierów.

WATERBORNE TP została utworzona jako zorientowana na przemysł i żeglugę platforma technologiczna w celu nawiązania stałego dialogu między wszystkimi zainteresowanymi stronami z sektora wodnego, takimi jak towarzystwa klasyfikacyjne, stocznie i zakłady kooperujące, armatorzy, producenci sprzętu morskiego, dostawcy infrastruktury i usług, uniwersytety lub instytuty badawcze, a także z instytucjami UE, w tym państwami członkowskimi. Członkami Waterborne TP są zarówno firmy, jak i organizacje stowarzyszone z krajów, które prowadzą działalność badawczo-wdrożeniową, wytwórczą i usługową w obszarze transportu morskiego i śródlądowego, reprezentujące 19 państw członkowskich UE. Ponadto stowarzyszenia będące członkami Waterborne Technology Platform poszerzają znacząco reprezentację  sektora wodnego  z obszaru  całej UE. (www.waterborne.eu)