Odrodzenie europejskiego rynku kontenerowego? Wyniki największych portów w 2024 roku [RAPORT]

Opublikowany przez Actia Forum raport w ramach cyklu Port Monitor - „The annual results of the largest European container ports in 2024” pokazał, że w 2024 roku europejskie porty kontenerowe odnotowały wyraźne ożywienie, odbijając się po spadkach z roku 2023. Dziesięć największych europejskich portów kontenerowych obsłużyło w 2024 roku prawie 65 milionów TEU, co stanowi wzrost o 5,8% w porównaniu do 2023 roku. Wzrost ten był wynikiem połączenia zwiększonego popytu, strategicznego przekierowania szlaków żeglugowych oraz znaczących inwestycji w flotę i infrastrukturę portową.

Port Rotterdam, największy port kontenerowy w Europie, obsłużył 13 820 000 TEU, co stanowi wzrost o 2,8% w porównaniu do 2023 roku. Przeładunek ładunków kontenerowych wzrósł również do 133,4 miliona ton (+2,5%). Wzrost w segmencie kontenerowym można przypisać rosnącej konsumpcji w Europie. Indeksacja płac i spadająca inflacja przełożyły się na wyższy dochód rozporządzalny i większy popyt na dobra konsumpcyjne i żywność. Pomimo globalnej sytuacji, port wykazał się dobrą strategią zarządzania, dostosowaną do rynku, co pozwoliło mu utrzymać konkurencyjną pozycję i rozpocząć inwestycje. Główne inwestycje w 2024 roku obejmowały kontynuację budowy nabrzeży terminali kontenerowych w Prinses Amaliahaven (42,5 mln euro). Ponadto podpisano nowe umowy na korzystanie z zasilania z lądu z terminalami kontenerowymi na Maasvlakte.

Port Antwerpia-Brugia odnotował wzrost przeładunku kontenerów o 8,2%, a tonaż wzrósł o 8,9% do 149 milionów ton. W 2024 roku port obsłużył 13 532 436 TEU, około milion więcej niż w 2023 roku. Szczególnie dobrze poradziły sobie ładunki w kontrolowanej temperaturze (kontenery chłodnicze), które wzrosły o 9,2% i stanowiły 8,6% całkowitego ruchu kontenerowego. W czwartym kwartale zanotowano imponujący 12,5% wzrost liczby TEU w porównaniu z analogicznym okresem w 2023 roku. Od stycznia 2024 roku port był gotowy na przyjęcie największych kontenerowców o zanurzeniu 16 m w doku Deurganck. Pierwszym takim statkiem był Ever Greet, który zawinął do portu w lipcu 2024 roku z zanurzeniem 16,3 m, bijąc dotychczasowy rekord. Przed przybyciem do portu w Antwerpii-Brugii, statek zawinął do Zeebrugge, by rozładować 400 TEU i zmniejszyć zanurzenie.

Trzecim największym portem w Europie jest Hamburg. W 2024 roku przeładunek kontenerów wzrósł o 1,5% do 7,8 miliona TEU. Pozytywny trend w ruchu kontenerowym z USA utrzymał się (wzrost o 5%), a przeładunek z Chin się odbudował (wzrost o 0,7%). Załadunki, kluczowe dla łańcucha wartości, stanowiły około 87% wolumenu w 2024 roku, co podkreśla niezawodność portu jako ogniwa globalnego łańcucha logistycznego. Prognozy na 2025 rok są optymistyczne – w lutym uruchomiono połączenia z Ameryką Północną i Południową (CMA CGM i ONE) oraz z Indiami (Gemini Alliance).

Hiszpańskie porty kontenerowe przyspieszają rozwój

W 2024 roku hiszpańskie porty kontenerowe odnotowały wzrost obrotów. Największy port kontenerowy w Hiszpanii – Port Walencja – obsłużył 5 475 773 TEU, co oznacza wzrost o 14,2% w porównaniu z 2023 rokiem. W kwietniu 2024 roku Rada Dyrektorów Władz Portowych Walencji ogłosiła przetarg na budowę nowego nabrzeża w północnym rozszerzeniu portu. Nowy terminal kontenerowy będzie integrował nowoczesne technologie, ekologiczną efektywność, intermodalność i zrównoważony rozwój, wspierając gospodarkę Hiszpanii i wzmacniając łączność z rynkami globalnymi. Zajmując 137 hektarów, terminal będzie miał zdolność przeładunkową pięciu milionów kontenerów i 1 970 metrów nabrzeża. Zostanie wyposażony w zaawansowaną technologię i w pełni zelektryfikowane systemy, zapewniając wysoką wydajność zarówno w operacjach morskich, jak i lądowych. Projekt ten stworzy miejsca pracy i pobudzi lokalną gospodarkę, wzmacniając pozycję hiszpańskich portów w regionie Morza Śródziemnego.

Drugi co do wielkości hiszpański port kontenerowy – Port Algeciras – obsłużył 4 706 145 TEU, co oznacza spadek o 0,6% w porównaniu z 2023 rokiem. Pomimo tego port utrzymał pozycję jednego z największych portów kontenerowych w Europie, dzięki wzrostowi liczby pełnych kontenerów przeznaczonych na import (+2,46%) i eksport (+5%). Prognozy na przyszły rok są niepewne, ponieważ Maersk zdecydował się usunąć Algeciras ze swojej trasy handlowej między Indiami a USA, przekierowując ją do Tanger Med w Maroku, aby poprawić czasy tranzytu.

Znaczący wzrost odnotował Port Barcelona, który w 2024 roku obsłużył 3 885 736 TEU, co oznacza wzrost o 18,5% w porównaniu do poprzedniego roku. Ruch pełnych kontenerów – kluczowy wskaźnik kondycji gospodarki zaplecza – wzrósł aż o 29,1%, głównie z powodu zmian tras spowodowanych kryzysem na Morzu Czerwonym. Importy wzrosły o 11%, a eksporty o 5,8%, utrzymując równowagę obu kierunków. W lipcu 2024 roku port oficjalnie uruchomił swój pierwszy system OPS (zasilania z lądu) dla statków na terminalu kontenerowym. System ten został zaprojektowany specjalnie z myślą o kompatybilności z operacjami terminala BEST i umożliwia jednoczesne podłączenie dwóch statków, dostosowując napięcie do potrzeb jednostek.

Europejskie porty w transformacji – inwestycje, spadki i nowe rekordy

Port Bremerhaven również odnotował wzrost o 6,3%, obsługując 4 444 813 TEU w 2024 roku. W lipcu 2024 roku terminal kontenerowy EUROGATE Bremerhaven wprowadził system zarządzania terminalem Navis N4 (TOS), aby zmodernizować operacje, poprawić jakość obsługi klienta i zwiększyć wydajność, wzmacniając konkurencyjność portu na rynku europejskim.

Port Pireus odnotował spadek przeładunku kontenerów o 7,8%, obsługując 4 228 500 TEU w 2024 roku. Spadek ten oznacza spadek o dwie pozycje w rankingu. W rzeczywistości port mógł obsłużyć więcej kontenerów, ponieważ przedstawione dane obejmują tylko terminale zarządzane przez COSCO, z wyłączeniem terminalu zarządzanego przez Władze Portu Pireus.

Port Gioia Tauro to kolejny port, który odnotował dwucyfrowy wzrost. W 2024 roku obsłużono prawie 4 miliony TEU, co oznacza wzrost o 11% i nowy rekord historyczny. Na wzrost ten mogła wpłynąć strategiczna lokalizacja geograficzna. Gioia Tauro pełni rolę kluczowego węzła przeładunkowego w regionie Morza Śródziemnego, korzystając ze wzrostu handlu między Azją, Europą i Afryką. Firmy żeglugowe mogły przekierować ładunki do portów śródziemnomorskich zamiast północnoeuropejskich, by uniknąć zatorów lub obniżyć koszty. Wprowadzenie unijnego systemu handlu emisjami (ETS) w 2024 roku zwiększyło koszty żeglugi w portach północnej Europy, czyniąc porty śródziemnomorskie bardziej konkurencyjnymi.

W 2024 roku HAROPA Port obsłużył ponad 3,1 miliona TEU, przekraczając poprzedni rekord z 2022 roku wynoszący 3 miliony TEU i osiągając roczny wzrost o 18,7%. Wzrost ten znalazł odzwierciedlenie również w silnym wzroście transportu śródlądowego (+7%) oraz liczbie zawinięć statków do portu Le Havre. W 2025 roku kluczowym wydarzeniem będzie dodanie siedmiu nowych suwnic bramowych TiL MSC w porcie 2000, po przybyciu pierwszych dwóch w listopadzie 2024 roku. Te nowoczesne suwnice – największe na świecie – będą obsługiwane przez TNMSC (Terminal de Normandie) i TPO (Terminal Porte Océane). Ich wdrożenie znacząco zwiększy wydajność i konkurencyjność portu Le Havre oraz całego HAROPA PORT. Poprzez swoją spółkę zależną TiL, MSC realizuje tym samym pierwszy etap planowanej inwestycji w Le Havre o wartości 900 mln euro.

Czy PMI zwiastuje ożywienie rynku kontenerowego?

Analizując wskaźnik PMI (Purchasing Managers’ Index - wskaźnik aktywności gospodarczej w sektorze przemysłowym i usługowym), widać wyraźnie, że nastroje gospodarcze zarówno w strefie euro, jak i w globalnej gospodarce, pozostają w większości poniżej neutralnego poziomu 50 punktów. Początek 2025 roku przynosi bardziej optymistyczne prognozy – globalny PMI osiągnął w styczniu 2025 roku poziom 50,1 punktu, co sugeruje, że światowa gospodarka nieznacznie się rozwija, choć w bardzo wolnym tempie. Jeśli PMI utrzymuje się konsekwentnie powyżej 50 punktów, oznacza to poprawiające się warunki gospodarcze, rosnący popyt i potencjalny wzrost gospodarczy na świecie.

W styczniu 2025 roku PMI dla strefy euro wyniósł 45,4 punktu. Wskazuje to na słaby popyt, ograniczoną produkcję lub utrzymujące się wyzwania gospodarcze, takie jak wysoka inflacja, napięcia geopolityczne czy słaba konsumpcja.

Od początku wojny na Ukrainie, która spowodowała napięcia geopolityczne, obserwuje się spadki wartości PMI. W 2024 roku odnotowano niewielkie wzrosty w porównaniu do 2023 roku, które miały jedynie ograniczony wpływ na rynek, w tym na przeładunki kontenerowe. Ogólnie rzecz biorąc, sugeruje to, że warunki gospodarcze ani się nie poprawiają, ani nie pogarszają, ale wskazują na stabilizację światowej gospodarki z lekkim, lecz pozytywnym impetem. Może to zwiastować dalsze ożywienie europejskiego rynku kontenerowego w 2025 roku.