Energetyka, historia i upamiętnienie ofiar II wojny światowej oraz bieżąca agenda unijna, w tym budżet i pakt migracyjny to niektóre z tematów, które omawiają w czwartek w Berlinie szefowie dyplomacji Niemiec i Polski, Heiko Maas i Zbigniew Rau.

Gospodarz spotkania przypomniał, że wcześniej tego dnia w Paryżu doszło do pierwszych od czterech lat rozmów szefów dyplomacji Trójkąta Weimarskiego, co - jak ocenił Maas - wzmacnia spójność wschodu i zachodu UE. Wśród tematów rozmów dwustronnych z ministrem Rauem wymienił bieżącą agendę i relacje dwustronne.

Według Maasa istotnymi obszarami są energetyka i zainicjowane przez niemieckie MSZ transgraniczne agencje energetyczne. "Energetyka to wielki potencjał współpracy polsko-niemieckiej" - mówił szef dyplomacji RFN i podkreślał, że dla obu krajów transformacja energetyczna będzie wyzwaniem.

Jako kolejną istotną kwestię Maas wskazał podręcznik do historii, nad którym pracowali zarówno polscy, jak i niemieccy historycy. "Cieszę się, że uczniowie będą mogli mieć obydwie perspektywy i będą patrzeć z obydwu perspektyw na historię Europy" - podkreślił.

Wspomniał też, że omówiona zostanie także próba otrucia rosyjskiego opozycjonisty Aleksieja Nawalnego i reakcja na to Unii Europejskiej.

Z kolei minister Rau podkreślał, że czwartek rozpoczął się od "reaktywacji" Trójkąta Weimarskiego w Paryżu, gdzie udało się wypracować zbliżone stanowiska w sprawie Białorusi, Rosji, które zostaną poruszone również w rozmowach dwustronnych w Berlinie.

Wśród tematów rozmów wymienił sytuację we wschodniej części Morza Śródziemnego, zagrożenia dotyczące bezpieczeństwa płynące z Afryki Północnej. Jako kolejny temat wskazał pakt migracyjny.

"Tu nieco się różnimy, ale są dobre podstawy do dalszych rozmów na ten temat i zajęcia się szczegółami" - mówił szef polskiej dyplomacji.

"W stosunkach dwustronnych bardzo ważne są kwestie, które łączą się z naszą wspólną, jakże tragiczną także historią. Mamy nadzieję, my w Polsce, na rozwiązanie tej problematyki upamiętnienia polskich ofiar II wojny światowej, o tym rozmawialiśmy. Sądzę, że nastąpi niedługo przełom w tej kwestii" - dodawał Rau.

Jako kolejny temat wymienił kwestię nauki języka polskiego w Niemczech czy wspólnej nauki historii, w tym zbliżenia perspektyw w tym zakresie, do którego może dojść za pomocą podobnych wysiłków jak wspólne podręczniki.

Rau wskazywał także na wagę relacji polsko-niemieckich w trakcie i po pandemii Covid-19. Podkreślał, że Polska i Niemcy zgadzają się, że granica między krajami powinna być otwarta.

Obaj ministrowie byli pytani podczas konferencji o powiązanie wypłat z unijnego budżetu z kwestią praworządności.

Maas podkreślił, że temat procedury z art. 7 wobec Polski i kwestia praworządności nie były poruszane podczas wcześniejszych rozmów w ramach Trójkąta Weimarskiego w Paryżu. W kwestii powiązania praworządności z unijnym budżetem powiedział, że z uwagi na pandemię i straty, które wywołuje wciąż kryzys, trzeba szybko dojść do kompromisu w tej kwestii, aby państwa otrzymały środki na odbudowę.

"Dyskusje będą przez jakiś czas jeszcze trudne, ale jest to dla nas wspólną odpowiedzialnością, aby te rozmowy dokończyć i my jako prezydencja (w Radzie UE - PAP) będziemy pośredniczyć między różnymi stanowiskami" - powiedział Maas.

"Musimy znaleźć też rozwiązanie, jeśli chodzi o powiązanie praworządności z wypłatą środków finansowych, wiele krajów w Europie czeka na środki, które mają zostać wypłacone" - dodał szef niemieckiej dyplomacji.

Z kolei Rau ocenił, że "powiązanie środków budżetowych z praworządnością nie jest dobrym rozwiązaniem, w zasadzie utrudnia ono takie drożne i szybkie procedowanie zarówno budżetu, jak i instrumentu odbudowy". Dodał, że w opinii polskiego rządu rozporządzenie Komisji Europejskiej w tej kwestii jest sprzeczne z postanowieniami Rady Europejskiej z lipca br.

Jednocześnie szef polskiego MSZ oświadczył, że Polska jest gotowa mówić o praworządności, gdy zostaną zaproponowane takie same zasady dla wszystkich państw. "Jeśli mówimy o takim przeglądzie (praworządności) - według z góry ustalonych zasad, z zachowaniem traktatowej równości traktowania wszystkich państw - to jesteśmy gotowi do takiego przeglądu" - zadeklarował Rau.

Szef polskiej dyplomacji pozostanie w Berlinie do piątku, gdzie odwiedzi jeszcze m.in. Instytut Polski.