Japonia z flotą o wartości przekraczającej 115,76 mld dol. przoduje jako państwo w rankingu Vessels Value od ubr.  Ale to Chiny z flotą około 6 900 statków są w UNCTAD czołowym operatorem. Natomiast Grecy  przebijają wszystkich nośnością statków, ponieważ dysponują  ponad 364 mln dwt. Ponad 6,5 tys. statków nosi banderę Panamy. Polska od dawna nie jest brana w pod uwagę w tego typu rankingach.  

Od dwóch lat Japonia zajmuje czołowe miejsce w rankingu  wartości flot publikowanym przez Vessels Value. W konstruowaniu rankingu  pozycjonującym kraje według wartości flot uwzględniono statki do przewozu samochodów, jednostki ro-ro  i statki wycieczkowe. Te trzy rodzaje statków nie były uwzględniane w poprzednich rankingach i dlatego przyczyniły się do znaczących zmian wartości i rankingów floty krajowej – wyjaśnia zmiany w rankingu Olivia Watkins z Vessels Value.

Japonia przebija również inne morskie nacje wartością floty masowców (ponad 36 mld dol.). Od  dwóch lat operatorzy Kraju Kwitnącej Wiśni dysponują flotą zbiornikowców LPG o najwyższej wartości ( 5,8 mld dol.). W przypadku zbiornikowców LNG o wartości 14,35 mld dol. Japończycy zajmują drugą pozycję po Grekach (17,24 mld dol.). Na rynku właścicieli samochodowców armatorzy z Japonii są niekwestionowanym liderem z flotą o wartości prawie 7,4 mld dol. Tą  pozycję zapewniają  wyspiarzom z Azji znani operatorzy: Deepsea NYK, MOL oraz K Line. Jeszcze w 2020 r. wartość floty Japonii  szacowano na nieco ponad 108 miliardów dolarów, a w 2019 r. na  ponad 94,7 mld dol. Armatorzy japońscy eksploatują ponad  3,9 tys. statków, z których ponad 2,6 tys. zarejestrowanych jest pod obcymi banderami – podaje UNCTAD.

Chiny przesunęły się z ciągu roku na 2 pozycję z flotą o wartości 108 mld dol.  W 2019 r. i  2020 r. z flotą o wartości (odpowiednio) około 91 mld dol. i ponad 98,5 mld dol. W ubr. Chiny były na pozycji 3. Dziś na 6,9 tys. jednostek  znajdujących się w dyspozycji armatorów z Chin, pod chińską banderą pływa prawie 4,6 tys.  statków handlowych. Na systematyczny wzrost wartości chińskiej floty decydujący wpływ miały inwestycje w zbiornikowce do przewozu LNG (wartość floty:  8,3 mld dol. w 2021, 8,2 mld dol. w 2020 r.,  2 mld dol. w 2019 r.) i zbiornikowce LPG (4,75 mld dol. w 2021, 2,9 mld dol. w 2020 r.,  5,75 mld dol. w 2019 r.).  

W drugiej połowie 2020 r.  chińskie koncerny energetyczne zainwestowały w duże gazowce LNG i mega zbiornikowce do przewozu etanu (VLEC). Radykalnie wzrosła wartość kontenerowców eksploatowanych przez armatorów z Chin, z 17,3 mld dol. w 2019 r., do  23,1 mld dol. w 2020 r. oraz 30,9 mld dol. w 2021 r. To skutek inwestycji tonażowych w mega kontenerowce (ULCV). Na przykład OOCL na 12 statków ULCV przeznaczył  1,6 mld dol.  

Stany Zjednoczone zajęły  3. pozycję w rankingu Vessels Value z flotą o wartości 95 mld dol. Jeszcze w 2019 r. (44,5 mld dol.) i 2020 r. (33 mld dol.) znajdowały się poza pierwszą piątką rankingu. Na „pudło” amerykańskich armatorów wywindowało uwzględnienie w rankingu wartości floty pasażerskiej, którą eksperci Vessels Value oszacowali na ponad 63,8 mld dol.  Pandemia Covid-19 spowodowała, że flota o tak wysokiej wartości stoi na cumach, a największe firmy operujące cruisami, Carnival i Royal Caribbean liczą straty. Na ponad 1900 statków, 570 statków amerykańskich pływa pod obcymi banderami.

Grecja, zajmująca przez wiele lat pozycję lidera, w 2021 r. spadła na 4. miejsce w rankingu. Greccy armatorzy  od wielu lat dominowali na globalnym rynku żeglugowym. Inwestowali i sukcesywnie odnawiali flotę. Dziś liczy ona prawie 4 650 statków, z których ponad 2,5 tys. pływa pod obcymi banderami.  Na początku 2019 r. jej wartość przekroczyła 105 mld dol. Ale już w 2020 r. jej spadła do 100,5 mld dol. W 2019 r. i 2020 r. wartość floty greckiej odpowiadała łącznej wartości 3 flot z drugiej piątki (USA, Niemiec i Korei Płd.). Porównując kondycję ekonomiczną i pozycję na rynku flot Grecji i Stanów Zjednoczonych,  wyraźnie widać kto zyskał dywersyfikując inwestycje tonażowe.  

Wartość floty Grecji  budowana jest na bazie coraz młodszych zbiornikowców (36 mld dol.) oraz flocie masowców (wartość 35,75 mld dol. w 2019 r. ale 27,9 mld dol. w 2021 r.). Spadek wartości zbiornikowców do przewozu ropy i ropopochodnych, to skutek spadku frachtów i czarterów oraz zmian w popycie na usługi tej branży. Armatorzy greccy byli również w ubr. aktywni na rynku wtórnym zbiornikowców. Sprzedali  105 statków, ale kupili tylko 70. Te operacje wpłynęły również na zmniejszenie wartości floty greckiej.

Grecy postawili także na rozwój floty zbiornikowców do przewozu LNG. Na początku 2019 r. Grecja zajęła pole position na rynku morskiego transportu LNG, bowiem dysponowała największą flotą do przewozu LNG na świecie. Armatorzy z Hellady tylko w ciągu 2018 r. zwiększyli wartość zbiornikowców LNG z 13 mld dol. na początku roku  do 18,4 mld dol. na początku 2019 r. W 2020 r. ich flota zbiornikowców LNG osiągnęła wartość 19,8 mld dol., ale w 2021 r. spadła do 17,2 mld dol. Mimo to Grecy wciąż dominują na tym rynku, wyprzedzając Japonię (14,4 mld dol.) oraz Chiny (8,3 mld dol.).

Wartość flot zbiornikowców LNG również została spowodowana zawirowaniami związanymi z popytem na przewozy skroplonego gazu.  

Singapur z flotą o wartości 50,7 mld dol. w 2021 r. spadł na 5. miejsce.  W 2020 r. z flotą o wartość 44 mld dol. zajmował 4 pozycję w rankingu, podczas gdy w 2019 r. wartość floty Vessels Value oszacował na około 50 mld dol. Na ponad 2 800 statków, około 2 000 jednostek pływa pod obcymi banderami.  Niemcy z flotą o wartości przekraczającej 43,8 mld dol. awansowały w rankingu z 8. miejsca (27,9 mld dol.) w 2020 r. na miejsce 6.  W tym przypadku zadecydowały benefity uzyskiwane z korzystnych frachtów w przewozach ładunków masowych suchych.  Armatorzy niemieccy inwestowali również w rozwój turystyki morskiej. Eksperci Vessels Value oszacowali jej  wartość całkowitą w styczniu 2021 r. na około 12,9 mld dol. Był to jeden z czynników, który poprawił pozycję armatorów niemieckich w rankingu. Na  ponad  2 500 statków, niemieccy armatorzy około 900 statków zarejestrowali pod obcymi banderami.

Wartość floty brytyjskiej w ciągu roku wzrosła o ponad 16,5 mld dol., do ponad 39 mld dol. Ten wynik, to również efekt włączenia wartości floty statków wycieczkowych (ponad 13,5 mld dol.).  Flota kontenerowa również odżyła, a wielkość eksportu Chin do Europy znacznie wzrosła. Wyraźnie wzrosła wartość floty kontenerowców, z 5,4 mld dol. w 2020 r. do prawie 7 mld dol. Stało się tak dzięki dynamicznemu wzrostowi frachtów i skokowej poprawie dochodów operatorów statków do przewozu kontenerów. Armatorzy Wielkiej Brytanii na ponad 1 300 statków, około 1 000 zarejestrowali pod obcymi banderami – wynika z danych Clarksons Research.  

Wartość floty koreańskiej w ciągu roku zmieniła się niewiele, bo około 0,2%, a mimo to Korea Południowa (34,7 mld dol.) w ciągu roku przesunęła się w dół rankingu o 2 miejsca. Spadek wartości zanotowano głównie w branży zbiornikowców i masowców. Natomiast dodatkową wartość (ponad 2,1 mld dol.) wnieśli operatorzy zarządzający statkami do przewozu samochodów. Wiodącą rolę odgrywa tu  Hyundai  Glovis (około 80 PCC (Pure Car Carrier) i PCTC (Pure Car and Truck Carrier), który w ostatnich latach powiększył flotę PCTC.  Korea Południowa jest trzecim co do wielkości właścicielem statków do przewozu samochodów osobowych i innych pojazdów. Na ponad 1,6 tys. statków, armatorzy koreańscy ponad połowę jednostek zarejestrowali pod obcą banderą.

Norwegia spadła w rankingu z 5. miejsca w 2020 r. (wartość floty - 39 mld dol.) na 9. miejsce w 2021 r. (33,65 mld dol.). Główna przyczyna tkwi w długotrwałym spadku wartości floty offshore z około 10,7 mld dol. do około 6,3 mld. dol. Na ten wynik wpływ miały zawirowania na rynku ropy naftowej. Koncerny naftowe agresywnie obniżyły CAPEX, a wiele kontraktów na dzierżawę MODU (Mobile Offshore Drilling Unit) zostały rozwiązanych lub zawieszonych.  Na 2 tysiące statków znajdujących się w eksploatacji, Norwegowie około 1,6 tys. jednostek eksploatują pod obcymi banderami.
W tym roku 10. miejsce w rankingu zajęła Szwajcaria, której wartość floty (28,5 mln dol.)  znacznie przewyższyła wartość floty duńskiej. Bowiem to Dania (20,9 mld dol.) zajmowała w 2020 r. 10. pozycję w rankingu Vessels Value. O wyniku Szwajcarii zadecydowała flota MSC Cruises, której wartość oszacowano na ponad 17,6 mld dol.

„Polonia” z Wysp Bahama. Polscy  armatorzy dysponują flotą około 100 jednostek o nośności około 3 mln t. Jeszcze ponad  10 lat temu nasi operatorzy zarządzali flotą 120 jednostek, a 30 lat temu było ich dwa razy więcej. Dziś w Polsce działa kilku armatorów. Dominują Polska Żegluga Morska (61 statków o łącznej nośności 2,2 mln t, w tym masowce, siarkowce oraz promy), Chipolbrok (Chinese-Polish Joint Stock Shipping Company), który posiada 17 statków wielozadaniowych (około 500 tys. dwt) oraz Unibaltic z siedzibą w Szczecinie posiada 10 statków (około 440 tys. dwt).

Dzięki Polskiej Żegludze Bałtyckiej i Unity Line (łącznie 12 promów) posiadamy w zachodniej części Bałtyku silną pozycję na rynku promowym. Pod polską banderą pływa tylko około 10% polskiej floty, bowiem nowe jednostki nasi armatorzy rejestrują pod obcymi banderami. Jednocześnie poza terytorium Polski zakładane są spółki zarządzające naszymi statkami. Dla przykładu pływający w barwach Unity Line prom Polonia od chwili przejęcia przez polskiego armatora pływa pod banderą Wysp Bahama. Prom PŻB m/f Mazovia z dziobem pięknie ozdobionym motywami z łowickiej wycinanki pływa pod egzotyczną banderą Wysp Bahama.

Marek Grzybowski
Dane:  Vessels Value, UNCTAD, Clarksons Research