Rośnie bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej dzięki dynamicznemu wzrostowi eksportu LNG ze Stanów Zjednoczonych. W zeszłym roku światowy handel LNG drogą morską w dalszym ciągu rósł, do czego przyczyniła się głównie zmiana łańcuchów dostaw po napaści Rosji na Ukrainę. 

Brak dostaw rurociągami przez Bałtyk i infrastrukturę lądową, sankcje nałożone na Rosję przez Unię Europejską i rezygnacja z dostaw gazu ze złóż rosyjskich zmusiły Europę do dywersyfikacji dostaw gazu. 

W 2022 r. światowe dostawy zbiornikowcami LNG wzrosły o 4,9% r/r do 404,1 mln ton, wynika z danych uzyskanych ze śledzenia statków przez Marine Refinitiv. 

W tym roku dostawy dynamicznie wzrosły w pierwszym kwartale, ale wiosną i latem morski transport LNG zwolnił. W pierwszych 9 miesiącach 2023 roku dostawy LNG wzrosły o 1,6% r/r do 304,2 mln ton – informuje w najnowszym raporcie Banchero Costa.  

W ubr. dowieziono 299,6 mln ton do terminali portowych LNG. dominującym eksporterem LNG są obecnie Stany Zjednoczone, na które przypadło 21,2% dostaw w pierwszych 9 miesiącach 2023 r. Kolejnymi graczami  na rynku dostawców są  Australia z 19,8% i Katar z 19,6% udziału. 

USA liderem eksportu LNG

USA wyeksportowały 64,5 mln ton skroplonego gazu w okresie styczeń-wrzesień 2023 r. odnotowując wzrost podaży o 7,9% r/r. Australia wyeksportowała 60,2 mln ton w czasie 9 miesięcy br. i był to taki sam wolumen jak w ubr. Katar wyeksportował 59,7 mln ton w okresie styczeń–wrzesień 2023 r., +0,7% r/r.

Rosja skierowała na rynek międzynarodowy 21,9 mln ton gazu kopalnego w tym samym czasie br. A to oznacza spadek o 9,5% r/r w porównaniu z tym samym okresem 2022 r. Jest to nadal więcej niż w 2021 r. 

Chiny kontynentalne importowały 50,9 mln ton LNG w okresie styczeń–wrzesień 2023 r. Było to  o 10,8% r/r.  Ponieważ  w przedziale styczeń - wrzesień 2022 r. import wyniósł 46 mln ton. Import w br. nie osiągnął jednak wielkości z 9 miesięcy  2021 r., kiedy terminala gazowe ChRL przyjęły ze zbiornikowców LNG  59,1 mln ton skroplonego gazu. 

Unia Europejska liderem importu LNG

Unia Europejska (27) jest obecnie największym na świecie importerem LNG. Kraje kontynentu europejskiego zanotowały największy wzrost popytu w ciągu ostatnich kilku lat. W okresie styczeń-grudzień 2022 r. Unia Europejska importowała 100,8 mln ton LNG, co oznacza przyrost o 68,9% r/r. Ponieważ rok wcześniej tylko 59,7 mln ton LNG dostarczono do Europy zbiornikowcami LNG. 

W pierwszych 9 miesiącach 2023 r. UE importowała 76,5 mln ton LNG, czyli o 4,4% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Na kraje Unii Europejskiej przypada obecnie 25,3% światowego importu LNG drogą morską.

Chiny znalazły się na drugim miejscu z udziałem 16,9%, a Japonia na trzecim z importem 16,3% globalnego popytu w okresie styczeń-wrzesień 2023 – wyliczyli eksperci Banchero Costa.  

W br. w ciągu 9 miesięcy największym odbiorcą była Francja, która w terminalach LNG przyjęła 26,4 mln ton LNG. Następna była Hiszpania z 22,8 mln ton. Kolejne kraje liczący się importerzy LNG,  to: Holandia (12,8 mln t) i Belgia (11,3 mln t). Do Włoch dostarczono 10,7 mln t, do Portugalii 4,5 mln t, a do Polski  4,4 mln t. 

Polska bez gazu z Rosji

Orlen informował, że "ponad połowa gazu, który PGNiG z Grupy Orlen sprowadziło w 2022 r. z zagranicy, to LNG oraz dostawy gazociągami z nowych kierunków – Norwegii i Litwy”. 

Prawie jedna czwarta całego importowanego gazu importowana jest gazowcami ze Stanów Zjednoczonych. Dostawy rosyjskiego gazu wstrzymano w kwietniu 2022 r. Zapowiedziano, że „2023 r. będzie pierwszym pełnym rokiem bez importu gazu z Rosji”. 

- Według wyliczeń Instytutu Studiów Energetycznych (ISE) w trzecim kwartale 2023 roku PGNiG Grupa Orlen odebrał w terminalu w Świnoujściu 15 transportów LNG, o łącznym wolumenie około 1,04 mln ton LNG (około 1,43 mld m3). 

Oznacza to, że przez 9 miesięcy 2023 roku PGNiG odebrał już w terminalu w Świnoujściu 45 transportów o łącznym wolumenie około 3,20 mln ton LNG (około 4,42 mld m3) – pisze w komentarzu dr inż. Andrzej Sikora, Prezes Zarządu Instytutu Studiów Energetycznych w „Polskie LNG w trzecim kwartale 2023”, CIRE, 3.10.2023. 

Wielka Brytania importerem LNG

Znaczny wzrost importu LNG zaobserwowano w terminalach Wielkiej Brytanii. W okresie styczeń-grudzień 2022 r. import LNG do Wielkiej Brytanii wzrósł o 75,0% r/r do 19,4 mln ton z 11,1 mln ton w 2021 r. 

W okresie styczeń-wrzesień 2023 r. Wielka Brytania importowała 11,7 mln ton LNG. Było to więc mniej o 14,1% r/r, ponieważ w analogicznym okresie 2022 r. przeładowano 13,6 mln ton LNG z importu. 

Dla porównania w okresie styczeń-wrzesień 2021 r. na wyspy przywieziono morzem powyżej 7,9 mln ton LNG. Wielka Brytania ma obecnie jedynie 3,9% udział w światowym rynku importu LNG.

LNG płynie nie tylko przez Atlantyk 

Stany Zjednoczone stały się głównym dostawcą LNG do Europy. W ostatnim czasie nastąpił ogromny skok wolumenów dostaw ze amerykańskich terminali LNG. W ciągu pierwszych 9 miesięcy 2022 r. UE importowała 33,5 mln ton LNG z USA. 

To oznacza, że przez Atlantyk przetransportowano w zbiornikach  o 5,4% r/r więcej LNG. Import amerykańskiego LNG wyniósł 31,7 mln ton w okresie styczeń–wrzesień 2022 r. i 11,7 mln ton w okresie styczeń–wrzesień 2021. Stany Zjednoczone zapewniły 43,7% morskich LNG do Europy w pierwszych trzech kwartałach 2023 r. 

LNG płynie do Europy również z Rosji i to pomimo wielu działań na rzecz wdrożenie sankcji i ograniczenia importu gazu skroplonego z Rosji. W okresie styczeń-wrzesień 2023 r. UE importowała 11,7 mln ton LNG z Rosji. 

To oznacza spadek jedynie  o 3,2% r/r w porównaniu z 12,1 mln ton w analogicznym czasie 2022 r. Jest to nadal znacznie powyżej 8,3 mln ton importowanych  w okresie styczeń-wrzesień 2021 r. oraz 9,7 mln ton importowanych w okresie styczeń-wrzesień 2020 r. W ciągu 9 pierwszych miesięcy 2023 r. Rosja zapewniała 15,3% dostaw LNG do UE – podkreślają eksperci Banchero Costa.  

Katar znajduje się obecnie na trzecim miejscu wśród czołowych dostawców do UE z udziałem 12,7%. Z Zatoki Perskiej dotarło do UE 9,7 mln ton w okresie od stycznia do września 2023 r. To oznacza wzrost jedynie o 1% w odniesieniu do analogicznego okresu ubr. Afryka Zachodnia zapewniła 10,7% dostaw LNG do UE. W europejskich terminalach przeładowano 8,2 mln ton z tego regionu. Było to mniej o 5,4% rok do roku.

Należy podkreślić, że w 2023 r. notowaliśmy rekordowe spadki cen gazu ziemnego. 10 listopada ceny gazu z Henry Hub USA osiągały 3,03 USD/mmbtu i były o 52,6% niższe niż przed rokiem. Ceny LNG TTF Netherlands osiągnęły 14,60 USD/mmbtu i były niższe o 58.7% niż przed rokiem. Natomiast o 58.7% spadły ceny LNG North East Asia do 16,50 USD/mmbtu. I jest to optymistyczna wiadomość dla importerów LNG.

Fot. Depositphotos