5 kwietnia 2016 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych („Projekt”). Wśród przepisów projektu, istotną część stanowią regulacje dotyczące aspektów podatkowych wykonywania, na terytorium Polski, szeroko rozumianej działalności stoczniowej. Zawarte w Projekcie rozwiązania dotyczą przede wszystkim takich obszarów polskiego systemu podatkowego jak podatek od towarów i usług, opodatkowanie dochodu przedsiębiorców stoczniowych oraz specjalne strefy ekonomiczne.

Podatek od towarów i usług

Wśród przewidzianych Projektem modyfikacji obowiązujących przepisów prawa  podatkowego, jedną z najistotniejszych zmian jest nowelizacja przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług („VatU”). W powyższym kontekście wskazać należy przede wszystkim na rozszerzenie określonego w art. 83 VatU katalogu jednostek pływających, których budowa, import i wyposażenie podlegać będą opodatkowaniu według szczególnej, 0% stawki VAT. Katalog ten, na gruncie Projektu obejmuje:

1.    jednostki pływające, używane do żeglugi na pełnym morzu i przewożące odpłatnie pasażerów lub używane do celów handlowych, przemysłowych lub do połowów, w tym w szczególności:

1.1.    pełnomorskie liniowce pasażerskie, pełnomorskie statki wycieczkowe i tym podobne jednostki pływające do przewozu osób oraz pełnomorskie promy wszelkiego typu,

1.2.    pełnomorskie tankowce do przewozu ropy naftowej, produktów przerobu ropy naftowej, chemikaliów oraz gazów skroplonych,

1.3.    pełnomorskie chłodniowce, z wyłączeniem tankowców,

1.4.    pozostałe statki pełnomorskie do przewozu ładunków suchych, z wyłączeniem barek morskich bez napędu,

1.5.    pełnomorskie statki rybackie, pełnomorskie statki przetwórnie oraz pełnomorskie pozostałe jednostki pływające do przetwarzania lub konserwowania produktów rybołówstwa,

1.6.    pchacze pełnomorskie i holowniki pełnomorskie,

1.7.    pełnomorskie lodołamacze,

2.    używane na morzu statki ratownicze morskie oraz łodzie ratunkowe,

3.    jednostki pływające, używane do rybołówstwa przybrzeżnego.

Co istotne, w przeciwieństwie do obecnych regulacji VatU ww. czynności, na gruncie Projektu, podlegać będą 0% stawce VAT niezależnie od tego czy są dokonywane na rzecz podmiotu posiadającego status armatora morskiego. Ponadto podkreślenia wymaga, iż powyższą stawką opodatkowane będą także dostawy oraz import części i wyposażenia jednostek pływających o których mowa w pkt. 1 - 3 powyżej, o ile te części lub elementy wyposażenia będą wbudowywane w te jednostki lub będą służyć ich eksploatacji.

Alternatywa dla podatku dochodowego

Projekt, w rozdziale 2, wprowadza także możliwość wyboru przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność́ polegającą na budowie gotowych do eksploatacji statków lub ich przebudowie („Podatnik”), opodatkowania profitów osiąganych z tego tytułu bądź podatkiem dochodowym bądź zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji (vide: art. 3 ust. 1 Projektu), przy czym, dla celów nabycia prawa wyboru formy opodatkowania, przebudowa taka powinna polegać na zmianie przeznaczenia statku lub źródła jego napędu i będzie musiała być przeprowadzona w całości przez Podatnika. Ponadto, wartość całkowita przebudowy będzie musiała wynieść co najmniej 5 mln euro.

Podkreślenia wymaga, iż fakt budowy oraz przebudowy statku, a także zakończenie tych prac potwierdzane będą, na gruncie Projektu, certyfikatem wydawanym na wniosek Podatnika przez właściwego dyrektora urzędu morskiego lub urzędu żeglugi śródlądowej.

Odnośnie podstawy opodatkowania zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji wskazać należy, iż za podstawę taką Projekt uznaje należny Podatnikowi przychód z budowy lub przebudowy statków, z wyłączeniem VAT należnego.  Przychód ten na gruncie Projektu nie łączy się z pozostałymi przychodami Podatnika, podlegającym reżimowi podatku dochodowego od osób prawnych albo podatku dochodowego od osób fizycznych. Sama stawka podatku wynosić będzie natomiast 1% podstawy opodatkowania, ustalonej w sposób opisany powyżej (vide: art. 7 Projektu).

Wybór opodatkowania zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji następować będzie przez złożenie przez Podatnika, w terminie do 20 stycznia roku podatkowego w którym Podatnik kontynuuje działalność albo do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia wykonywania działalności, właściwemu organowi podatkowemu, tj. naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla siedziby albo miejsca zamieszkania Podatnika, stosownego oświadczenia,  według określonego wzoru (vide: art. 8 ust. 1 - 3 Projektu). Co istotne, w świetle art. 9 ust. 1 - 3 Projektu, w przypadku wyboru omawianej, alternatywnej formy opodatkowania, Podatnik podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem zryczałtowanym od wartości sprzedanej produkcji przez okres kolejnych trzech lat podatkowych, a zmiana formy opodatkowania w tym okresie nie będzie możliwa. Ponadto, w przypadku zakończenia w okresie opodatkowania wykonywania działalności w zakresie budowy lub przebudowy statków, ponowny wybór opodatkowania zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji będzie mógł nastąpić́ nie wcześniej niż̇ po upływie 1 roku, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym przedsiębiorca zakończył działalność́.

Finalnie wskazać należy, iż podatek zryczałtowany płatny będzie w miesięcznych okresach rozliczeniowych - w świetle art. 11 Projektu Podatnicy zobowiązani będą do obliczania zryczałtowanego podatku za każdy miesiąc roku podatkowego oraz do wpłacania go, bez wezwania, do urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni. Podatek za grudzień płatny będzie do dnia 31 stycznia następnego roku podatkowego.

Zmiany w zakresie SSE

Projekt przewiduje także regulacje, których celem jest umożliwienie rozszerzenia specjalnych stref ekonomicznych na grunty przeznaczone na wykonywanie działalności stoczniowej lub w zakresie przemysłów komplementarnych i nie są własnością Skarbu Państwa, jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, związku komunalnego lub gruntów znajdujących się w użytkowaniu wieczystym zarządzającego strefą albo jednoosobowej spółki Skarbu Państwa. Ponadto w planach przewiduje się rozwiązanie umożliwiające zwiększanie obszaru specjalnych stref ekonomicznych w przypadku gdy będzie to sprzyjało rozwojowi budownictwa okrętowego i przemysłów komplementarnych.


Rafał Czyżyk, radca prawny
Piotr Porzycki, prawnik
„Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego”
w Szczecinie