Na finiszu jest budowa drogi wodnej łączącej Mierzeję Wiślaną z Zatoką Gdańską. Inwestycja składa się z czterech etapów. Sprawdziliśmy, jak postępują prace na terenie przekopu Mierzei. 

Pomysł przekopu i budowy nowej drogi wodnej podyktowały potrzeby rozwojowe portu w Elblągu. Inwestorem jest Urząd Morski w Gdyni, a generalnym wykonawcą konsorcjum firm NDI/Besix.

Całe przedsięwzięcie umożliwi wpływanie do portu znacznie większych jednostek: o długości 100 metrów, szerokości 20 metrów i zanurzeniu 4,5 metra. Skróci się również czas dopłynięcia do portu w Elblągu. Obecnie statki muszą płynąć przez Cieśninę Piławską, która łączy Zalew Wiślany z wodami Morza Bałtyckiego.

Budowa przekopu Mierzei Wiślanej jest główną częścią nowej drogi wodnej między Zalewem Wiślanym a Zatoką Gdańską. Inwestycja obejmuje realizację portu osłonowego od strony Zatoki Gdańskiej, a także kanału żeglugowego ze śluzą, jej zamknięciami oraz stanowiskami oczekiwania dla statków (z obu stron), budowę nowego układu drogowego wraz z dwoma mostami obrotowymi oraz sztucznej wyspy na Zalewie Wiślanym.

– Zaawansowanie prac jest na poziomie 90 proc., do końca budowy zostało około pół roku – mówi w rozmowie z GospodarkąMorską.pl Barbara Olczyk, zastępca dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni do spraw inwestycyjnych.

Most północny i południowy otrzymały już pozwolenie na użytkowanie, natomiast w śluzie zakończono wszystkie prace żelbetowe, zamontowano bramę śluzy w kieszeni północnej, jak i południowej. 

– Trwają testy bramy południowej, natomiast jeśli chodzi o kanał żeglugowy zakończono tam pogrążanie ścianek szczelnych, wykonano też oczepy żelbetowe. W tej chwili trwa wyposażanie w odbojnice, barierki, stojaki – wylicza. 

Jak wygląda postęp prac w porcie osłonowym?

– Jeśli chodzi o falochron zachodni, mamy pogrążone wszystkie ścianki, trwają prace żelbetowe na głowicy falochronu, zabudowano nadbudowę falochronu do sekcji dwunastej, sekcję czternastą i piętnastą. Natomiast na falochronie wschodnim trwają prace związane z narzutem kamiennym i montażem elementów "x-block plus". Mamy tu zabetonowaną nadbudowę do sekcji dwudziestej czwartej i na falochronie zachodnim zakończyliśmy wykonywanie wygaszacza fal – wylicza Barbara Olczyk.

Co się dzieje na wyspie na Zalewie Wiślanym?

– W tym miejscu zakończono już prace refulacyjne wewnątrz wyspy, trwają czynności związane z wykonywaniem narzutów kamiennych – informuje. 

W drugim etapie inwestycji zaawansowanie projektu wynosi ok. 30 proc.. Przewiduje się, że budowa powinna zostać zakończona za rok. Obecnie trwa rozbiórka istniejących umocnień brzegowych, pogrążono już ściankę szczelną, wykonywane są działania mikropalowe i żelbetowe związane z przyczółkiem mostu w Nowakowie.

CZYTAJ więcej: Powstaje most obrotowy w Nowakowie. II etap drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską [WIDEO]

Trzeci etap związany jest z pogłębieniem toru na Zalewie Wiślanym. – W tej chwili jesteśmy na etapie postępowania przetargowego, planujemy otwarcie ofert – mówi. 

Natomiast czwartym etapem inwestycji będzie pogłębienie rzeki Elbląg. – Przed nami ogłoszenie postępowania przetargowego – zapowiada Olczyk.

Wszystkie działania związane z przekopem Mierzei, łącznie z czwartym etapem, powinny się zakończyć w 2023 roku – w jego czwartym kwartale.

Teren przekopu Mierzei zmienia się z dnia na dzień. Kiedy koniec?

O tym, że działania na terenie przekopu są bardzo zaawansowane powiedział nam również Mariusz Janczewski, kierownik budowy z konsorcjum NDI/Besix.

– Obecnie prace trwają zarówno na części morskiej, jak i lądowej – mówi Janczewski. – Na wielu frontach rozpoczęliśmy już wykończenia, humusujemy, sadzimy rośliny i przygotowujemy poszczególne etapy budowy do użytkowania.

W trakcie jest uzyskiwanie pozwolenia na użytkowanie budynku Kapitanatu. Dzięki temu swoje czynności wkrótce będzie mógł tu rozpocząć Urząd Morski w Gdyni. Mowa m.in. o szkoleniach personelu, który będzie odpowiedzialny za nadzorowanie poprawnego systemu śluzowania obiektów na przekopie.

Nie bez znaczenia na termin zakończenia inwestycji są warunki pogodowe. A te ostatnio są bardzo korzystne. 

– Trzeba podkreślić, że pracuje tu bardzo doświadczony zespół, który wykorzystuje każdy dzień w 100 procentach. Jestem dumny z całej ekipy. Wszystkim zależy aby kontrakt zakończyć możliwie jak najszybciej i udostępnić użytkowanie tego obiektu – podkreśla Mariusz Janczewski.

Kierownik budowy potwierdził, że na przekopie wykonano już ok. 90 proc. prac.

– Do zakończenia zostało nam kilka miesięcy, a w ich trakcie oddamy kolejne etapy. Po budynku Kapitanatu, chcielibyśmy uzyskać pozwolenie na użytkowanie śluzy, a w kolejnych krokach będzie to kanał północny i południowy. Ostatnim etapem, jeśli pogoda pozwoli - prawdopodobnie już w wakacje - będzie port osłonowy w postaci falochronu zachodniego i wschodniego – prognozuje kierownik.

Innowacyjna obudowa falochronów - i nie tylko

Z punktu widzenia technologicznych wyzwań na przekopie użyto wiele innowacyjnych rozwiązań.

– Nowatorskie są szczególnie prefabrykaty betonowe "x-block plus", których użyliśmy jako obudowę falochronów. To specjalne elementy wymyślone i opracowane przez duński zespół hydrotechników. Warto podkreślić, że przekop Mierzei, to druga taka budowa na świecie, która wykorzystuje tego typu elementy, a pierwsza, która wykonuje je pod wodą – zaznacza.

Inwestycja wprowadzi wiele udogodnień.

– Myślę, że przekop jest ważny nie tylko ze względu na ruch handlowy – zaznacza kierownik budowy. – Wpłynie on na ruch turystyczny i sprawne przeprawianie się z jednej strony na drugą. Szczególnie praktycznie został zaprojektowany ruch kołowy, który wykorzystuje dwa mosty obrotowe w celu płynnego utrzymania przejezdności ze strony zachodniej na wschodnią - i odwrotnie.

CZYTAJ więcej: Przekop Mierzei Wiślanej na finiszu. Jak wpłynie na turystykę? Pytamy samorządowców i ekspertów

Głębokość przekopu wynosi 5 metrów, oznacza to, że przewidziany jest dla jednostek o zanurzeniu od 4 do 4,5 metra. Natomiast głębokość śluzy to minus 6,5 metra, więc jest dostosowana do ewentualnego pogłębienia w przyszłości.

– Na teren inwestycji dostarczono 10 tys. sztuk betonowych prefabrykatów, a jeśli chodzi o ścianki, to mówimy o kilkunastu kilometrach długości w linii prostej. Wykorzystano tu także 50 tys. m3 betonu i kilka tysięcy ton stali. Wykonaliśmy 3 mln m3 robót ziemnych – wylicza.

– Przekop Mierzei to historyczne wydarzenie, a jego wykonanie pozwala patrzeć z nadzieją w przyszłość, jeśli chodzi o roboty hydrotechniczne w naszym kraju, a także na rosnące możliwości naszych portów oraz rozbudowę offshore'owych możliwości – podsumowuje Mariusz Janczewski.

Dodajmy, że umowa z wykonawcą kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną została podpisana w 2019 roku z polsko-belgijskim konsorcjum NDI i Besix, które zaproponowało cenę 992 mln 270 tys. zł. Ostatecznie wartość tego projektu ma wynieść ok. 2 mld zł.