W niedzielę, 8 marca w Gołubiu, z udziałem wojskowej asysty honorowej, odbędą się obchody 76. rocznicy śmierci kpt. Józefa Dambka, dowódcy Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”. W uroczystości uczestniczyć będą Inspektor Marynarki Wojennej wiceadmirał Jarosław Ziemiański i dowódca 3. Flotylli Okrętów kontradmirał Mirosław Jurkowlaniec.

Tegoroczne obchody rozpoczną się o godzinie 10.00 mszą świętą w kościele Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Gołubiu. Po nabożeństwie nastąpi przemarsz pod krzyż nad Jeziorem Dąbrowskim, prowadzony przez Kompanię i Orkiestrę Reprezentacyjną Marynarki Wojennej oraz Kaszubski Szwadron Kawalerii.

W miejscu upamiętniającym śmierć kpt. J. Dambka odmówiona zostanie modlitwa w intencji dowódcy Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” i jego Podkomendnych, którzy oddali życie w obronie Ojczyzny. Następnie odczytany zostanie Apel Poległych, po którym marynarze Kompanii Reprezentacyjnej MW oddadzą salwę honorową, a delegacje złożą wiązanki kwiatów.

Uroczystość zakończy się odtworzeniem pieśni o kpt. Józefie Dambku, dowódcy „Gryfa Pomorskiego” i jego Partyzantach oraz wykonaniem przez Orkiestrę Reprezentacyjną MW „Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego”.

Kapitan Józef Dambek, urodził się 8 lipca 1903 r. w Zdrojach w powiecie świeckim. Pochodził z zasłużonej patriotycznej rodziny walczącej na Pomorzu o odrodzenie porozbiorowej Polski. Był pomorskim działaczem społecznym i nauczycielem w szkołach powszechnych na Kaszubach. W latach trzydziestych przeszedł szkolenie w zakresie organizacji sieci dywersji pozafrontowej. Został zaprzysiężony, a następnie mianowany na stopień porucznika.

Od pierwszych dni II wojny światowej działał w ukryciu. Wraz ze swoimi najbliższymi współpracownikami, 24 grudnia 1939 r. utworzył pod swoim dowództwem, w Czarlinie pod Stężycą, Tajną Organizację Wojskową „Gryf Kaszubski”. W dniu 6 lipca 1941 r. w Czarnej Dąbrowie nastąpiło przyłączenie innych grup konspiracyjnych do „Gryfa Kaszubskiego”. W wyniku poszerzenia organizacji zmieniono nazwę na Tajną Organizację Wojskową „Gryf Pomorski”, której dowódcą został por. Józef Dambek, a wspierał go przywódca duchowy ks. ppłk Józef Wrycza.

W lutym 1944 r. podczas aresztowań pomorskich konspiratorów w Tczewie, Gestapo wpadło na trop Józefa Dambka. Po próbie zatrzymania przez Gestapo, która miała miejsce 4 marca 1944 r. w Sikorzynie, zdołał on uciec nad Jezioro Dąbrowskie, na tereny leśne sąsiedniej wsi Gołubie. Tam został zastrzelony przez goniącego go żołnierza Gestapo, Jana Kaszubowskiego vel Hansa Kassnera. Miejsce pochówku dowódcy „Gryfa” nie jest znane. Za swoją działalność por. Józef Dambek został pośmiertnie odznaczony Orderem Virtuti Militari przez Rząd Polski w Londynie. Podczas uroczystości upamiętniającej 73. rocznicę śmierci dowódcy „Gryfa Pomorskiego”, por. Józef Dambek został pośmiertnie awansowany przez Ministra Obrony Narodowej na stopnień kapitana.

Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Pomorski”, powstała 1941 r., w wyniku przyłączenia innych grup konspiracyjnych do „Gryfa Kaszubskiego”. Swoją działalnością obejmowała teren Pomorza i częściowo Prus Wschodnich. Skupiała prawie 20 tysięcy członków. Według różnych źródeł, „Gryf” posiadał około 35 różnych grup bojowych liczących 400-500 osób. Na czele TOW „Gryf Pomorski” stała Rada Naczelna w składzie:

    I prezes - ppłk rez. ksiądz Józef Wrycza ps. „Rawycz”, „Delta” (do wycofania się w lutym 1943 r.),
    II prezes - Józef Dambek ps. „Adam”, „Kil”, „Lech”, „Jur” (do śmierci w niemieckiej zasadzce 4 marca 1944 r.).
    od marca 1944 r. prezesem został Augustyn Westphal ps. „Piotr Morski”, „Dzwon”, „Echo”.

Zgodnie z deklaracją ideową „Gryf Pomorski” miał być organizacją apolityczną, stawiającą sobie za cel nadrzędny wyzwolenie kraju. We wszystkich dokumentach programowych zaakcentowane zostały silnie pierwiastki chrześcijańskie i katolickie. W pracy konspiracyjnej miano kierować się zarządzeniami Rządu Emigracyjnego oraz rozkazami Naczelnego Wodza. W kraju natomiast „Gryf” miał zachować pełną autonomię.

„Gryf Pomorski” był organizacją doskonale zorganizowaną, posiadającą własny szyfr meldunkowy, szereg bunkrów w lasach i poparcie miejscowej ludności. Przeprowadził ponad 100 akcji zbrojnych, m.in. 7 czerwca 1943 r. partyzanci „Gryfa” zaatakowali niemieckie lotnisko w Rumi, a 21 listopada 1943 r. - szkoleniowe lotnisko wojskowe w Strzebielinie. Prowadził również działalność wywiadowczą, a także współpracował z Armią Krajową.

Pierwsze duże aresztowania członków TOW „Gryf Pomorski” miały miejsce w maju 1943 r., kiedy to do aresztu trafiło wielu jej działaczy, zwłaszcza komendantów gmin, miast i powiatów. W sytuacji poważnych spustoszeń wśród członków organizacji spowodowanych aresztowaniami oraz wobec perspektywy zajęcia Pomorza przez Armię Czerwoną i możliwości prowokacji, ówczesny dowódca uznał przejście do drugiej konspiracji za niemożliwe i jego rozkazem z 21 marca 1945 r. TOW „Gryf Pomorski” został zlikwidowany.