Po dwumiesięcznym remoncie w stoczni na nabrzeże wyspy Ołowianki w Gdańsku, przy siedzibie Narodowego Muzeum Morskiego, powrócił w sobotę statek-muzeum "Sołdek". Po modernizacji na jednostce powstanie nowa wystawa, która ma być otwarta we wrześniu 2021 r.

Operacja holowania statku ze Gdańskiej Stoczni "Remontowej" im. J. Piłsudskiego przez dwa pchacze trwała ok. trzech godzin.

Z okazji powrotu "Sołdka" w Narodowym Muzeum Morskim odbyła się premiera książki biograficznej autorstwa dr Elżbiety Wróblewskiej pt. "Stanisław Sołdek (1916-1970). Patron statku-muzeum Sołdek".

Był to pierwszy tak duży remont "Sołdka" od 35 lat, czyli od chwili, kiedy został po raz pierwszy udostępniony do zwiedzania jako statek-muzeum.

Podczas prac w stoczni doszło do wymiany fragmentów blach poszycia, konstrukcji oraz nitów. Przeprowadzono także liczne prace konserwacyjno-malarskie nadwodnej części kadłuba, wykonano nową instalację elektryczną wewnątrz statku. Gruntowne malowanie i odświeżenie przeszły też ładownie statku, pełniące na co dzień funkcję sal wystawowych.

Remont "Sołdka" odbył się w ramach projektu pn. "2 statki - wspólne morze. Sołdek i Vityaz: dziedzictwo morskie Polski i Rosji". Porozumienie w tej sprawie zostało podpisane w Gdańsku w październiku 2019 r. Po stronie rosyjskiej w projekt zaangażowane są dwie instytucje z Kaliningradu: Muzeum Światowego Oceanu, które posiada statek-muzeum "Vityaz" oraz Bałtycki Federalny Uniwersytet im. Immanuela Kanta.

Głównym celem remontu, jaki przeszedł statek, jest przygotowanie na nim nowej wystawy stałej pt. "Sołdek i jego czasy".

"Opowiadać będzie o kwestiach związanych z historią polskiej techniki okrętowej, w szczególności o realiach politycznych, społecznych oraz gospodarczych w jakich powstawał statek i w jakich był eksploatowany. To opowieść o ludziach związanych ze statkiem: konstruktorach, traserach, niterach, spawaczach, kapitanach, oficerach. Chcieliśmy wprowadzić naszych gości w świat historycznego statku o napędzie parowym, z którym zawiązane są życiorysy i emocje wielu ludzi morza" - wyjaśnił dyrektor NMM Robert Domżał.

Otwarcie ekspozycji "Sołdek i jego czasy" planowane jest na wrzesień 2021 r. na zakończenie polsko-rosyjskiej inicjatywy.

W ramach projektu "2 statki - wspólne morze..." partnerzy z Rosji przeprowadzą remont statku naukowo-badawczego "Vityaz", którego zwieńczeniem, podobnie jak w przypadku "Sołdka", będzie też zorganizowanie nowej wystawy.

Oprócz tego, w ramach wspólnego przedsięwzięcia przewidziano też m.in. plener artystyczny w Gdańsku i Kaliningradzie wraz z wystawą prac oraz konferencję naukową w Kaliningradzie.

Projekt "2 statki - wspólne morze..." jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja 2014-2020. Jego wartość to niespełna 2,1 mln euro. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku otrzymało dofinansowanie w wysokości ponad 780 tys. euro (38 proc. wartości projektu). Uczestnicy programu musieli zapewnić 10 proc. wkładu własnego.

Rudowęglowiec "Sołdek" był pierwszym oddanym do eksploatacji po II wojnie światowej polskim statkiem pełnomorskim. Jednostka została zaprojektowana przez zespół polskich konstruktorów pod kierunkiem Henryka Giełdzika i zbudowana w Stoczni Gdańskiej. Stępkę pod statek położono 3 kwietnia 1948 roku. Jednostkę zwodowano 6 listopada 1948 r.

Decyzją ówczesnych władz jednostce nadano nazwisko przodującego stoczniowca - trasera Stanisława Sołdka. Matką chrzestną została jego żona Helena. Uroczyste podniesienie bandery miało miejsce 25 października 1949 r. w Szczecinie. "Sołdek" pływał do 2 stycznia 1981 r. W ciągu nieco ponad 31 lat eksploatacji statek odbył 1479 podróży morskich, w czasie których przewiózł ponad 3,5 mln ton ładunku i zawinął do ponad 60 portów.

W 1985 r. eksploatowanego przez Polską Żeglugę Morską "Sołdka" przejęło Centralne Muzeum Morskie (dzisiejsze Narodowe Muzeum Morskie). Statek został zacumowany na Motławie, u nabrzeża wyspy Ołowianki, na której mieści się główna siedziba placówki i odtąd służy jako statek-muzeum