Porty morskie, uniwersytety i startupy Hagi i Rotterdamu generują innowacje w przemysłach morskich

Innowacje w przemysłach morskich Unii Europejskiej to dziś najwyższa półka. Mogli się o tym przekonać uczestnicy wizyty studyjnej I-3 4 Blue Growth - NL Ecosystem Visit w Porcie Rotterdam, parkach naukowo-technologicznych w Hadze i na festiwalu startupów Upstream Festival w Rotterdamie. Uniwersytet techniczny w parku technologicznym w Hadze finansowany przez firmy, centrum naukowo-badawcze w porcie Rotterdam, innowacje w przemysłach morskich i i ich otoczeniu finansowane przez firmy, to najważniejsze punkty aktywności tego regionu. 

Zarząd Portu Rotterdam Authority zatrudnia około 1 400 pracowników. Sprzedaż Port of Rotterdam Authority przekracza rocznie 880 mln euro. W 2024 r. łączne przeładunki terminali osiągnęły 435,8 mln ton, w porównaniu do 438,8 mln ton w analogicznym okresie roku ubiegłego. Spadek przeładunków wynika głównie z niższej podaży węgla i ropy naftowej. Natomiast wzrost przeładunków odnotowano w segmencie kontenerów Usługi wykonywane w porcie zapewniły w ubr. zysk w wysokości 274 mln euro – wyjaśnia Martin Perez przedstawiciel Portu Rotterdam. 

Ecosystem innowacji i wspierania startupów Portu Rotterdam. Źródło: Port Rotterdam

Port wspiera PKB i innowacje

Ponad 3 tys. firm działających w porcie i jego otoczeniu zapewnia ponad 60 mld euro wpływów do budżetu państwa. Taką wartość dodaną wypracowują portowcy, spedytorzy transportowcy, agenci morscy i wielu innych pracujących w zakładach przemysłowych działających w porcie. Ponad 192 rys. osób pracuje bezpośrednio i pośrednio w zakładach działających na 6 tys. ha Rotterdam-Rijnmond. 

Współdziała z nimi ponad 500 tys. pracowników działających tylko w firmach niderlandzkich. W porcie można bowiem zauważyć nie tylko największe kontenerowce, zbiornikowce czy masowce ale również liczne barki. Rocznie cumuje tu około 28 tys. statków oceanicznych. Towary przywozi i odwozi rocznie około 91 tys. barek. W porcie działa również terminal instalacyjny dla morskich farm wiatrowych. 

Port Rotterdam, to nie tylko przeładunki. To również działalność edukacyjna i naukowo-badawcza, wspieranie innowacji i startujących w biznesie od podstaw. Zarząd Portu Rotterdam jest partnerem wiodącym Upstream Festival w Rotterdamie miejscem, „w którym innowacja spotyka się z szansą na komercjalizację”. Organizatorzy podkreślają, że jest to „zgromadzenie przedstawicieli  z całego świata, wizjonerów, przedsiębiorców, inwestorów i osób dokonujących zmian”. 

Port startupów i scale-upów

- Port Rotterdam z dumą współpracuje z Upstream 2025, którego celem jest zjednoczenie startupów i scale-upów w celu napędzania zrównoważonego wzrostu w porcie. Podczas tego wydarzenia staramy się nawiązywać wartościowe połączenia, wspierając współpracę, która buduje solidny ekosystem innowacji. Razem chcemy przyspieszyć innowacje i transformacje w całym porcie i mieście – podkreśla Zarząd Portu Rotterdam.

Działający od ponad 10. lat pod egidą Zarządu Portu Rotterdam PortXL ma ugruntowaną pozycję we wspieraniu innowacji w branży morskiej. PortXL wspiera start-upy i scale-upy poprzez łączenie ich aktywności z wiodącymi firmami z przemysłów morskich.  W ramach platformy kilkadziesiąt start-upów i scale-upów morskich rozwinęło aktywność w biznesach morskich.

Uczestnicy projektu I3-4 w Rotterdam Makers District. Fot.: Ester Wojasowa

- Działający w porcie Rotterdam Makers District to miejsce dla firm tworzących innowacyjne projekty wzbogacające portowy ekosystem – prezentuje  Jouke Goslinga, Program Manager Portu Rotterdam. Tu działa m.in.firma, która drukuje m.in. polery. Port of Rotterdam Authority zainstalował pierwsze na świecie stalowe polery drukowane w technologii 3D na nowym nabrzeżu w Sleepboothaven w Rotterdam Heijplaat. Dwanaście polerów wykonanych w technologii 3D opracował dział projektów zarządu portu i inżynierowie z RAMLAB. 

W Rotterdam Makers District działa również basen modelowy, centrum badawcze TU Delft, RDM AQUALAB. Tu powstał projekt Waterhub Rotterdam oraz Floating Pawillon Rotterdam i wiele innych pionierskich rozwiązań, jak np. podwodny robot do czyszczenia dna z odpadów, czy system Hyperloop firmy HARDT. 

Wizyta w TU Delft Campus była szansą do poznania jak uczelnia techniczna działa w środowisku biznesowym i jak popyt na innowacje kreuje działalność naukową i edukacyjną. Zarząd Portu Rotterdam wspiera naukowców akademickich i absolwentów udostępniając im miejsce do badań i prowadzenie biznesu. 

- TU Delft to uczelnia technologiczna o światowej renomie, w której studiuje 32 tys. studentów. Dysponuje dużą liczbą laboratoriów terenowych oraz silnym duchem przedsiębiorczości – podkreśla Luc Schrover. 

TU Delft Campus – synergia nauki i biznesu. Źródło: TU Delft

Synergia politechniki z biznesem 

- Jest to miejsce działania społeczności startupów działających w formule ponad 200 firm. TU Delft Campus to międzynarodowe środowisko sprzyjające innowacjom, kształtujące przyszłość robotyki, technologii kwantowych, zdrowia i technologii oraz transformacji energetycznej – zaznacza Schrover.

Na mocno aplikacyjne działania TU Delft wskazuje wizja zaplanowana na lata 2024-2030, w której zaznacza się, że „TU Delft przyczynia się do rozwiązywania złożonych i pilnych wyzwań społecznych poprzez edukację wysoko wykwalifikowanych inżynierów, którzy są kreatywni, innowacyjni i odpowiedzialni, poprzez przesuwanie granic nauk technicznych, poprzez opracowywanie innowacyjnych aplikacji i poprzez wspieranie przedsiębiorczości”.

Jeszcze dalej idzie Unknown University „Titaan”, który działa w parku naukowo-technologicznym w Hadze. Studenci uczą się według programów zaprojektowanych przez firmy. W Unknown University „Titaan” „będziesz otoczony ludźmi, którzy wcześniej z powodzeniem zakładali i rozwijali firmy”.

- Unknown University pozwala na studiowanie i prowadzenie startupu, zapewnia staże, prace dodatkowe i uczestnictwo w projektach, które pozwalają na zwiększenie umiejętności przedsiębiorczych – wyjaśnia Ester Wojasowa, prowadząca projekt I3-4 Blue Growth w Unknown University „Titaan”. ​​Titaan jest największym w Holandii centrum rozwoju innowacji, w których kreowanie firmy włączają również studentów. 

Studenci mogą osiągnąć nie tylko wiedzę w zakresie przedsiębiorczości i innowacji, ale w czasie studiów wspierani są w założeniu firmy i zdobywają dyplom licencjata. Natomiast program Master of Science w zakresie rozwoju biznesu został opracowany dla studentów, którzy mają firmy i są gotowi rozwój biznesu lub działanie w formie start-upu. 

Studia Pre-Master pozwalają w czasie studiów na uzyskanie wiedzy skalowania jak przejść od pomysłu do założyciela start-upu. Studenci uzyskują nie tylko wiedzę techniczną, ale uczą się jak zbudować swój zespół, znaleźć inwestorów, wejść na rynki i wprowadzić na nie zrównoważone produkty lub usługi. 

Z kolei w YES!Delft była okazja zobaczyć jak działa niezwykle skuteczny generator startupów. Udziałowcami parku technologicznego jest Delft University of Technology, Gmina Delft i Erasmus University.  YES!Delft działa na terenie kampusu TU Delft w Delft, wspomnianego wcześniej centrum technologicznego. Dzięki licznej grupie inwestorów i partnerów w ciągu ostatnich kilku lat uruchomiono ponad 500 startupów, z których 82% jest dzisiaj aktywnych na rynkach międzynarodowych. W ich rozwoju istotną rolę odegrało ponad 300 inwestorów. 

Haga – Scheveningen – port zrównoważony

Należy również wspomnieć o porcie morskim Scheveningen, który jest portem Hagi. Haga - Scheveningen to głównie port jachtowy i rybacki, ale również port do którego kierują się statki wycieczkowe, większe i mniejsze. Ze względu na aktywność i dostępność Rotterdamu, Haga-Scheveningen przyjmuje około dziesięciu statków pasażerskich rocznie. Przy nabrzeżu Adriaan Maaskade, tuż przy bulwarze i plaży,  może cumować statek do 120 metrów. Statki do 165 metrów mają przygotowane nabrzeże Vissershavenweg. 

Do lat 60. głównym obszarem aktywności portu było rybołówstwo i przetwórstwo ryb. Dziś port i położone wokół niego czyste i dobrze wyposażone plaże są jedną z największych atrakcji Scheveningen. Z ponad 3,5 milionami odwiedzających rocznie, port Scheveningen jest popularnym miejscem wśród mieszkańców i turystów. Dlatego zarząd portu Haga – Scheveningen, który leży dziś blisko centrum miasta, stawia na ekologię, energetykę odnawialną i zrównoważony rozwój. 

W spotkaniu w Hadze i Rotterdamie uczestniczyło około 50 osób z klastrów morskich z Chorwacji, Portugalii, Niderlandów, Francji, Hiszpanii, Włoch, Finlandii. Z Polski udział w projekcie bierze Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny. Projekt i3-4-BLUE-GROWTH ma na celu wzmocnienie pozycji mniej rozwiniętych regionów europejskich w celu wzmocnienia potencjału ich ekosystemów gospodarki morskiej. Projekt koncentruje się na wspólnych działaniach na rzecz rozwoju zrównoważonej i inteligentnej gospodarki morskiej.

Promowane są rozwiązania związane z ekologiczną produkcją żywności oraz  rozwojem odnawialnej energii na morskich akwenach. Ważnym obszarem współpracy jest również dekarbonizacja sektora morskiego. i3-4-BLUE-GROWTH obejmuje dziesięciu partnerów z ośmiu różnych krajów. Konsorcjum jest kierowane przez Narodową Agencję Innowacji (Portugalia). 

W jego skład wchodzą również Centrum Technologiczne Merinova (Finlandia), Chorwacka Agencja ds. MŚP, Innowacji i Inwestycji (Chorwacja), Centrum Technologii Akwakultury (Hiszpania), Agrifood Clust-ER (Włochy), Pole Mer Bretagne Atlantique (Francja), Regionalna Dyrekcja Nauki i Technologii – Rząd Regionalny Azorów (Portugalia), Unknown Group (Holandia), Baltic Sea & Space Cluster (Polska) oraz BLUEBIO ALLIANCE (Portugalia). 

Wymienione Klastry morskie i organizacje rozwijają współpracę międzyregionalną i i przyczyniają się do budowania potencjału w mniej rozwiniętych regionach, w tym w Autonomicznym Regionie Azorów oraz w regionach centralnych i północnych Portugalii. Współpraca w ramach projektu ma zapewnić synergie i rozwój współpracy z głównymi europejskimi klastrami gospodarki morskiej.