Niewystarczająca infrastruktura i wysokie koszty głównymi zagrożeniami transportu intermodalnego w Polsce. – Dzisiaj ogromną pracę do wykonania mają zarówno rządzący, jak i polscy przedsiębiorcy – powiedział Janusz Piechociński, prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Polska-Azja. O wyzwaniach, planach i potrzebach wpływających na rozwój tej gałęzi gospodarki rozmawiali eksperci podczas V Forum Transportu Intermodalnego FRACHT 2017, które odbyło się w Gdańsku.

– Mamy interes w tym, żeby jak najwięcej towarów odprawiane było w polskich portach, aby import i eksport obsługiwane były w Gdańsku, Gdyni czy Szczecinie przez polskie firmy, które powinny rosnąć szybciej niż konkurencja – mówi Janusz Piechociński, prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Polska-Azja.

Zdaniem Urszuli Kowalczyk, kierownik zakładu Ekonomiki i Prawa Instytutu Morskiego w Gdańsku niezbędna jest odpowiednia polityka transportowa.

– Korytarze transportowe muszą ze sobą współpracować. Nie każda gałąź oddzielnie. Węzły intermodalne, te punkty styku poszczególnych środków transportu i ich usprawnienie, są szczególnie ważne dla efektywności transportu, dla szybszych dostaw, dla zwiększenia przepustowości – mówi Urszula Kowalczyk z Instytutu Morskiego w Gdańsku.

Zdaniem Janusza Zubrzyckiego, eksperta przewozów intermodalnych, aby transport modalny był atrakcyjny, państwo powinno zadbać o właściwą sieć kolejową.

– Trzeba zmodernizować sieć kolejową na tyle, aby średnia prędkość handlowa (prędkość liczona jako iloraz odległości między punktami początkowym i końcowym trasy oraz czasu jej pokonania) spadła, czyli pociąg intermodalny dużo szybciej jeździł po torach niż jest to obecnie – mówi Janusz Zubrzycki, ekspert przewozów intermodalnych.

Jak wynika z oceny Urzędu Transportu Kolejowego, koszty realizacji transportu przez kolej są nadal wysokie i niekonkurencyjne w porównaniu do transportu drogowego. Michał Jaworski, naczelnik Wydziału Analiz w Departamencie Regulacji Rynku Kolejowego Urzędu Transportu Kolejowego, zauważył, że rentowność przewozów intermodalnych z wykorzystaniem kolei wzrasta wraz z odległością przewozu.

– Wiadomo, że nikt nie będzie woził towaru koleją na odległość 100 kilometrów. Jednak warto zauważyć, że ta średnia odległość, na jakiej przewożone są towary w transporcie intermodalnym, spada. W 2015 r. były to 352 kilometry, a w 2016 – 346 kilometrów. Świadczy to o tym, że wożenie towarów na odrobinę krótsze odległości staje się coraz bardziej opłacalne – mówi Michał Jaworski, naczelnik Wydziału Analiz w Departamencie Regulacji Rynku Kolejowego Urzędu Transportu Kolejowego.

Obecnie kolej wykorzystuje 33 terminale intermodalne w Polsce – średnia gęstość wynosi 1 terminal na 9,5 tys. kilometrów kwadratowych. Dla przykładu w Niemczech wskaźnik ten wynosi 4,2 terminala na 10 tys. kilometrów kwadratowych.

– Największy potencjał przeładunkowy posiadają terminale DCT w Gdańsku i BCT w Gdyni. Maksymalna roczna zdolność przeładunkowa wszystkich terminali kontenerowych wynosi ponad 6,2 mln TEU, podczas gdy same tylko terminale morskie w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu posiadają ponad 54 procent ogólnej zdolności przeładunkowej kraju, tj. prawie 3,4 mln TEU – tłumaczy Jaworski.

Rozwój intermodalnego transportu to wyzwanie i szansa dla polskich portów. Jak zapowiedział Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia, planowane inwestycje w gdyńskim porcie, czyli budowa obrotnicy i pogłębienie toru wodnego, zwiększą jego dostępność od strony wody. Poprawić ma się także dostępność od strony lądu.

– Ważną inwestycją jest dla nas Droga Czerwona – od wielu lat mówi się o niej, ale w tej chwili jesteśmy już bliżej jej realizacji, ponieważ zaplanowano powstanie drogi Via Maris, i cały czas jesteśmy przekonani, że w terminie zakończy się budowa toru kolejowego 201, który połączy Gdynię z Bydgoszczą – mówi Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia.

Organizowane co roku w Gdańsku przez Kurier Kolejowy Forum Transportu Intermodalnego FRACHT gromadzi ponad 200 przedstawicieli portów morskich, terminali kontenerowych, przewoźników i spedytorów z całego kraju, a także przedstawicieli rządu i instytucji naukowych.