Porty to nie tylko przeładunki. To również działalność na rzecz otoczenia społecznego i środowiska. Przykładem zarządu portu odpowiedzialnego społecznie jest Guadeloupe Port Caraïbes (Zarząd Portu Guadeloupe). Przejął odpowiedzialność za zarządzanie obszarami naturalnymi podlegającymi jego jurysdykcji. 

W tym roku Zarząd Portu zgłosił swoją kandydaturę do nagrody ESPO 2023. Przypomnijmy, że taką nagrodę otrzymał Zarząd Morskiego Portu Gdańsk w 2021 r.

- Misja ta jest tym ważniejsza, że port na Gwadelupie położony jest na obszarze będącym globalnym obszarem różnorodności biologicznej zagrożonym degradacją, wrażliwym na działalność człowieka i szczególnie narażonym na zmiany klimatyczne – podkreśla zarząd Portu Guadeloupe.

W 2016 r. Gwadelupa Port Caraïbes uruchomił program środowiskowy Cáyoli mający na celu gromadzenie danych w celu opracowania i wdrożenia konkretnych i skutecznych rozwiązań środowiskowych. Program ten obejmuje działania wielokierunkowe i innowacyjne sposoby aktywności na rzecz środowiska morskiego.  Mają one na celu na celu ochronę stanu obecnego oraz przywracanie różnorodności biologicznej na terenie portu.

Port odpowiedzialny za środowisko 

Co istotne, zarząd portu podjął się roli inkubatora innowacyjnych technologii sprzyjających ochronie środowiska morskiego. Zrównoważona działalność polega na zachowaniu równowagi między aktywnością gospodarczą oraz odpowiedzialnością za środowisko opartą głównie na podnoszeniu świadomości społecznej. 

Tą drugą aktywność skoncentrowano wokół pięciu obszarów: monitorowanie środowiska, optymalizacja środowiskowa infrastruktury, ulepszanie i ekoturystyka, podnoszenie świadomości i przywracanie przyrody. Program Cáyoli obejmuje projekty MangCo i Life Adapt‘Island.

Zarząd portu ma świadomość, że Gwadelupa jest szczególnie narażona na skutki zmian klimatycznych i faktycznie już odczuwa negatywne efekty ocieplenia. Zamierają rafy koralowe, lasy przybrzeżne, zwłaszcza namorzynowe, skutki ocieplenia widoczne są na akwenach, gdzie rozwijały się bujnie łąki trawy morskiej. 

Dotychczas broniły się one przed zmianami klimatycznymi i samodzielnie odnawiały. Jednak ze względu na rosnące emisje CO2, zanieczyszczenie i zakwaszenie oceanów ich zdolność do ochrony równowagi ekosystemów oceanicznych osłabło.

- Aby lepiej przystosować się do zmiany klimatu i wzmocnić odporność obszaru na ekstremalne zjawiska klimatyczne, Gwadelupa Port Caraïbes wdraża konkretne i innowacyjne działania mające na celu odbudowę i ochronę ekosystemów przybrzeżnych i morskich oraz ich powiązań ekologicznych w celu poprawy jakości towarów i usług, które mogą dostarczać – informuje zarząd portu Gwadelupa ESPO, które wytypowało ten port do corocznej nagrody za aktywność na rzecz ochrony otoczenia.

4,7 mln euro na życie dla wysp i morskiej przyrody 

Gwadelupa Port Caraïbes przyjął zarządzanie projektem Adapt'Island, na który przeznaczono  4,7 mln euro z europejskiego programu LIFE. Jest to instrument finansowy Unii Europejskiej wykorzystany na rzecz działań na rzecz środowiska i klimatu. Ma na celu wdrożenie strategii adaptacji do zmian klimatycznych z wykorzystaniem rozwiązań opartych na przyrodzie. Projekt Life Adapt'Island ma na celu rekultywację, przywrócenie i ochronę ekosystemów przybrzeżnych w celu poprawy odporności terytoriów wysp karaibskich na skutki zmiany klimatu.

Za środki z UE  opracowana zostanie  strategia adaptacyjna. Chodzi o przywrócenie ciągłości ekologicznej ekosystemów przybrzeżnych, podniesienie świadomości o konieczności ochrony środowiska oraz włączenie w ten proces wielu stron korzystających ze środowiska morskiego.  Celem edukacyjnym jest upowszechnianie innowacyjnych technik ochrony fauny i flory na Karaibach.

Gwadelupa jest szczególnie narażona na skutki zmian klimatycznych i już je dotyka. Rafy koralowe, lasy przybrzeżne, zwłaszcza namorzynowe, i łąki trawy morskiej stanowią niezbędną ochronę przed zmianami klimatycznymi. Jednak ze względu na rosnące emisje CO2, zanieczyszczenie i zakwaszenie oceanów ich zdolność do świadczenia usług ekosystemowych już wykazuje oznaki słabości.

Innowacje i edukacja w ochronie morskich ekosystemów

Aby lepiej przystosować się do zmiany klimatu i wzmocnić odporność obszaru na ekstremalne zjawiska klimatyczne, Gwadelupa Port Caraïbes wdraża konkretne i innowacyjne działania mające na celu odbudowę i ochronę ekosystemów przybrzeżnych i morskich oraz ich powiązań ekologicznych w celu poprawy jakości towarów i usług, które mogą dostarczać.

Podjęte działania koncentrują się  na odtworzeniu kilku ważnych ekosystemów. Za środki z UE wykonane zostaną:

- Rekultywacja raf koralowych poprzez sadzenie ponad 15 000 okazów koralowców ze szkółek na terenach zdegradowanych,

- Rekultywacja siedlisk trawy morskiej w celu osłabienia energii fal,

- Rekultywacja lasów namorzynowych w celu stabilizacji gleby. 

Programem objęte zostanie ponad 5600 hektarów obszarów (akwenów) chronionych położonych wzdłuż linii brzegowej. Istotną częścią będą opracowania naukowe dotyczące skutecznych działań na rzecz ochrony środowiska. W ramach Projektu stawia się  na powielanie  działań na Gwadelupie i na Karaibach. Zakłada się dzielenie dobrymi praktykami wśród  innych państw wyspiarskich. 

Projekt Life Adapt'Island ma ambitne cele edukacyjne. Ma on podnosić świadomość społeczności zamieszkujących wyspy i angażować w ochronę i odtwarzanie środowiska przez lokalne zainteresowane strony. 

Celem projektu jest wdrożenie konkretnych działań mających na celu przywrócenie i ochronę ekosystemów morskich i przybrzeżnych, które zapewniają takie podstawowe funkcje jak ochrona przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi czy łagodzenie skutków zmian klimatycznych. 

- Chroniąc te ekosystemy, projekt poprawia jakość życia lokalnej ludności, wzmacniając jej odporność na zagrożenia klimatyczne i chroniąc zasoby naturalne, od których zależni są mieszkańcy wysp – przekonuje zarząd portu Gwadelupa i przekonuje, że projekt „Promuje większą spójność społeczną poprzez tworzenie bezpieczniejszego i bardziej zrównoważonego środowiska dla społeczności lokalnych”.

Celem działań na rzecz ochrony środowiska lokalnego jest nie tylko rozpowszechnianie innowacyjnych technik wprowadzonych na Karaibach. Projekt promuje wzajemne uczenie się i zachęca do przyjmowania zrównoważonych rozwiązań w innych regionach. To rozpowszechnianie wzmacnia powiązania między różnymi portami i zwiększa integrację społeczną w skali regionalnej – uważają zarządzający portem.

Projekt Life Adapt'Island w konkretny sposób poprawia integrację społeczną na Gwadelupie poprzez podnoszenie świadomości i angażowanie lokalnych interesariuszy, ochronę ekosystemów przybrzeżnych i morskich oraz dzielenie się wiedzą i najlepszymi praktykami. Działania te promują lepsze wzajemne zrozumienie, wzmacniają więzi społeczne i pomagają stworzyć bardziej odporne i zrównoważone środowisko portowe, z którego korzysta cała społeczność.