Ożywienie gospodarki chińskiej ostatnich 3 kwartałach 2023 r. jest sygnałem dla wielu gospodarek, że handel światowy się ożywi, a wraz z nim ożyje transport morski i porty. Takie wnioski można wyciągnąć na podstawie utrzymujących się pozytywnych symptomów wzrostu aktywności we wszystkich wiodących obszarach gospodarki. Dzieje się tak pomimo, a może nawet w wyniku nałożonych przez Stany Zjednoczone sankcji. 

Oprócz wzrostu PKB, wskaźniki konsumpcji, usług i produkcji przemysłowej sygnalizują, że kluczowe segmenty gospodarki chińskiej ruszyły po zniesieniu ograniczeń związanych z Covid-19. Handel zagraniczny jeszcze nie działa na pełnych obrotach, choć z krajami Aryki i Ameryki Łacińskiej odnotowano ponad 2% przyrosty wymiany towarów i usług. Z Rosją wymiana przekroczyła nawet 26%. 

Chiny w 2023 r. otrząsnęły się już w dużej mierze ze skutków wyhamowania gospodarki w wyniku polityki „zero covid”. Rok 2023 określa się jako erę post-covidową. Wciąż nie jest jednak w pełni optymistycznie. 

Chińska inflacja a reszta świata

- Wzrost gospodarczy i inflacja wykazują tendencję spadkową, co wywołało zaostrzenie warunków monetarnych – podkreślają autorzy raportu z  BBVA Research Department. Ich zdaniem „Umiarkowane ceny surowców pozwoliły na obniżenie inflacji, zapewniając jednocześnie pewne wsparcie dla wzrostu gospodarczego”. 

W Chinach gospodarka się ożywiła, ale „Prawdopodobnie nastąpi dalsze spowolnienie gospodarki światowej” – prognozują eksperci BBVA Research Department. 

Ożywieniu nie sprzyjają działania wielu państw na rynkach walutowych. Nawet najsilniejsze gospodarczo kraje odczuwają skutki słabnących  walut. Widzimy to m.in. w Wielkiej Brytanii i Norwegii, w Niemczech, Francji i na Półwyspie Iberyjskim.     Restrykcyjne  polityki monetarnej odbijają się negatywnie na aktywności gospodarczej, inwestycjach i operatorach usług.

Szczególnie odczuwają to globalni operatorzy logistyczni, którzy często mimo zwiększonych obrotów kończyli II kwartał br. ze stratami lub gorszymi wynikami niż w 2022 r. Pisaliśmy o tym niedawno na łamach GospodarkaMorska.pl.

Transport morski a spowolnienie gospodarcze

Dla transportu morskiego szykują się lata działania pod presją globalnego spowolnienie gospodarczego. Prognoza OECD przewiduje wzrost światowego PKB o 2,9% w 2023 r., następnie łagodne spowolnienie do 2,7% w 2024 r. i niewielką poprawę do 3,0% w 2025 r. Oczekuje się, że w latach 2024–2025 Azja będzie w dalszym ciągu odpowiadać za większość światowego wzrostu gospodarczego, tak jak miało to miejsce w 2023 r.

OECD prognozuje, że inflacja na rynku dóbr konsumenckich w większości gospodarek będzie w dalszym ciągu stopniowo spadać, powracając do celów banku centralnego do 2025 r. - Oczekuje się, że wzrosty cen towarów i usług konsumenckich w krajach OECD spadną z 7% w 2023 r. do 5,2% w 2024 r. i 3,8% w 2025 r. – informują w najnowszym komunikacie analitycy OECD. Te dane nie zapewniają pełnej informacji o ryzykach jakie czekają handel światowy, a w efekcie również światowy transport morski i porty morskie. 

- Gospodarka światowa w dalszym ciągu stoi przed wyzwaniami związanymi zarówno z niskim wzrostem, jak i podwyższoną inflacją, z łagodnym spowolnieniem w przyszłym roku, głównie w wyniku niezbędnego usztywnienia polityki pieniężnej w ciągu ostatnich dwóch lat – powiedział Sekretarz Generalny OECD Mathias Cormann. Są jednak tego konsekwencje makroekonomiczne.

Inflacja spadła w stosunku do zeszłorocznych szczytów. Oczekujemy, że w większości gospodarek inflacja zmaleje i powróci do celów banku światowego do 2025 r. 

- W dłuższej perspektywie nasze prognozy wskazują na znaczny wzrost długu publicznego, częściowo w wyniku dalszego spowolnienia wzrostu. Konieczne są wzmożone wysiłki na rzecz odbudowy przestrzeni fiskalnej, także poprzez pobudzenie wzrostu gospodarczego– twierdzi Cormann.

Trzeba pobudzić konkurencję i inwestycje

Jego zdaniem „Aby zapewnić silniejszy wzrost, musimy pobudzić konkurencję, inwestycje i aktywności oraz poprawić wielostronną współpracę, aby stawić czoła wspólnym wyzwaniom, takim jak ożywienie światowych przepływów handlowych i podjęcie działań transformacyjnych w sprawie zmiany klimatu”. Te działania już w 2023 r. zostały podjęte przez  rząd ChRL. 

Pobudzenie inwestycji oznacza, że operatorzy działający w biznesie morskim mogą spodziewać się wzrostu kosztów działalności zarówno w produkcji jak i usługach. A więc wzrosną koszty produkcji w stoczniach i łańcuchach produkcji offshore. Wzrost konkurencji może sprawić spowolnienie wzrostu kosztów w łańcuchu dostaw ale może zwiększyć koszty logistyczne. 

Aby pokryć rosnące koszty energii i surowców energetycznych trzeba będzie podnieść ceny usług w portach i terminalach przeładunkowych, frachty za transport ro-ro i kontenerów. Zbyt wolne zbijanie inflacji to zła informacja dla turystyki morskiej i flot rybackich. Rynki prawdopodobnie jeszcze bardziej zwrócą uwagę na komponenty przemysłowe i produkty konsumpcyjne w Chinach. 

Chiny ożyły po pandemii

Po pandemii przemysł Chin doszedł do siebie. Produkcja przemysłowa Chin utrzymywała się na stosunkowo stabilnym poziomie przez cały 2023 r., chociaż niektóre sektory radziły sobie lepiej niż inne wynika z informacji statystycznych rządu ChRL 

W ciągu ostatnich kilku miesięcy br. wskaźniki ilustrujące aktywność przemysłową znacznie wzrosły. Tryby chińskiej gospodarki w połowie br. zaczęły kręcić się coraz sprawniej. 

- W listopadzie 2023 r. wartość dodana branż powyżej wyznaczonej wielkości, których dochód z działalności przekracza 20 mln RMB (2,8 mln dolarów) wzrosła o 6,6% rok do roku. W okresie od stycznia do listopada dynamika tego wzrostu wyniosła średnio 4,3 proc. rok do roku – cytuje China Brifing chińskie biuro statystyczne.

Handel jeszcze pod kreską 

Według danych Chińskiej Administracji Celnej  handel z największymi partnerami handlowymi Chin zmniejszył w 2023 r. Handel z krajami ASEAN, które razem tworzą największy chiński rynek eksportu i importu, osiągnął wartość 825,6 mld USD (w czasie 11 miesięcy 2023 r.). To oznacza spadek o 5,3 proc., o 825,6 mld USD rok do roku. Mniejszą aktywność w wymianie handlowej  zanotowano także w handlu z UE (spadek o 7,6% rok do roku) i ze Stanami Zjednoczonymi (spadek o 12,2% rok do roku).

Eksport zmalał w większych rozmiarach niż import. Przy czym eksport do ASEAN, UE i USA zmalał odpowiednio o 5,5%, 11% i 13,8% rok do roku. Ale są również spektakularne wyjątki. Handel z Rosją osiągnął łącznie 218,2 mld dolarów. To oznacza wzrost o 26,7% rok do roku. 

Sankcje nałożone na Rosję sprawiły, że gospodarki obu krajów się zbliżyły. Import z Australii wzrósł wartościowo o 8,3% rok do roku. To skutek zakończenie długotrwałych ograniczeń importowych australijskich towarów, takich jak jęczmień i wino.

Mały przyrosty od dużego PKB

Chiny osiągnęły podstawowe cele gospodarcze  na rok 2023, pomimo utrzymujących się problemów systemowych. Analitycy  przewidują, że wzrost gospodarczy Chin będzie w 2024 r. wolniejszy niż 2024 r. Świat Bank prognozuje 4,5% wzrost chińskiego PKB, a MFW ustalił stopę wzrostu na 4,6%. 

Rok 2024 Chiny poświęcą zapewne na osiągnięcia zrównoważonego i długoterminowego wzrostu. A to będzie oznaczać lepsze zrównoważenie gospodarki,  uaktywnienie  słabych obszarów, pobudzenie krajowego popytu i konsumpcji oraz wymiany międzynarodowej. 

Ale trzeba wziąć pod uwagę, że jest to przyrost od około 120 bilionów RMB. A to oznacza, że gospodarka chińska będzie starała się zwiększyć podaż towarów na rynkach międzynarodowych. Będzie musiała również zwiększyć import. A to oznacza wzrost podaży ładunków zarówno masowych jak i drobnicy w kontenerach. 

Chiny wiodącym producentem (nie tylko statków) 

Chiny zajęły wiodącą pozycję na rynku produkcji statków, a to oznacza zwiększeni importu wyposażenie statków, głównie z krajów europejskich. Chiny szybko zwiększają natomiast produkcję elementów niezbędnych w transformacji energetycznej.

Tańsze w Chinach są elementy farm wiatrowych, na komponentach z Chin oparte są farmy fotowoltaniczne. Elektrolizery z Chin są co najmniej o połowę tańsze niż te powstające w Europie. Morska energetyka wiatrowa będzie musiała sobie poradzić z konkurencją chińskich producentów. Ich produkty coraz częściej będziemy widzieli w portach instalacyjnych Europy. 

Chińscy producenci przenoszą produkcję do krajów ASEAN.  Tak więc można spodziewać wzrostu importu produktów finalnych i części z tych krajów. To zwiększy zarówno transport morski w na Pacyfiku, jak i dostawy towarów z tych krajów do Europy, obu Ameryk oraz Afryki. 

Czekając na ożywienie gospodarki Chin i zwiększenie popytu na transport morski, musimy się liczyć z agresywniejszą konkurencją chińskich producentów i zwiększoną skłonnością do zakupów komponentów w tym kraju. Montownie w Unii Europejskiej, w tym w Polsce, są w dużej mierze uzależnione od chińskich komponentów, co z kolei wywołuj popyt na transport morski i przeładunki. Widzimy to w rosnących wolumenach przeładunków kontenerów w polskich portach.

Wzrost popytu w Europie na produkowany w Polsce sprzęt AGD, samochody i inne urządzenia będzie sprzyjał wzrostami przeładunków w polskich portach w relacjach importowych i eksportowych.  

Gospodarka Chin w 2023 r

• PKB w I – III kwartale - 91,3 biliona RMB (12,89 biliona dolarów amerykańskich); +5,2% r/r

• Sprzedaż detaliczna styczeń – listopad 2023 r.: 42,8 biliona RMB (6,04 biliona dolarów amerykańskich); +7,2%

• styczeń – listopad 2023 - wartość dodana w przemyśle film o sprzedaży rocznej 20 mln RMB: +4,3%

• styczeń – listopad - eksport: 37,96 biliona RMB (5,36 USD): +0%

• styczeń – listopad - inwestycje w środki trwałe: 46 bilionów RMB (6,5 biliona dolarów amerykańskich); +2,9%

• styczeń – październik - Bezpośrednie inwestycje zagraniczne: 987 miliardów RMB (139,4 miliardów USD); -9,4%

Fot. Depositphotos