Ekspert: dla Rosji przywrócenie tzw. Inicjatywy Czarnomorskiej w praktyce nic nie oznacza

Dla Rosji przywrócenie tzw. Inicjatywy Czarnomorskiej to wygodny temat. Moskwa buduje przekaz, że czyni ustępstwa, a w praktyce to dla niej nic nie oznacza, bo Ukraina i tak eksportuje zboże i zepchnęła rosyjską flotę do głębokiej defensywy - powiedział PAP ekspert ds. wojskowości Mariusz Cielma.

Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow zapowiedział, że przywrócenie funkcjonowania tzw. Inicjatywy Czarnomorskiej będzie głównym tematem poniedziałkowych rozmów delegacji Rosji i USA w Arabii Saudyjskiej. Inicjatywa ta była też - według Kremla - tematem rozmowy telefonicznej przywódców USA i Rosji, Donalda Trumpa i Władimira Putina, przeprowadzonej 18 marca.

Czarnomorską Inicjatywę Zbożową uzgodniono w lipcu 2022 r. dzięki mediacji Turcji i ONZ. To przedsięwzięcie umożliwiło - mimo wojny - wyeksportowanie przez Morze Czarne blisko 33 mln ton ukraińskiego zboża. Rosja wycofała się z Inicjatywy po roku, twierdząc, że eksport jej żywności i nawozów napotyka na poważne trudności. Pomimo wycofania się Rosji z Inicjatywy Ukraina zdołała przy pomocy dronów i swoich zasobów kontynuować transport zboża. Do końca 2024 roku przez ukraiński korytarz morski wyeksportowano ponad 90 mln ton ładunków.

Przywrócenie funkcjonowania tej Inicjatywy to "bardzo wygodny temat dla Kremla, bo de facto Ukraina na Morzu Czarnym i tak realizuje swoje przedsięwzięcia" - powiedział PAP Mariusz Cielma. "Niezależnie od tego, czy Federacja Rosyjska jest w tej Inicjatywie, czy jej nie ma, to Ukraina i tak rokrocznie tą drogą eksportuje dziesiątki milionów ton zbóż" - dodał redaktor naczelny miesięcznika “Nowa Technika Wojskowa”.

Z ukraińskich obserwacji aktywności rosyjskiej floty na Morzu Czarnym i na Morzu Azowskim wynika, że jest ona okazjonalna. "W tym roku w dużej mierze przez większość dni na Morzu Azowskim i na Morzu Czarnym nie było żadnego okrętu rosyjskiej marynarki wojennej. Rosjanie już dawno ten akwen, ten obszar operacji, oddali w praktyce stronie ukraińskiej" - podkreślił ekspert. Zaznaczył, że Rosjanie próbują realizować tam swoje zadania, np. co pewien czas prowadzą ataki pociskami manewrującymi Kalibr z okrętów marynarki wojennej. "Ale te okręty po prostu wypływają niedaleko poza port, wykonują zadanie i w zasadzie wracają" - wyjaśnił.

Rosjanie próbują przede wszystkim bronić się przed ukraińskimi bezzałogowymi kutrami za pomocą śmigłowców i samolotów - dodał.

"Akwen Morza Czarnego to obszar, na którym w odróżnieniu od innych teatrów - lądowego czy powietrznego - to Ukraina de facto ma inicjatywę" - kontynuował rozmówca PAP.

Zauważył, że co jakiś czas Rosjanie, żeby pokazać swoją obecność, przeprowadzają na przykład ataki rakietowe i dronowe na infrastrukturę portową, np. w Odessie. "Ale wydaje mi się, że to nie jest aż tak krytyczny temat dla Ukrainy, żeby potrzebowała do realizacji swoich celów zgody czy gwarancji bezpieczeństwa ze strony Federacji Rosyjskiej" - ocenił ekspert.

"Z mojej perspektywy to są w zasadzie prawie żadne ustępstwa. Trudno mówić o ustępstwach, jeżeli strona przeciwna, czyli Ukraińcy, i tak realizuje to, co jest zamysłem tej Inicjatywy" - dodał.

Zdaniem Cielmy dla Rosji przywrócenie Inicjatywy "w praktyce nic nie oznacza: to jest akceptacja status quo". "Ukraińcy są bardzo aktywni na Morzu Czarnym, więc dla Rosji jest to budowanie przekazu, również do społeczności międzynarodowej, że na jakimś polu ustępuje" - podsumował ekspert.

Według szacunków brytyjskiego resortu obrony od początku pełnowymiarowej inwazji Rosji na Ukrainę armia ukraińska zdołała zniszczyć ponad 25 proc. rosyjskiej Floty Czarnomorskiej, w tym flagowy okręt Moskwa. Na skutek ciągłych ataków sił ukraińskich rosyjska flota została zmuszona przemieścić swoje okręty z historycznego portu w Sewastopolu do Noworosyjska we wschodniej części Morza Czarnego.

Natalia Dziurdzińska
ndz/ mms/ mow/
fot. Depositphotos