Drugi dzień IX Forum FRACHT „W cieniu konfliktu w Ukrainie – korytarze transportowe. Współpraca pomiędzy polskimi a ukraińskim przewoźnikami”

Infrastruktura kolejowa, co widać na tle konfliktu zbrojonego w Ukrainie, ma nie tylko olbrzymie znaczenie gospodarcze, ale także stanowi istotny element obronności i bezpieczeństwa państw. Wojna w Ukrainie pokazała z całą mocą problemy spowodowane niedoborem energii, a także konieczność inwestowania w nowe kierunki pozyskiwania surowców energetycznych, gdy w wyniku sankcji został zamknięty dostęp do rosyjskich złóż.

Podczas drugiego dnia Forum FRACHT w Warszawie dyskutowano o europejskich, azjatyckich i euro-azjatyckich korytarzach transportowych. Aktualne polityczne uwarunkowania oraz priorytety z zakresu bezpieczeństwa łańcuchów dostaw stanowiły trzon dyskusji prowadzonych podczas paneli II dnia Forum FRACHT. Inicjatywy podejmowane przez Unię Europejską w zakresie wsparcia dla integracji ukraińskiej sieci kolejowej z siecią europejską oraz promocja cyfrowego transportu zostały również omówione jako istotne aspekty rozwoju branży TSL.

- Zawirowania i załamanie morskich łańcuchów logistycznych w czasie pandemii Covid-19 i po rosyjskiej napaści na Ukrainę wywołały dyskusję na temat deglobalizacji oraz konieczności powrotu do skracania odległości między dostawcami a rynkami. Zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw zmusiły kraje i regiony do dążenia do większej samowystarczalności w zakresie energii, żywności, zasobów, technologii i nie tylko. W tej sytuacji polski rząd, biznes oraz przedstawiciele nauki powinni być ambasadorami zwiększenia wymiany handlowej i inspirować Komisję Europejską w kierunku racjonalnego tworzenia nowych impulsów do rozwoju rynku TSL - powiedział, rozpoczynając drugi dzień obrad, Prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Polska-Azja, Przewodniczący Rady Programowej Forum FRACHT Janusz Piechociński

Punktem wyjścia do dyskusji o korytarzach transportowych oraz logistyki dla Ukrainy i aktualnych uwarunkowań, były dane dotyczące rynku transportu. Uczestnicy spotkania zapoznali się z wynikami przewozowymi transportu intermodalnego w 2022 roku zaprezentowanymi przez Urząd Transportu Kolejowego oraz projekcją ich rozwoju do 2030 roku z perspektywą do 2040 roku. Scenariusz bazowy przewiduje dalszy umiarkowany wzrost kolejowych przewozów intermodalnych do 2030 roku, natomiast dynamika w latach 2020 – 2030 będzie znacznie niższa niż w poprzednich dziesięciu latach. Masa towarów w kolejowych przewozach intermodalnych w Polsce w latach 2013 – 2022 (w mln ton) to pierwszy rok, kiedy mamy spadek przewiezionych ton o 1,4% (26, 2 mln ton, w 2021 roku było to 26,5 mln ton). W dalszej części drugiego dnia Forum rozmawiano o Inicjatywie Trójmorza, jej rozwoju oraz bezpieczeństwie, znaczeniu budowy efektywnych połączeń N-S dla rozwoju gospodarczego oraz bezpieczeństwa państw Europy Środkowej i Wschodniej.

Nowa sytuacja jest wyzwaniem dla wszystkich uczestników rynku TSL. Podczas panelu podkreślono, że infrastruktura kolejowa, ma znaczenie gospodarcze oraz z punktu widzenia obronności i bezpieczeństwa państw. Dobitnie pokazał to trwający od lutego konflikt zbrojny na Ukrainie. Tam transport surowcowy jest znacznie utrudniony z powodu zniszczenia torów oraz blokady portów morskich. Widoczne to jest także w zakresie niedoboru energii, co kryzys na Ukrainie pokazał z całą mocą. Kolej emituje 9 razy mniej CO2 niż drogi, kolej jest również 7 razy bardziej energooszczędna. Jednak zaznaczono, że drogi prąd może kosztować europejskie koleje 10 miliardów euro w 2023 roku.Trójmorze nabrało nowego znacznie w kontekście wojny, mówi się o konieczności włączenia Ukrainy w tę Inicjatywę. Rozwój zrównoważonego transportu intermodalnego jest ograniczony przez bariery, które są odnotowywane w zakresie regulacji czy niedostosowania infrastruktury kolejowej oraz niedostateczną cyfryzację transportu, która wymaga stworzenia sieciowego i systemowego podejścia do kolei. W tym celu jest potrzebne zapewnienie bezpieczeństwa oraz efektywności i atrakcyjności usług transportu kolejowego, także poprzez podniesienie zdolności przepustowości i automatyzacji procesów.

Dostrzegając rolę terminali i logistyki w obecnej zdestabilizowanej sytuacji rynku międzynarodowych przewozów oraz konieczność zabezpieczenia łańcuchów dostaw, uczestnicy Forum FRACHT, Grupa Clip oraz Ukraińskie Koleje Państwowe (Ukrzalyznica) podjęli decyzję o rozpoczęciu pilotażowego programu współpracy. Celem jest wzmocnienie polsko – ukraińskich relacji w zakresie wymiany handlowej, w szczególności transportu i logistyki. Realizacja pilotażowego programu pozwoli na wypracowanie perspektyw współpracy pomiędzy przewoźnikami, a także wdrażaniu rozwiązań ukierunkowanych na wzmocnienie współpracy pomiędzy Ukrainą i państwami Unii Europejskiej, w tym Polską.