Rosja wdraża bezzałogowe pojazdy do zadań przeciwminowych

Rosyjski resort obrony informuje, że wchodzące w skład Floty Pacyfiku trałowce proj. 12700, Jakow Balijew i Piotr Iljiczew, przeprowadziły ćwiczenia w zakresie poszukiwania i neutralizacji min morskich i innych obiektów niebezpiecznych. W tym celu wykorzystywały również bezzałogowe pojazdy nawodne i podwodne.

Ćwiczenie odbyło się na wodach Zatoki Awaczyńskiej, znajdującej się na Oceanie Spokojnym, położonym w pobliżu południowego krańca półwyspu Kamczatka. Odpowiedzialne za ochronę wschodnich akwenów Rosji okręty Jakow Balijew i Piotr Iljiczew wykorzystały w ramach swoich działań bezzałogowy pojazd podwodny Skanda do poszukiwania i neutralizacji min morskich podczas wykonywania etapów zadania K-2, w ramach planu szkolenia bojowego.

Zgodnie z zaplanowanym harmonogramem, trałowce wykonały zadanie kontrolno-rozpoznawczego poszukiwania min morskich rozmieszczonych przez przeciwnika. Członkowie załogi każdego z trałowców w trakcie wykonywania przejścia w rejonie zagrożenia minowego najpierw wykorzystał automatyczny pojazd do poszukiwania i wykrywania min Diez oraz stację hydroakustyczną Liwadia, a następnie zwodowali bezzałogowiec Skanda. Za pomocą tej ostatniej marynarze zidentyfikowali miny morskie za pomocą transmisji wideo, po czym zneutralizowali je za pomocą armaty morskiej AK-306.

Okręty przeciwminowe proj. 12700 zostały zaprojektowane przez biuro projektowe Almaz Central Marine Design. Zostaną przeznaczone do działań na morzach płytkich oraz oceanach, wykrywając niebezpieczne obiekty pod wodą oraz oczyszczając akweny z zagrożeń. Choć klasa tych jednostek została określona jako "trałowiec" to obok tradycyjnego trału służącego do odcinania liny kotwicznej miny morskiej lub detonacji na miejscu ma wykorzystywać bezzałogowe pojazdy podwodne i systemy do obserwacji sytuacji pod powierzchnią wody. Wyróżniać je ma największy kadłub wykonany z tworzywa sztucznego, w tym włókna szklanego, a nie metalu. Ma to zapewnić mu ogromną wytrzymałość, w tym obniżoną wykrywalność przez podwodne ładunki wybuchowe, a przede wszystkim właściwie nieograniczoną żywotność z racji na trwałość materiału, co ma je wyróżniać na tle okrętów wykonanych z metalu. Jednostki są budowane z myślą o służbie przez wiele dekad, a kadłuby będzie można stale doposażać i modernizować wraz z postępem technologicznym. Mają zastąpić wycofywane, zbudowane w latach 70-tych, 80-tych i 90-tych okręty proj. 12660 (typ Gorja) i proj. 1265 (typ Sonja).

Morskie siły przeciwminowe różnych państw od lat z dużym powodzeniem wdrażają wykorzystywanie bezzałogowych pojazdów nawodnych i podwodnych do lokalizowania, identyfikacji, a także neutralizacji niebezpiecznych obiektów znajdujących się pod wodą. Wśród nich są niewybuchy w postaci bomb oraz miny morskie. Dzięki temu swoje zadania mogą wykonywać dokładniej oraz przede wszystkim bezpieczniej, nie narażając samych marynarzy. W efekcie okręty stają się wyspecjalizowanymi platformami morskimi, które po dotarciu na każdy akwen wypuszczają bezzałogowce, a na pokładzie jest prowadzony monitoring i kontrola urządzeń. Dzięki umieszczeniu pojazdów i ich systemów obsługi na okrętach ich skuteczność oraz zasięg działania zwiększa się, uzyskując lepsze efekty niźli gdyby przedsięwzięcia prowadzono wyłącznie z brzegu.

Przykładem skutecznego wykorzystywania bezzałogowych platform morskich są polskie niszczyciele min proj. 258, typu Kormoran II. Aktualnie w służbie są trzy, a do 2027 roku ich liczba wzrośnie do sześciu. Dzięki swojemu wyposażeniu mogą nie tylko zwalczać zagrożenia podwodne, ale też skutecznie chronić infrastrukturę podwodną, prowadząc monitoring i wykrywając nieprawidłowości. Fakt, że Rosjanie także wykorzystują możliwości bezzałogowców do działań przeciwminowych pokazuje, że zdają sobie sprawę z ich znaczenia i skuteczności. Jak wskazują przy tym niektórzy komentatorzy, tego rodzaju jednostki mogą służyć siłom morskim Federacji Rosyjskiej także do działań sabotażowych, odwrotnych od pierwotnej roli.