Port Szczecin-Świnoujście: zatrzymane spadki, duże inwestycje w toku

Choć w skali roku zespół portów Szczecin-Świnoujście zanotował 8,5% mniej przeładunków niż przed rokiem, to – biorąc pod uwagę zeszłoroczną akcję zmasowanego importu węgla – wynik postrzegany jest pozytywnie. Zwłaszcza, że w drugiej połowie roku porty przełamały trwający od 2022 roku trend spadkowy.

Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście opublikował podsumowanie 2024 roku. Najważniejsza informacja w nim zawarta to wynik przeładunkowy portów – w ciągu 12 miesięcy przeładowanych tam zostało 32 305,8 mln ton ładunków. Jest to o 8,5% mniej niż w 2023 roku, ale warto pamiętać, że wynik z tamtego okresu duży wpływ mały przeładunki węgla w ramach szeroko zakrojonej akcji jego importu po odcięciu od źródeł zaopatrzenia w Rosji i na Białorusi. ZMPSiŚ dodał ponadto, że w drugim półroczu porty po raz pierwszy od 2022 roku zanotowały wynik dodatni.

We wszystkich polskich portach wyniki przeładunkowe z 2023 roku były anomalią – zawyżyły je przeładunki węgla oraz nagły wzrost towarów z Ukrainy. W 2024 roku porty wróciły do normalnego funkcjonowania, bez peaków spowodowanych odgórnymi akcjami importowymi. Dlatego też wynik 32 305,8 mln ton, szczególnie w kontekście wyraźnie lepszego drugiego półrocza, Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście postrzega pozytywnie.

Jak dodano w komunikacie, w 2025 porty wiążą duże nadzieje z przeładunkami paliw, w tym LNG. W pierwszych tygodniach stycznia powinno zostać zrealizowanych już 5 pierwszych dostaw gazu – 4 z USA i jednej z Kataru. Wzrasta również ilość drobnicy promowej, w 2024 roku po raz pierwszy od kilku lat ZMPSiŚ odnotował wzrost przewozów ro-ro, a jest to najważniejsza grupa towarowa w Świnoujściu i Szczecinie, sięgająca blisko 50% ogółu przeładunków.

ZMPSiŚ przypomniał także o trwających inwestycjach w branży morskiej na terenach portowych. Na Ostrowie Grabowskim w Szczecinie hiszpański Windar wybuduje fabrykę elementów morskich turbin wiatrowych. W Świnoujściu zaś powstaje terminal instalacyjny na potrzeby morskich farm wiatrowych. Koniec roku przyniósł kolejny kamień milowy na budowie – uzyskanie pozwolenia na użytkowania z klauzulą ostateczności dla trzech nowych nabrzeży. W komunikacie podano, że w styczniu ZMPSiŚ złoży wniosek o dofinansowanie w ramach programu CEF2 kontynuacji projektu, w ramach której planowane są dwa kolejne ciężkie nabrzeża oraz rampa ro-ro. Docelowo ma to umożliwić realizację ze Świnoujścia dwóch projektów morskich farm wiatrowych jednocześnie.

W Świnoujściu powstanie także nowy głębokowodny terminal kontenerowy. Inwestycja wzbudza kontrowersje wśród lokalnych mieszkańców, toteż zarząd od początku kadencji spotyka się z lokalną społecznością i radnymi miasta oraz dzielnicy Warszów. Jednocześnie zawierane są niezbędne umowy, trwają prace nad uzyskaniem pozwoleń i innych wymaganych dokumentów. 17 kwietnia wydana została decyzja lokalizacyjna dla terminalu, ZMPSiŚ dodaje, że na początku 2025 roku spodziewa się natomiast decyzji środowiskowej, która jest w trakcie procedury odwoławczej.

W 2024 roku trwały także dwa projekty związane z poprawą dostępu do portu w rejonie Basenu Kaszubskiego oraz Kanału Dębickiego. Oba zgodnie z harmonogramem mają się zakończyć w 2025 roku. Po ich zakończeniu, kolejne nabrzeża zyskają głębokość techniczną 12,5 metra i będą w stanie obsługiwać większe jednostki.

Modernizowane są także kolejne nabrzeża, m.in. Nabrzeże Dąbrowieckie, gdzie przeładowywany będzie kwas siarkowy. Powstają też nowe – np. Norweskie w basenie Kanału Dębickiego, z którego korzystać będzie wspomniana wcześniej fabryka Windar. Przy nabrzeżu tym konsorcjum Tridente utworzy uniwersalny terminal przeładunkowy i cementownię.

Ważną częścią portu w Świnoujściu pozostaje terminal LNG, który również w 2024 roku został rozbudowany. Powstało nowe stanowisko z funkcjami rozładunku i załadunku gazu. Jest ono już w użyciu – w listopadzie przybił do niego pierwszy statek.

Nowości nie brakuje także na Terminalu Promowym w Świnoujściu. W zeszłym roku zakończono przystosowywanie go do obsługi transportu intermodalnego, dzięki czemu mogą tam teraz zawijać jednostki do 270 metrów. Nabrzeża zostały wydłużone i zmodernizowane, powstała niezbędna infrastruktura techniczna, place manewrowe. Na początku grudnia w terminalu przeprowadzono pilotażowy przeładunek naczep intermodalnych, za który odpowiadała firma Freightliner PL. Z kolei wiosną, 10 kwietnia, zainaugurowano w Świnoujściu nowe połączenie promowe do Malmo. Realizują je linie Finnlines. Latem zaś do stałego serwisu wszedł nowy prom PŻB – Varsovia.

ZMPSiŚ w podsumowaniu wspomina także o innych inwestycjach, które są w początkowym stadium rozwoju. Zarząd otrzymał dofinansowanie na projekt budowy multimodalnego kolejowego węzła przeładunkowego na półwyspie Ostrów Grabowski. Węzeł ma mieć charakter „dual use” – będzie wykorzystywany przez wojsko, jak i w ramach operacji cywilnych. Podpisana została także umowa grantowa na rozwój infrastruktury portowej do odbioru odpadów ze statków w porcie w Świnoujściu. Nowoczesny punkt odbioru odpadów ma przyczynić się do zwiększenia ochrony środowiska morskiego przed skutkami zrzutu odpadów z jednostek pływających do wód morskich. ZMPSiŚ ma także potwierdzenie przyznania grantu na projekt badawczy dotyczący dekarbonizacji sektora morskiego i jej wpływu na transformację w kierunku zielonej energii. W ciągu najbliższych dwóch lat w jego ramach opracowana ma zostać dokumentacja obejmująca przekształcanie głónych obszarów działalności portu na nisko- i zero-emisyjną.