Pomimo pandemii Port Gdynia osiągnął w 2020 roku wzrost w ilości przeładunków a prowadzone i planowane ambitne inwestycje przez ten niespełna stuletni port zapowiadają dalszy jego intensywny rozwój.

Wbrew pandemicznym zaburzeniom łańcuchów dostaw Port Gdynia w 2020 roku odnotował wzrost w ilości przeładowanych towarów wyliczony na 2,9 % w stosunku do ilości z 2019 roku. Łącznie w całym roku 2020 przeładowano 24,6 mln ton towarów. W samym grudniu 2020 roku przyrost rok do roku wyniósł aż 10,7 %, co było optymistyczną zapowiedzą tego, co powinno się dziać  w kolejnych miesiącach nowego roku a nawet kolejnych latach. Nie bez przyczyny Zarząd Morskiego Portu Gdynia otrzymał na koniec 2020 roku nagrodę „Symbol Polskiego Sukcesu 2020”.

Wielkość przeładunków w porcie Gdynia w latach 2014 – 2020 (w tys. ton)

Nowoczesny port

Port Gdynia bardzo dobrze wykorzystał okres transformacji gospodarki a prowadzone w nim inwestycje są często wzorem dla europejskiej konkurencji. Wykorzystanie środków z Unii Europejskiej jest tutaj bardzo skuteczne, dzięki temu zyskuje się tak ważne w kapitałochłonnych inwestycjach w infrastrukturę dofinansowanie. Jednak infrastruktura i wyposażenie terminali przeładunkowych to nie wszystko. Port stawia też na nowoczesne i ekologiczne technologie - rozwiązania pretendujące do miana tzw. „inteligentnego portu” (ang. smart port). Stąd też dzisiaj to bardzo nowoczesny morski ośrodek transportowy z coraz lepszym dostępem drogowym i kolejowym, bardzo nowoczesną infrastrukturą oraz wyposażeniem.

Pomimo ciągłego rozwoju i uznanej pozycji kolejne zarządy portu nie zwalniają tempa: planują i realizują obraną strategię, jednocześnie elastycznie, dostosowując się do konkurencyjnego rynku portów i żeglugi. Ocenę tych wysiłków i wkładanej w rozwój portu i jego zaplecza pracy oceniają i doceniają linie żeglugowe, które licznie i regularnie tutaj zawijają.

Najważniejsze regularne połączenia z i do portu w Gdyni:

Żegluga promowa i ro-ro

Sztandarowym istniejącym od 1992 roku, prowadzonym początkowo przez armatora Corona Line jest promowe połączenie na trasie Gdynia – Karlskrona w Szwecji zapewniane obecnie przez Stena Line. Ten szlak morski, będący również tzw. autostradą morską obsługiwany jest codziennie za pomocą 3 promów pasażersko – samochodowych:

- Stena Vision (wypłynięcie z Gdyni o godz 09:00 i przybycie do Karlskrony o godz. 19:30 tego samego dnia);
- Stena Spirit (wypłynięcie z Gdyni o godz 21:30 i przybycie do Karlskrony o godz. 7:30 rano  następnego dnia);
- Stena Nordica (wypłynięcie z Gdyni o godz 23:59 i przybycie do Karlskrony o godz. 10:15 tego następnego dnia);

Ale to nie wszystko w temacie połączeń promowych. W trakcie budowy z terminem przekazania do użytkowania na jesień 2021 roku jest wspomniany już nowy, bardzo nowoczesny Publiczny Terminal Promowy, bliżej zlokalizowany wyjścia z portu, dzięki czemu operacje manewrowe będą wykonywane szybciej i skrócą istotnie czas pobytu statków w porcie. Wykorzystaniem terminala zainteresowani są oprócz obecnej w Gdyni Steny Line, również inni armatorzy: polskie PŻB - Polska Żegluga Bałtycka (Polferries) oraz niemiecki TT-Line, skądinąd obecny już od dłuższego czasu w Świnoujściu.

Poza tym z Gdyni, korzystając z nowoczesnego terminala ro-ro wypływają statki regularnych linii takich armatorów jak: Finnlines oraz Trensfenica. Obecnie na trasie Gdynia – Lubeka – Hanko pływają statki Transfeniki. Poprzez relacje przeładunkowe, tzw. transhipmenty Transfenica oferuje również połączenia do: Antwerpii, Raumy, Kotki, Paldiski, St. Petersburga i Tilbury.

Natomiast na bezpośrednim szlaku: Gdynia – Hanko pływają jednostki Finnlines z Grupy Grimaldi. Poprzez serwisy pośrednie, oferowane są również transhipmenty do: Aarhus, Antwerpii, Bilbao, Helsinek, Hull, Malmoe, Rostocku, St. Petersburga, Travemunde, Tilbury, Zeebrugge, portów Morza Śródziemnego, Zachodniej Afryki, Ameryki Północnej i Południowej.

Istniejący terminal ro-ro jest nieustannie rozwijany i modernizowany a władze portu liczą na pojawienie się tutaj kolejnych nowych połączeń i armatorów.  

Żegluga przybrzeżna i pasażerska

W basenie portowym I „Prezydenta” przy nabrzeżu Pomorskim na Skwerze Kościuszki od wielu już lat stacjonuje część tzw. białej floty, należącej do Żeglugi Gdańskiej a także jednostki rekreacyjne innych pomniejszych armatorów. Dzięki tym jednostkom realizowane są rejsy wycieczkowe po porcie, Zatoce Gdańskiej a także na Półwysep Helski. Jednym z katamaranów realizowano też rejsy do rosyjskiego Bałtijska.

Połączenia kontenerowe

Wiodącą rolę w regularnych połączeniach wiodą dwa obecne od wielu już lat terminale kontenerowe. Końcówka roku 2020 była wynikowo dla obu terminali bardzo udana. Średnia wzrostu obsłużonych kontenerów rok do roku tylko w grudniu wyniosła ponad 20%, natomiast dla całego roku w porównaniu do 2019 roku wzrost przeładowanych ładunków skonteneryzowanych wyniósł 0,9%. Z gdyńskich terminali kontenerowych prowadzone są następujące regularne połączenia żeglugowe:

BCT – Baltic Container Terminal (Grupa ICTSI)

• MSC: 

- Serwis Bałtyk – Wielka Brytania: Londyn Gateway Port – Antwerpia – Portbury – Greenock-Liverpool - (Antwerpia). Połączenie o częstotliwości 1 x tydzień;
- Serwis LOOP 4: Kłajpeda - Le Havre – Antwerpia - Bremerhaven. Połączenie o częstotliwości 1 x tydzień.

• Asseco / Yang Ming Line:

- Hamburg – Gdynia – Kłajpeda – Hamburg. Połączenie o częstotliwości 1 x tydzień.

• Unifeeder:

- Rotterdam – St. Petersburg – Gdynia – Rotterdam. Połączenie o częstotliwości 2 x tydzień;
- St. Petersburg – Kłajpeda – Gdańsk (DCT) – Gdynia – St. Petersburg. Połączenie o częstotliwości 1 x tydzień;
- Bremerhaven/Hamburg – Szczecin – Gdynia – Bremerhaven/Hamburg. Połączenie o częstotliwości 2 x tydzień;
- Immingham – Kłajpeda – Gdynia – Szczecin – Immingham. Połączenie o częstotliwości 2 x tydzień.

• Containerships:

- Gdynia – Aarhus – Oslo – (Kłajpeda) – Gdynia. Połączenie o częstotliwości 1 x tydzień;
- Gdynia – Teesport – Gdynia. Połączenie o częstotliwości 2 x tydzień;
- Gdynia – Thamesport – Gdynia. Połączenie o częstotliwości 2 x tydzień.

• Eimskip

- Gdynia – Aarhus – (Rotterdam) – Rejkjawik.

• Hecksher / WEC Lines

- Gdynia – Rotterdam – Bilbao – Gijon – Vigo -Leixoes -Lizbona – Casablanca – Walencja- Barcelona;
- Gdynia – Antwerpia -Teneryfa - Las Palmas - Madera(Canical);
- Gdynia – Antwerpia – Sokhna – Djibouti - Port Sudan - Dar es Salaam – Mombasa – Aden.

Jak poinformował 27 stycznia BCT, od lutego rozpoczęty zostanie też nowy serwis feederowy pomiędzy Gdynią, Hamburgiem i Bremerhaven. Operatorem połączenia jest Grupa Maersk. Wypłynięcie z BCT pierwszej jednostki planowane jest na dzień 2 lutego.

GCT – Gdynia Container Terminal (Grupa Hutchison)

• Hapag – Loyd

- Hamburg – Gdynia – Kłajpeda - Tallin/Muuga – Rauma – 1 raz w tygodniu;
- Hamburg – Kaliningrad – Gdynia – Hamburg – 1 raz w tygodniu;
- Antwerpia – Rotterdam – Helsingborg – Gdynia – Antwerpia – Rotterdam – 1 raz w tygodniu.    

• Unifeeder

- Rotterdam – Kłajpeda – Ryga – Gdańsk - Gdynia – 1 raz w tygodniu;
- Hamburg – Bremerhaven – Kłajpeda – Ryga – Gdańsk - Gdynia – 2 razy w tygodniu;
- Gdynia – Immingham - Gdynia – 1 raz w tygodniu;
- St. Petersburg – Helsinki – Gdańsk – Gdynia – 1 raz w tygodniu.   

• Containerships

- Tilbury – Bilbao – Tilbury – Helsingborg – Gdynia – Teesport – Rotterdam – 1 raz w tygodniu.

• X-press feeders

- Hamburg – Gdynia – Gdańsk – Hamburg – 1 raz w tygodniu.

Serwisy statków wielozadaniowych

Z gdyńskiego portu regularne połączenia w różnych światowych kierunkach zapewnia przede wszystkim Grupa Spliethoff. Według zamieszczanych przez armatora rozkładów rejsów, tzw. sailingów obsługiwane są następujące szlaki żeglugowe:

• Regularna linia do portów Morza Karaibskiego, wschodniego wybrzeża Ameryki Środkowej i północnego wybrzeża Ameryki Południowej;
• Regularna linia do portów wschodniego wybrzeża USA i Zatoki Meksykańskiej;
• Regularna linia: Europa – Ameryka Południowa.    

W Gdyni ładuje się zazwyczaj montowane przez wyspecjalizowany w tej dziedzinie Portowy Zakład Techniczny suwnice placowe z przeznaczeniem dla globalnych terminali kontenerowych. Ładuje się też tutaj również czasami inne wyroby stalowe lub też nawet jachty, w których produkcji Polska stała się światowym potentatem. Coraz częściej do gdyńskiego portu zawijają też statki Polsko – Chińskiego Towarzystwa Okrętowego „Chipolbrok” - głównie z elementami wież wiatrowych z przeznaczeniem na farmy lądowe. Stroną odpowiedzialną za logistykę jest w tych przypadkach Morska Agencja Gdynia.

O takich zawinięciach pisaliśmy między innymi w naszych relacjach:

    • Z pokładu Chipolbrok Galaxy na jedną z największych farm wiatrowych w Polsce. Widowiskowy rozładunek
    • Port Gdynia staje się hubem przeładunkowym elementów turbin wiatrowych [foto, wideo]     

Swoje comiesięczne zawinięcia w zależności od dostępności ładunkowej deklaruje również inny polski armator Euroafrica Linie Żeglugowe, dysponująca w swojej flocie między innymi wykorzystywanymi w tej ofercie przewozowej uniwersalnymi drobnicowcami wielozadaniowymi. W swoim rozkładzie Euroafrica oferuje zawinięcia do: Antwerpii, Abidżanu, Temy, Takoradi, Lagos (innych portów Afryki Zachodniej oraz Afryki Wschodniej w zależności od oferty ładunkowej).

Serwisy statków chłodnicowych

W ostatnich latach coraz częściej do portów trójmiejskich, w tym i do portu gdyńskiego zawijają tzw. chłodniowce. Wożą one z egzotycznych krajów cytrusy, zabierając w drodze powrotnej
w głównej mierze wyroby polskiej branży mięsnej. Stąd też często spotykanymi statkami tego typu w Gdyni są między innymi jednostki tak znanych marek jak: Seatrade, czy też Green Reefers.

O styczniowym zawinięciu akurat do Gdańska statku „Green Italia” zarządzanego przez polską firmę Green Management Sp. z o.o. już w najbliższym naszym cyklicznym artykule o armatorach jednostek, zawijających do polskich portów.

Transport ropy naftowej, produktów ropopochodnych i ładunków masowych

W gdyńskim porcie wzrosły również ilości przeładowanych towarów masowych i to zarówno suchych (ang. dry) jak i mokrych (ang. wet). Transport tych ładunków ze względu na swój charakter i specyfikę nie traktuje się jako połączenia liniowe, ale bardzo duża częstotliwość zawinięć jest tutaj mocno zauważalna.

Inwestycje w przyszłość

Niebawem będzie miała miejsce 100 – tna rocznica rozpoczęcia budowy portu w Gdyni. Port zamierza kontynuować tradycje rozpoczętą przez pionierów tej wielkiej inwestycji i zrobić kolejny milowy krok w jego rozwoju. Już od wielu lat prowadzi się liczne modernizacje i inwestycje, dotyczące infrastruktury i wyposażenia portu i jego otoczenia. W ostatnich 3 latach inwestycje zrealizowane lub też rozpoczęte opiewają na łączną kwotę około 1 miliarda złotych.

Najnowszym projektem, który właśnie wchodzi w fazę finalizacji jest tzw. publiczny terminal promowy wybudowany kosztem około 290 milionów złotych, z czego około 117 milionów złotych pochodzi ze środków Unii Europejskiej.

Oprócz tego prowadzi się liczne inwestycje, dzięki którym poprawi się dostępność portu i budowanej tzw. Doliny Logistycznej od strony lądu. Mowa tutaj między innymi o tzw. Drodze Czerwonej, która połączy obszary portowe z najważniejszymi drogami krajowymi i dalszym zapleczem w głębi lądu. Nie bez znaczenia jest również przebudowa węzła kolejowego i torowisk. Dzięki tej inwestycji realizowanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe zwiększy się przepustowość transportu kolejowego do portu.

Pośród wielu ważnych inwestycji, które są od wielu lat prowadzone w sposób sharmonizowany i konsekwentny obecnie dla Portu w Gdyni kluczowym projektem jest tzw. Port Zewnętrzny a także projekt stworzenia w Gdyni portu instalacyjnego dedykowanego przygotowaniom do budowy farm wiatrowych na Bałtyku. Obecnie rozważanych jest kilka opcji umiejscowienia terminala dedykowanego komponentom morskich elektrowni. W starej części portu przy Nabrzeżu Bułgarskim, skąd niedługo przeniesie się Stena Line oraz po części na wynajętych obszarach placów składowych terminali kontenerowych BCT i GCT, ale to pod warunkiem spełnienia warunków technicznych, w tym przede wszystkim wytrzymałościowych.  Miejsce dla terminala instalacyjnego widziano by również zamiennie lub docelowo na planowanym obszarze pirsu tzw. Portu Zewnętrznego. Ten będzie inwestycją przeprowadzoną  w kierunku pełnego morza. Ma ona zostać zbudowana w oparciu o istniejące Nabrzeże Śląskie. Zarząd Morskiego Portu Gdynia otrzymał już kompleksowy projekt dotyczący badań geologicznych, który obejmie strefy nowych falochronów i pirsu zewnętrznego. Zatwierdzony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projekt pozwoli na realizację tych prac już na wiosnę 2021 roku. Idea ojca gdyńskiego portu inż. Eugeniusza Kwiatkowskiego, że każdy statek, który wpłynie na Bałtyk, wpłynie również do portu w Gdyni jest ponownie blisko realizacji.

Celem ogromu prac inwestycyjnych jest spowodowanie, że już za kilka lat Gdynia powinna stać się jeszcze bardziej konkurencyjnym i przyjaznym portem, który będzie przyciągał jeszcze większą rzeszę gestorów ładunków gotowych transportować je drogą morską w wielu światowych kierunkach.

Radosław Marciniak