O tym, jak ważna z punktu wdrażania innowacyjności i rozwoju gospodarczego jest współpraca nauki i biznesu, może świadczyć projekt zrealizowany przez trzy podmioty: Firmę badawczo-produkcyjną Enamor, Uniwersytet Morski w Gdyni oraz Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A.

Zespół złożony z pracowników tych trzech instytucji, mając do dyspozycji zaplecze naukowe, wdrożeniowe i biznesowe, stworzył pierwszy na świecie system, którego celem jest monitorowanie w sposób ciągły stanu umocnień dna morskiego przy konstrukcjach hydrotechnicznych.

– Problemem, na który odpowiada projekt, są mechaniczne uszkodzenia konstrukcji hydrotechnicznych i portowych, spowodowane niszczącym działaniem strumienia zaśrubowego – mówi pani Teresa Abramowicz-Gerigk, profesor Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, która sprawowała nadzór merytoryczny nad projektem.

Zainstalowany system pozwala na bieżącą kontrolę ciśnień przy nabrzeżu, a co za tym idzie, przekazuje zarządcy portu, informację o zniszczeniach, które powstają wskutek manewrów statków. Prototypowo został zainstalowany dla zbadania sytuacji powodowanych przez statki zawijające do Gdyni. O tym, jak istotną rolę pełnią tego typu systemy działania, przekonuje pan Leszek Jurczyk, Dyrektor ds. Strategii i Rozwoju Portu w Zarządzie Morskiego Portu Gdynia S.A. 

– Wraz z rosnącą liczbą statków, które zawijają do portu w Gdyni, staramy się podejmować inicjatywy, które pomagają zoptymalizować koszty związane z utrzymaniem nabrzeży – stwierdza, po czym dodaje, że system, który pozwala w sposób nieprzerwany i ciągły monitorować hydrotechniczne konstrukcje portowe wspomoże tradycyjne przeglądy infrastruktury.

Obecnie inspekcje te wykonywane są przez nurków. Polegają one na przeprowadzeniu wizualnej oceny stanu umocnień oraz wykonaniu pomiarów sondażowych. Stan techniczny umocnień, między kolejnymi, zaplanowanymi inspekcjami, jest nieznany i chociaż można przewidywać go na podstawie modelu degradacji konstrukcji, to trzeba liczyć się z tym, że konstrukcje wykonywane zgodnie z nowymi technologiami, nie są jeszcze dokładnie zbadane, a zespołom przygotowującym modele, może brakować informacji dotyczących wpływu długotrwałej eksploatacji na  zastosowane materiały.

Tradycyjne przeglądy realizowane są w trakcie zaplanowanych inspekcji, a ich częstotliwość jest różna zależna od lokalnych przepisów. To właśnie ze względu na ich okresowość, trudno jest określić okoliczności zniszczenia umocnień dna przez strumienie zaśrubowe podchodzących do nabrzeża statków. Przekroczenia dopuszczalnych prędkości strumieni zaśrubowych mogą wynikać z różnych przyczyn i trudno jest całkowicie je wyeliminować, jednak bieżący monitoring obciążeń i wczesna naprawa niewielkich uszkodzeń pozwala uniknąć rozległych zniszczeń, przy następnym przekroczeniu dopuszczanych wartości. 

Pytany o możliwości biznesowe, jakie niesie ze sobą stworzenie systemu, Kierownik projektu ze strony firmy Enamor, pan dr inż. Wojciech Górski, wskazuje, że brakuje tego typu produktów na rynku. Możliwość ciągłego monitorowania stanu infrastruktury, skorelowana z ruchem jednostek w porcie, będąca istotą opracowanego systemu zwiększa szansę, by odniósł on sukces na arenie międzynarodowej. Enamor w swojej działalności specjalizuje się w przetwarzaniu rozległych zbiorów danych charakterystycznych dla branży morskiej. Opracowanie i implementacja systemu dla Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. wzbogaca kompetencje przedsiębiorstwa o wymagane do nawiązania współpracy z innymi portami w kraju i za granicą. Zrealizowany projekt jest ważnym elementem strategii wzbogacania oferty firmy Enamor. Wierzymy, że dynamiczny rozwój branży morskiej oraz wzrost popytu na usługi portowe sprawi, że zarówno armatorzy, jak i operatorzy portowi, będą stosować nowoczesne rozwiązania w sferze działalności gospodarczej, tak by poprawić efektywność funkcjonowania portów. 

Prototyp systemu, który od kwietnia 2020 roku jest eksploatowany w gdyńskim porcie, pozwala nie tylko lepiej planować prace utrzymaniowe i minimalizować ich koszty, ale również potwierdza tezę, że rozwój innowacji w kraju, powinien być powiązany ze ścisłą współpracą świata nauki i biznesu.

Maria Peplińska/ Enamor Sp. z o.o.