Obchody 100-lecia Portu Gdynia weszły w zasadniczą fazę. Jednym z elementów celebracji jubileuszu jest odbywający się po raz pierwszy Kongres Gospodarki Morskiej Portu Gdynia im. Tadeusza Wendy.

Kongres Gospodarki Morskiej Portu Gdynia im. Tadeusza Wendy rozpoczął się we wtorek 20 września w sali koncertowej w siedzibie Zarządu Morskiego Portu Gdynia. Pierwszy dzień imprezy został poświęcony na dyskusje merytoryczne na tematy dotyczące gospodarki morskiej sensu stricte, ale także marketingu i działalności firm funkcjonujących w otoczeniu portu.

Po powitaniu gości przez prezesa Zarządu Morskiego Portu Gdynia Jacka Sadaja na mównicy pojawił się jednak gość specjalny – znany językoznawca, prof. Jerzy Bralczyk, który opowiedział o słowach „port” i „sto” od strony językowej.

Kolejnym punktem programu był pierwszy panel dyskusyjny pt. „Łańcuch transportu intermodalnego w Polsce wobec bieżących zakłóceń i przyszłych wyzwań gospodarczych, społecznych i klimatycznych”. Dyskusję moderował Piotr Stefaniak, a wzięli w niej udział Jan Jarmakowski, dyrektor zarządzających GCT, Leszek Jurczyk, dyrektor ds. Strategii i Rozwoju Portu Gdynia, Marek Tarczyński, prezes zarządu w firmie Terramar oraz Michał Kotowicz, dyrektor sprzedaży w firmie CTL.

W krótkim wstępie Piotr Stefaniak nakreślił kilka podstawowych zagadnień, które odbijają się od kilkudziesięciu miesięcy na pracy branży. Wspomniał między innymi o problemach spowodowanych pandemią i wojnie w Ukrainie. Wyraził nadzieję, że podczas panelu uda się odpowiedzieć na pytanie, jak w takich warunkach można budować transport i czy sytuacja się normuje.

Rozmówcy zgodzili się, że powoli widać pierwsze oznaki normalizacji. Leszek Jurczyk z Portu Gdynia zauważył, że wpływ pandemii na port był nieznaczny – przeładunki cały czas rosły, jest szansa, że w 2022 roku również sięgną 26 milionów ton. O problemach transportu intermodalnego w szczegółach mówił Michał Kotowicz, który podał, że pandemia ograniczyła przewozy z Chin w 2020 roku o 20-25 proc, zaś późniejsze sankcje nałożone na Rosję i Białoruś wstrzymały część kontenerów jadących z tych krajów, nie wpłynęły jednak na kontenery jadące z Chin. Choć wiele firm zajmujących się transportem intermodalnym zaczęło priorytetyzować wymianę towarową z Ukrainą i przeniosło się z granicy polsko-białoruskiej na polsko-ukraińską, nie wytrzymuje tego infrastruktura.

Pierwszeństwo mają paliwa, węgiel i zboże, ładunki intermodalne przejeżdżają dopiero w drugiej kolejności. Stwierdził także, że strona ukraińska bardzo szybko dostosowuje nowe tereny w Mościskach, natomiast po polskiej stronie występuje problem z przepustowością torów, którymi transportowane są także ładunki wojskowe. Marek Tarczyński z kolei zauważył, że z punktu widzenia firm spedycyjnych czas pandemii to jeden z najlepszych okresów jeśli chodzi o wyniki finansowe. Gdynia była jednym z niewielu portów, gdzie wzrosły nie tylko przeładunki, ale także wyniki finansowe.

Sporo czasu podczas dyskusji zostało jednak poświęcone także brakom infrastrukturalnym wstrzymującym rozwój transportu intermodalnego w Gdyni – o ile infrastruktura kolejowa na terenie portu jest gotowa do przyjęcia do 50 składów dziennie, to brakuje tzw. torów szlakowych, czyli nowych tras kolejowych. W tym momencie pociągi towarowe dzielą tory z pasażerskimi, co powoduje, że często muszą czekać po kilkadziesiąt godzin, by móc wjechać do trójmiejskich portów. Rozwiązaniem problemu ma być tzw. węglówka, czyli linia 201, którą PKP PLK projektuje. Problemem jest także dojazd drogowy do Portu Gdynia – tutaj solucją ma być Droga Czerwona, nad którą pierwsze prace formalne już ruszyły. Leszek Jurczyk ujawnił także, że Port Gdynia prowadzi zaawansowane prace projektowe nad rozbudową i pogłębieniem stanowiska przeładunków paliw płynnych, by móc przyjmować tankowce do 100 tys. ton. 

Kolejny panel dyskusyjny prowadził Aleksander Wicka, Head of Marketing and Communications w Porcie Gdynia. Jego rozmówcami byli Mikołaj Magiełka – Commercial Manager w GCT, Karin Moder – Dyrektor Muzeum Miasta Gdyni oraz Wiktor Kamiński, dyrektor gdańskiego oddziału NBP. Rozmówcy dyskutowali na temat działań CSR i społecznej odpowiedzialności biznesu, nawiązując do realizowanych przez Port Gdynia akcji – m.in. wystaw realizowanych we współpracy z Muzeum Miasta Gdyni czy emisji okolicznościowej monety przez NBP – oraz odbywającego się w GCT „prawdopodobnie jedynego na świecie” biegu po terminalu kontenerowym. Uczestnicy próbowali odpowiedzieć na pytanie, jak prowadzić działania CSR, które będą pożyteczne, ale także pozytywnie postrzegane przez społeczność.

Ostatnim panel dyskusyjny pierwszego dnia poświęcony był zielonym rozwiązaniom w branży morskiej. Moderatorem dyskusji był Jakub Milszewski z portalu GospodarkaMorska.pl, a grono ekspertek stanowiły Katarzyna Hlebowicz-Wojciechowska – kierownik Działu Ochrony Środowiska w Porcie Gdynia, dr Beata Szymanowska – kierownik Działu Badań i Rozwoju Nowych Technologii Portu Gdynia oraz Agnieszka Kubaszewska-Monik, Freight Commercial Manager w Stena Line. Prowadzący zaznaczył na wstępie, że ogólnie pojęte tematy „zielone” stanowią bardzo pojemną kategorię, toteż w dyskusji uczestnicy skupili się na działaniach realizowanych w Porcie Gdynia oraz wdrażanych przez Stena Line. Agnieszka Kubaszewska-Monik reprezentująca przewoźnika zwróciła uwagę, że koniec końców ważne jest także otoczenie komercyjne takich realizacji – choć są one niezbędne, należy zwiększać świadomość klientów, zarówno korporacyjnych, jak i prywatnych, bo to oni będą pokrywać przynajmniej część kosztów tych projektów, choć jednocześnie to bardzo często oni także ich wymagają. Opowiedziała także o prowadzonych w Stena Line testach jednego z alternatywnych paliw – metanolu, prowadzonych za pomocą przebudowanego promu Stena Germanica.

Katarzyna Hlebowicz-Wojciechowska z kolei opowiedziała o projekcie mapowania CO2 prowadzonym w Porcie Gdynia, a także o innych inicjatywach z zakresu ochrony środowiska wprowadzanych w porcie, m.in. nowej oczyszczalni ścieków odprowadzanych ze statków. Z kolei dr Beata Szymanowska zreferowała, jak port przygotowuje się do transformacji energetycznej i paliwowej – w Gdyni trwają projekty związane z wykorzystaniem wodoru i jego pochodnych, a także z zapewnieniem czystej energii elektrycznej statkom, które będą korzystały z możliwości ładowania z brzegu. 

Pierwszy dzień Kongresu Gospodarki Morskiej Portu Gdynia zakończyły prezentacje CRASH Mondays, skupiające się na marketingu i skutecznej realizacji projektów z tego zakresu.

Drugi dzień Kongresu rozpoczęło ważne wydarzenie w kontekście celebracji 100-lecia Portu Gdynia – ze swoją prezentacją na temat historii portu wystąpiła Małgorzata Sokołowska, autorka albumu „Port Gdynia – 100 lat”, w którym zebrała zdjęcia, wycinki z gazet i fragmenty artykułów dotyczących portu z całej jego historii. Oficjalna premiera albumu nastąpi podczas gali 100-lecia, 27 września. 

Tego dnia zaplanowano prelekcje dotyczące głównie różnych aspektów historii portu. Dr Mariusz Kardas z Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni mówił o koncepcji społeczno-ekonomicznej i wojskowej polskiej obecności na morzu, dr Aleksander Kozicki z gdyńskiego oddziału NSZZ „Solidarność” opowiadał o wspólnej historii łączącej Gdynię, Druję i Lwów, zaś Ryszard Toczek, wiceprezydent Gdyni w pierwszej połowie lat 90-tych opowiedział o miastotwórczej roli Portu Gdynia. 

Poświęcono także trochę miejsca na zagadnienia związane ze sztuką – wystawom „Morze/Miasto/Port” oraz „Wymiary nowoczesności. Gdynia w obiektywie Henryka Poddębskiego”. 

Dzień kończyła jednak jeszcze jedna debata pod hasłem „Rozwój Polskiej Gospodarki, Centralny Port Komunikacyjny”. Prowadził ją Artur Kiełbasiński, a rolę ekspertów pełnili Kazimierz Koralewski – wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia, Marcin Horała – wiceminister funduszy i polityki regionalnej, prof. Marek Grzybowski – prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego oraz Michał Jasiak – zastępca dyrektora ds. Inwestycji Kolejowych w CPK. Rozmawiali oin o tym, czy i jak zmieni się transport ładunków w Polsce po budowie CPK, jakie projekty infrastrukturalne temu towarzyszą, np. budowa linii kolejowych (m.in. z Warszawy do Gdyni przez m.in. Płock i Grudziądz) oraz z jakimi problemami boryka się transport intermodalny w Polsce. Wspomnieli między innymi o bardzo niskiej średniej prędkości pociągów towarowych, wynikającej z niedostatków infrastrukturalnych i o tym, jak CPK przez rozbudowę sieci kolejowej będzie w stanie wspomóc transport intermodalny w kraju. 

W ramach Kongresu Gospodarki Morskiej Portu Gdynia im. Tadeusza Wendy, w kolejnych dniach (22-23 września) odbywa się także międzynarodowa konferencja IX Forum Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk.