• <

Chiny ruszają na Północ. Polarny Jedwabny Szlak, Amerykę trafia szlag

06.07.2021 18:05 Źródło: własne
Strona główna Chiny ruszają na Północ. Polarny Jedwabny Szlak, Amerykę trafia szlag
Chiny ruszają na Północ. Polarny Jedwabny Szlak, Amerykę trafia szlag - GospodarkaMorska.pl
Fot. Sina Weibo

Arktyka stanowi jednym z kluczowych regionów świata, zarówno pod względem gospodarczym, jak i militarnym. Rosnąca intensywność starań i działań Państwa Środka pokazuje pragnienie stania się polarnym mocarstwem, które głos będzie miał znaczący wpływ w regionie.

Topnienie lodowców otworzyło nie tylko niedostępne wcześniej terytoria, ale również nowe perspektywy dla globalnej rywalizacji gospodarczej i geopolitycznej z głównymi graczami Europy Północnej (Dania, Norwegia, Szwecja, Finlandia), jak również Rosją, Chinami i Stanami Zjednoczonymi. 

Wykorzystanie szlaków morskich i zasobów naturalnych Arktyki może mieć ogromny wpływ na strategię energetyczną i rozwój gospodarczy Chin, które należą do światowych liderów w handlu zagranicznym i są największym konsumentem energii na świecie. Jednocześnie działania Pekinu, prowadzone ze wsparciem Moskwy, zmieniają dotychczasowy układ sił w regionie arktycznym, osłabiając oddziaływanie Stanów Zjednoczonych.

Zimniej, ale taniej

Arktyka kryje w sobie nieprzebrane złoża, a także ma istotne znaczenie geopolityczne wynikające z możliwości kontroli nad szlakami morskimi, jak również obecnością wojska. Poza wymienionymi czynnikami, obecność państwa na północy ma niezwykle istotną wartość dla prestiżu i tzw. ”miękkiej siły” (soft power), stanowiących kluczowe narzędzia współczesnej dyplomacji. 

Arktyka stanowi jeden z głównych kierunków chińskiej ekspansji, określany mianem Polarnego Jedwabnego Szlaku, stanowiącego część Inicjatywy Pasa Szlaku i Drogi.

Co tyczy morskich szlaków wiodących przez Arktykę, istnieją trzy trasy: przejście północno-wschodnie wokół Eurazji, przejście północno-zachodnie wokół Ameryki Północnej oraz szlak oceaniczny przez środkową Arktykę. Dla Chin stanowią one krótszą i tańszą alternatywę dla obecnych szlaków żeglugowych, które docierają do rynków europejskich przez Ocean Indyjski i Kanał Sueski. Północny szlak morski pozwoli Chinom na szybsze dostarczanie ładunków do Europy drogą morską poprzez skrócenie tras o 20-30 procent. Biorąc pod uwagę, że niemal 90 procent chińskich towarów dostarczanych jest drogą morską, rozwój Polarnego Szlaku Jedwabnego stanowi potencjalną obietnicę sporych oszczędności oraz zysków.

Oprócz uzyskania ewentualnych korzyści gospodarczych, Chiny mają nadzieję na zwiększenie swojego bezpieczeństwa energetycznego dzięki arktycznym szlakom handlowym. Obecnie większość paliwa importowanego przez azjatyckiego giganta przepływa przez Cieśninę Malakka, która łączy Ocean Indyjski z Morzem Południowochińskim.

Główne inwestycje Polarnego Jedwabnego Szlaku

Spośród trzech arktycznych szlaków, najszybciej topnieje lód wzdłuż przejścia północno-wschodniego, które biegnie wzdłuż wybrzeża Rosji, stąd też jako zasadna jawi się współpraca między Chinami a Rosją. W centrum zainteresowania projektów, które stanowią podstawę współpracy między Pekinem a Moską jest żegluga i energetyka. Wspólne inwestycje idą również w badania naukowe, zorientowane na ochronę środowiska. 

Chińsko-rosyjski Jamał 

Największy na świecie projekt dotyczący skroplonego gazu ziemnego (LNG), stanowi pierwsze wspólne przedsięwzięcie Chin i Rosji w ramach Polarnego Jedwabnego Szlaku. Partnerami w projekcie są rosyjski Novatek, francuska firma Total oraz chińskie China National Petroleum Corporation (CNPC) i Silk Road Fund. Obecnie realizowana jest druga faza projektu na półwyspie Gydan, która ma rozpocząć działalność w 2023 roku.

Pole naftowe Payakha

W czerwcu 2019 roku China National Chemical Engineering Group i rosyjski Neftegazholding (NNK) podpisały porozumienie w sprawie rozwoju pola naftowego Payakha. Jest to drugi po Jamale projekt energetyczny Rosji i Chin w ramach Polarnego Jedwabnego Szlaku. Inwestycja obejmuje budowę sześciu zakładów przerobu ropy naftowej, portu naftowego zdolnego do przeładunku 50 mln ton ropy rocznie, 410 kilometrów rurociągów naftowych pod ciśnieniem oraz elektrowni o mocy 750 MW.

Port w Archangielsku

Archangielsk jest największym miastem na północnym wybrzeżu Rosji. Nowy port planowany będzie on zlokalizowany 55 kilometrów od Archangielska, na wyspie Mud'yug. Port połączony z siecią kolejową, pomoże rozwinąć system transportu morskiego i lądowego oraz usprawni połączenia z Syberią.

Port Zarubino

Położony na południowy zachód od Władywostoku i blisko granicy z Chinami, port Zarubino jest wolnym od zlodowaceń. W 2014 roku, Moskwa z Pekinem podpisali umowę, aby w ciągu 18 lat przekształcić Zarubino w największy port w Azji Północno-Wschodniej Azji, o zdolności przeładunkowej 60 mln ton towarów rocznie. W ramach inwestycji, mają zostać wybudowane linie kolejowe łączące port z Chinami. Port wzmocni wspomoże rozwój na dalekim wschodzie Rosji, jak również będzie stanowić kluczowe ogniwo szlaku handlowego wiodącym do Europy.

Chińsko-Fińskie Centrum Monitoringu i Badań Arktyki

W kwietniu 2018 roku, chiński Institute of Remote Sensing and Digital Earth podpisał umowę z fińskim Arctic Space Centre w celu utworzenia nowego centrum monitorowania i badań dla regionu polarnego. Centrum przyczyni się do realizacji chińskiego planu Cyfrowego Jedwabnego Szlaku, którego celem jest stworzenie systemu informacji przestrzennej dla regionów objętych Pasem Szlaku i Drogi.

Konkluzje

W miarę rozwoju Polarnego Szlaku Jedwabnego widać, że dążenia Chin są podobne do innych aspektów Pasa Szlaku i Drogi, w tym do poszerzenia rynków zbytu dla chińskich towarów, inwestycji i technologii, a także do zacieśnienia stosunków dyplomatycznych z najważniejszymi rządami regionalnymi. 

Największym beneficjentem polityki Chin w Arktyce jest Rosja, zarówno ze względu na swoje położenie geograficzne, jak również wielorakie rodzaje współpracy gospodarczo-politycznej stanowiące przysłowiowy prztyczek w nos dla wspólnego oponenta – Stanów Zjednoczonych. To właśnie Arktyka staje się głównym węzłem współpracy chińsko-rosyjskiej.

Pekin postrzegają Arktykę jako obszar rywalizacji między wielkimi mocarstwami w systemie międzynarodowym. Rosnąca intensywność starań i działań Państwa Środka pokazuje pragnienie stania się polarnym mocarstwem, które głos będzie miał znaczący wpływ w regionie. 

Dziękujemy za wysłane grafiki.