Znacznemu pogorszeniu uległ stan dostępu do żywności oraz wzrosło zagrożenie głodem. Jest to efektem niskich, światowych zbiorów zbóż oraz agresji Rosji na Ukrainę. Jednocześnie bliskość nadwyżkowego rynku ukraińskiego odbiła się na cenach zbóż w Polsce – wynika z raportu Izby Zbożowo-Paszowej.

Jak wskazano w raporcie "Agresja Rosji na Ukrainę a krajowy i światowy rynek zbóż", w rok gospodarczy 2022/2023 świat wszedł z zapasami rzędu 736 mln ton zbóż, w tym 258 mln ton pszenicy i 296 mln ton zbóż paszowych. W stosunku do średniego poziomu zapasów z trzech poprzednich lat były one niższe odpowiednio o 5,7%, 8,1% oraz 7%.

W opracowaniu przypomniano, że w roku poprzedzającym wojnę Ukraina i Rosja dostarczyły na rynek światowy około 56 mln ton pszenicy (ponad 27 proc. całego handlu tym zbożem) oraz ponad 38 mln ton zbóż paszowych (ponad 16% globalnego handlu).

– Bezpieczeństwo żywnościowe w skali globalnej uległo znacznemu pogorszeniu – ocenili eksperci Izby Zbożowo-Paszowej. Dodali, że niedostateczny rozwój infrastruktury logistycznej oraz bliskość nadwyżkowego rynku ukraińskiego oddziaływała na polski rynek krajowy, w szczególności w regionie południowo-wschodnim. W raporcie podano, że w konsekwencji rolnicy otrzymywali niższe ceny i mieli trudności ze sprzedażą ziarna, a wojna w Ukrainie dodatkowo spotęgowała to oddziaływanie.

Izba Zbożowo-Paszowa zwróciła uwagę, że globalnie zbiory zbóż w roku gospodarczym 2021/2022 były stosunkowo słabe, co przyczyniło się do wzrostu ich cen na świecie. Zarazem rok 2021/2022 "był w Ukrainie wyjątkowo urodzajny". Zbiory zbóż paszowych w tym kraju były na poziomie ponad 53 mln ton (co dawało nadwyżkę rzędu 33 mln ton), a pszenicy na poziomie 33 mln ton, co umożliwiało jej eksport na poziomie około 19 mln ton. Prowadzone na Morzu Czarnym działania wojenne przyczyniły się jednak do utrudnień w eksporcie, a także wpłynęły na wzrost kosztów frachtu, ubezpieczenia statku oraz rezygnację części armatorów z świadczenia usług przewozowych w tym regionie.

"W wyniku słabych zbiorów i działań wojennych w basenie Morza Czarnego, w pierwszej połowie 2022 roku na rynku światowym nastąpił znaczny wzrost cen zbóż, w tym pszenicy" – wskazano w raporcie. Jak podano, w eksporcie ze Stanów Zjednoczonych ceny pszenicy miękkiej wzrosły z 339 euro/t do 405 euro/t (wzrost o 19,7%), a w eksporcie z Francji o 26,8%. W IV kwartale 2022 roku ceny pszenicy miękkiej na rynku amerykańskim były wyższe od cen notowanych w tym samym okresie roku poprzedniego o 20,7%, a w przypadku pszenicy twardej były wyższe o jedną czwartą.

"W eksporcie z Ukrainy w omawianym okresie ceny były niższe o 3,3%. Spadek cen w eksporcie pszenicy z Ukrainy należy tłumaczyć wyższymi kosztami transportu, co skłania oferentów z Ukrainy do akceptowania niższych cen sprzedaży, aby utrzymać konkurencyjność swego zboża na rynku światowym" – stwierdzono w opracowaniu.

Z uwagi na prowadzone na Morzu Czarnym działania wojenne handlowcy podejmowali próby eksportu zboża ukraińskiego poprzez przejścia lądowe krajów UE graniczących z Ukrainą, m.in. przez Polskę. Jak wynika z danych handlowych, do odprawy na granicy ukraińskiej kierowana jest głównie kukurydza.

ra/ mk/

fot. Depositphotos