Baltic Ports Conference w Gdańsku. Rola portów nie do przecenienia

W dniach 7-8 października odbyła się Baltic Ports Conference 2025, organizowana przez Baltic Ports Organization oraz Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, tegorocznego gospodarza konferencji. Wydarzenie miało miejsce podczas 23. Międzynarodowych Targów Morskich i Militarnych BaltExpo 2025 w Gdańsku. Podczas konferencji mianowany został nowy przewodniczący BPO, którym został wiceprezes Portu Gdańsk Alan Aleksandrowicz.

Tegoroczna konferencja skupiała się na tematach związanych z perspektywami rozwoju portów w obliczu współczesnych wyzwań oraz proekologicznych rozwiązaniach i kwestiach bezpieczeństwa w sektorze morskim.

Oficjalne rozpoczęcie konferencji 

Wydarzenie rozpoczęło się od oficjalnego powitania, które poprowadził Bogdan Ołdakowski, sekretarz Baltic Ports Organization. 

W swoim krótkim przemówieniu Kimmo Naski, prezes portu HaminaKotka, ustępujący przewodniczący Baltic Ports Organization, podkreślił, że liczne stawiennictwo na konferencji jest dowodem na to, że porty Bałtyku stanowią wspólną społeczność. 

Na sali nie zabrakło Arkadiusza Marchewki, wiceministra infrastruktury ds. gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej.

– Polskie porty przyciągają nowych klientów rok po roku, mamy rekordowy budżet na następny rok. Jak wszyscy wiecie, żyjemy w ciężkich czasach, dlatego kooperacja jest obecnie niezwykle istotna. Nasze porty to ścieżka dla świata. Zbudujmy współpracę między nimi – apelował minister Marchewka.

Do tego wezwania dołączył się Piotr Grzelak, zastępca prezydent Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju i gospodarki. 

– Cieszymy się, że tegoroczna edycja wydarzenia odbywa się podczas BaltExpo, szczególnie teraz, kiedy wspólny dialog jest niezwykle istotny – zaznaczył. 

Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, reprezentował jego wiceprezes Alan Aleksandrowicz. 

– Porty to znacznie więcej niż przeładunki. Musimy wziąć pod uwagę możliwość potencjalnego konfliktu – kooperacja jest kluczowa. Jeśli jeden port będzie pod presją, inne to poczują. Jeśli jedne porty mają innowacyjne rozwiązania, inne mogą z nich skorzystać. Jednakże w Unii Europejskiej podjęto dużo dobrych decyzji – mówił Aleksandrowicz. – Jakie jest moje życzenie na najbliższe dwa dni? Zbliżmy się, poznajmy i współpracujmy dla naszego wspólnego celu, jakim jest utrzymanie świetności portów Morza Bałtyckiego. 

Część merytoryczna pierwszego dnia obrad została podzielona na trzy części – pierwsza z nich dotyczyła dynamicznych zmian na rynku, druga i trzecia zaś – energetyki, potrzeb środowiskowych, dekarbonizacji i innowacji. Wprowadzenie do pierwszej sekcji stanowiły wystąpienia Łukasza Wojdygi z Warsaw Enterprise Institute oraz Macieja Matczaka z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, które opisywały rolę, jaką porty pełnią w transformacji Europy oraz przewidywania dotyczące przyszłości sektora portowego. O tym, co jest podstawowym sensem istnienia portów morskich – przeładunkach – rozmawiali Maksymilian Czapiewski z Portu Gdańsk, Edgars Suna z Freeport of Riga oraz Per Fredman z Portu Sodertalje. Szukali oni odpowiedzi na pytanie postawione w tytule panelu: „Cargo is king (but is it everything?)” w kontekście ewoluującej funkcji portów. Tę sekcję agendy wieńczyła prezentacja dotycząca aktualnego stanu portów objętej wojną Ukrainie.

Jak opowiadał Vitalii Vaidych, dyrektor Departamentu Inwestycji i Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Ukraińskiej Administracji Portów Morskich, z 18 portów morskich, jakie Ukraina miała przed wojną, obecnie pracuje 6. Cztery porty są pod rosyjską okupacją, trzy nie są użytkowane ze względów bezpieczeństwa. Ukraińskie porty chcą jednak cały czas działać i stawać się coraz ważniejszą częścią europejskiej sieci, czego dowodem jest podpisanie memorandum o współpracy między Ukraińską Administracją Portów Morskich a Baltic Ports Organization. 

Drugą sekcję tematyczną poprowadził Przemek Myszka, redaktor naczelny Baltic Transport Journal. Enrika Uusitalo z Baltic Offshore Wind wprowadziła zebranych w temat energetyki wiatrowej na morzu i roli, jaką pełnią dla tego sektora porty morskie. Po wprowadzeniu część gości zaangażowała się w rozmowę i opowiedziała o planach reprezentowanych przez nich portów dotyczących offshore wind. Nie zabrakło jednak również uwag natury ogólnej dla rozwoju energetyki odnawialnej na morzu, jak dotyczących wadliwych regulacji, sprzyjających inwestorom z zewnątrz. 

Coraz ważniejszym tematem na Bałtyku jest tzw. zielony tonaż – ekologiczne statki, powodujące znacznie mniej emisji. Johanna Luoma z Finnlines opowiedziała o takich właśnie innowacjach we flocie przewoźnika. Podkreśliła, że armatorowi udało się zredukować emisje ze statków o 40%, co jest świetnym wynikiem i stanowi cenną wskazówkę dla innych firm, stawiających sobie ambitne cele dekarbonizacyjne.

Panel dyskusyjny, który odbył się w tej części wydarzenia, skupił się na innowacjach, które powstają i które możemy już obserwować w portach. Na scenie wystąpili Joni Uolamo z Langh Tech, Ulrika Prytz Rugfelt z Copenhagen Malmo Port, Ewelina Ziajka, przedstawicielka Portu Gdynia, Martynas Armonaitis z portu w Kłajpedzie i Andreas Slotte z Port of Helsinki. Uczestnicy rozmawiali m.in. o możliwości wykorzystania alternatywnych paliw nie tylko dla statków, ale także dla urządzeń portowych oraz trudnościach w realizowaniu inwestycji energetycznych w portach. Tę sekcję agendy kończyło ogłoszenie kolejnego gospodarza Baltic Ports Conference. W 2026 roku wydarzenie, które co roku gości w innym bałtyckim mieście portowym, odbędzie się w fińskim Turku.

Trzecia część merytoryczna pierwszego dnia Baltic Ports Conference miała za zadanie wyznaczyć drogi na przyszłość dla portów. Jej moderatorem była Sandra Baniak z Ośrodka Studiów Wschodnich. Stefan Breitenbach z portu w Hamburgu opowiedział o pomysłach na wspieranie administracji i operatorów portowych w inwestycjach dekarbonizacyjnych, zaś Elizaveta Diatlova i Lawrence Henesey z Uniwersytetu w Wismarze oraz Instytutu Technologii w Blekinge opowiedzieli o projekcie DigiTechPort2030, mającego wspierać procesy dekarbonizacyjne w małych portach poprzez wykorzystanie zielonych technologii.

Dzień drugi Baltic Ports Conference, odbywającego się przy okazji tegorocznych targów BaltExpo, poświęcony był kwestiom zagrożeń i obronności oraz rosnącego znaczenia portów w tym właśnie kontekście. Prowadzącą pierwszą sesję była Dorota Książkiewicz z Uniwersytetu Gdańskiego. Najważniejsze wątki i koncepcje przyszłości portów na kontynencie, zarysowane w Strategii Portów UE, przedstawiła Isabelle Ryckbost, sekretarz generalna Europejskiej Organizacji Portów Morskich. Porty pozostają kluczowe dla mobilności wojskowej, czego znaczenie podkreślane jest szczególnie w ostatnich latach, od momentu agresji Rosji na Ukrainę i idących za tym zagrożeń m.in. dla państw bałtyckich. Opowiedział o tym szczegółowo Marek Opioła z Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, który wskazał jednocześnie pola do poprawy. Andrea Gentile z TT Club przedstawił zebranym natomiast inny problem – proceder kradzieży ładunków, który również ewoluuje i stanowi wyzwanie dla branży morskiej. Na bardziej technicznych aspektach bezpieczeństwa żeglugi skupiła się Maiju Kaski z Fintraffic, omawiając możliwości systemów VTS (Vessel Traffic Service) dla żeglugi na Bałtyku. 

Zakończenie pierwszej sesji przyniosło jedno z ważniejszych ogłoszeń tegorocznego Baltic Ports Conference, dotyczące nowego przewodniczącego Baltic Ports Organization. Ustępującego Kimmu Naskiego w tej roli zastąpi wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdańsk Alan Aleksandrowicz. Został on oficjalnie przywitany na nowym stanowisku.

Ostatni element merytorycznej części agendy tegorocznej konferencji stanowiła dyskusja na temat balansowania portów między funkcjami bezpieczeństwa i działalnością codzienną, handlową. Timo Rosendahl (Port HaminaKotka), Piotr Szymański (Ośrodek Studiów Wschodnich), Michael Siemensen (Zarząd Portu w Lubece) i Michał Kużajczyk (Baltic Container Terminal) zastanawiali się wspólnie, co zrobić, by wszystkie porty mogły osiągać swoje cele, jednocześnie pomagając sobie nawzajem i pamiętając o powinnościach względem szeroko pojmowanego bezpieczeństwa. Ciekawym wątkiem były próby zrównoważenia inicjatyw ekologicznych i dekarbonizacyjnych z militarnymi, które często się wręcz wykluczają. Rozmówcy zgodzili się, że regulacje powinny nie tylko nakładać obowiązki związane z obronnością na porty, ale także zapewniać bezpieczeństwo im samym. 

Ostatnim elementem Baltic Ports Conference był rejs po wodach Portu Gdańsk, podczas którego uczestnicy mogli podziwiać zarówno istniejącą infrastrukturę, jak i realizowane projekty. 

Podczas wydarzenia nie zabrakło przestrzeni do networkingu. Po zakończeniu części merytorycznej uczestnicy wydarzenia udali się na spacer po terenie targów Baltexpo. Wieczorem pierwszego dnia miała z kolei miejsce gala Salmon Evening, która od lat jest punktem kulminacyjnym programu targów BaltExpo. Jest to niepowtarzalna okazja dla liderów, ekspertów i partnerów z całego przemysłu morskiego, aby zebrać się w jednym miejscu.

Podczas wieczoru wręczone zostały nagrody Złotych Kotwic – prestiżowych wyróżnień przyznawanych najbardziej innowacyjnym, inspirującym i cennym inicjatywom w sektorze morskim.

Tegoroczna edycja Baltic Ports Conference odbyła się podczas BaltExpo, czyli wiodącego spotkania gospodarki morskiej i morskiego sektora militarnego w Europie Środkowo Wschodniej, na którym kluczowi gracze sektora morskiego spotykają się od ponad 40 lat, aby wspólnie kreować przyszłość branży. Same targi trwały przez trzy dni. Prezentowało się na nich ponad 200 firm z Polski i zagranicy.