Niemiecki port morski w Rostocku to jeden z ważniejszych morskich węzłów transportowych we wschodnich Niemczech. W 2020 roku przeładowano tutaj 25,08 mln ton towarów, z czego większość została obsłużona dzięki licznie zawijającym do tego portu promom i statkom ro-ro.

Przedstawiamy ciąg dalszy cyklu artykułów o najważniejszych i najciekawszych portach Bałtyku i Morza Północnego. W każdym z opisów przekazujemy  informacje na ich temat. Zwracamy uwagę na najświeższe statystyki a także oceniamy zakres realizowanych z nich połączeń żeglugowych. Wspominamy też o najważniejszych inwestycjach i poddajemy analizie aspekty konkurencyjności na tle innych portów regionu.

Potencjał portu 

Całkowita powierzchnia portu wynosi 750 hektarów, co czyni go powierzchniowo największym niemieckim portem na Bałtyku. W porcie lub jego otoczeniu funkcjonuje około 150 przedsiębiorstw bezpośrednio lub pośrednio związanych z gospodarką morską, w której pracuje łącznie około 16 tysięcy osób.

Wśród największych podmiotów należy wymienić:

- AMV Agrarhandel Mecklenburg-Vorpommern GmbH

- EEW Special Pipe Constructions GmbH

- Euroports Germany GmbH & Co. KG i spółki zależne

- Gesamthafenbetriebsgesellschaft Rostock mbH

- Getreide AG/ Power Oil Rostock GmbH

- Grosstanklager Ölhafen Rostock GmbH

- Kloska SVR Schiffsversorgung Rostock GmbH

- Liebherr-MCCtec Rostock GmbH

- Krebs Korrosionsschutz GmbH

- ROSTOCK PORT GmbH

W 2020 roku port ze względu na pandemię przeładował około 600 tys. ton ładunków mniej niż rok wcześniej (2% mniej). Główne spadki dotyczyły serwisów promowych i ro-ro. Ilość przeładowanych towarów masowych nawet wzrosła. W 2020 roku odnotowano 7,573 zawinięcia statków, z czego 5,672 wynikało z samych połączeń promowych i ro-ro. 

Port w Rostocku ma charakter wybitnie intermodalny a to za sprawą silnego akcentu żeglugi bliskiego zasięgu oraz połączeń statków poziomego ładowania. Tygodniowo port obsługuje też około 30 zestawów kolejowych, które przybywają do portu z różnych regionów Europy, chociażby włoskiej Verony. Oprócz tego port posiada również zaplecze okołoportowe dla licznie działających tutaj firm branży morskiej i okołomorskiej, zajmujących się transportem i handlem międzynarodowym. Stąd między innymi znajduje się tutaj również park przemysłowy o powierzchni ponad 52 hektarów.

Od 1990 roku w porcie zainwestowano w infrastrukturę około 600 mln euro. W samym tylko 2019 roku było to około 40 mln euro. Pomimo słabszego w zakresie wyników przeładunków poprzedniego roku 2020 port nadal inwestował w infrastrukturę, na którą wydano w tym czasie około 25 milionów euro.

Oprócz wielu inwestycji uzupełniających a także poprawiających dostęp do portu, na uwagę zasługuje również projekt budowy terminala LNG, który ma powstać do 2023 roku. Terminal będzie obejmował obszar około 2,5 hektara, natomiast pojemności zbiorników osiągną poziom około 35 tys. m3. Planowany roczny obrót ma osiągnąć około 250 tys. ton.

Źródło: Port Rostock

Przeładunki towarów drobnicowych, breakbulk i project cargo

W 2020 roku w Rostocku przeładowano około 600 tys. ton ładunków określonych jako drobnicowych. Wśród nich znalazły się przede wszystkim produkty przemysłu stalowego, drzewnego a także spora ilość ładunków ciężkich i ponadgabarytowych, tzw. project cargo. Powiększający się udział w całości tych przeładunków dotyczył elementów wież wiatrowych, w tym turbin. Pozytywny trend zauważany był również w przeładunkach kontenerów, co związane było między innymi z dobrym dostępem kolejowym i transportach wewnątrzeuropejskich jak również dzięki kontenerowemu połączeniu z Kaliningradem.

Obsługę kategorii ładunków project cargo zapewniały dźwigi o unosie 100 ton. Od 2019 roku istnieje również możliwość wykorzystania dwóch mobilnych dźwigów w tandemie, dzięki czemu podnosi się również ładunki ciężkie o wadze do 300 ton.

Otwarte place składowe dla obsługi tych grup ładunków obejmują obszar około 600 tys. m2, natomiast zamknięte magazyny i wiaty obszar około 115 tys. m2.

Ładunki masowe

Dla ładunków masowych port zapewnia 420 tys. m2 otwartej powierzchni składowej a także 55 tys. m2 powierzchni zamkniętej. 

Głównymi przeładowywanymi tutaj towarami masowymi suchymi są: węgiel, materiały budowlane, nawozy i zboża. W 2020 roku przeładowano 6,75 mln ton ładunków masowych, co było aż o 14% więcej niż rok wcześniej. Szczególny wzrost odnotowano dla pszenicy, dla której wzrost wyniósł z 1,7 mln ton do 2,7 mln ton. 

Silosy na zboża mają możliwości magazynowania na poziomie około 60 tys. ton.

Port w Rostocku obsługuje również ładunki płynne masowe. Posiadana infrastruktura zapewnia 700 tys. metrów sześciennych pojemności zbiorników. Obsługuje się tutaj przede wszystkim paliwa, ale również surową ropę naftową a także nawozy w stanie płynnym. 

Nabrzeża dedykowane do obsługi ładunków płynnych mogą obsłużyć 6 tankowców o nośności do 100 tys. ton. Możliwości przeładunkowe, to około 6 tys. ton ładunku na godzinę. Wyładowane ze statku ładunki płynne transportuje się dalej za pomocą rurociągów, cystern samochodowych i kolejowych. 

W 2020 roku przeładowano w porcie 2,45 mln ton ładunków płynnych, co było aż o 19% mniej niż rok wcześniej.  

Połączenia promowe i ro-ro

Port w Rostocku szczyci się tym, iż obsługa promów pasażerskich oraz jednostek ro-ro  jest jedną z jej najważniejszych domen. Z tym rodzajem tonażu nieodłącznie jest również związany transport intermodalny, który w Rostocku ma znaczącą pozycję.

Stąd też konsekwencje pandemii były dla portu mocno odczuwalne, ponieważ właśnie dla grup ładunków tocznych obsługiwanych przez statki ro-ro odnotowano mocne spadki. W ujęciu całościowym było to aż 900 tys. ton, co stanowiło spadek na poziomie około 6%. Łącznie w 2020 roku przeładowano zatem 15,3 mln ton ładunków tocznych. Pozytywny trend dla tej kategorii ładunków był natomiast widoczny dla przewozu wagonów na trasie z i do Trelleborga, gdzie odnotowano 4% wzrost rok 2019 do roku 2020 (18,388 wagonów w 2019 i 19,205 wagonów w 2020 roku).

W tym samym roku obsłużono też 1,37 mln pasażerów (w 2019 rok było to 2,5 mln pasażerów). Ten olbrzymi spadek wynikał oczywiście z konsekwencji pandemii i wprowadzanych w 2020 roku licznych, rygorystycznych ograniczeń.

Z portu ofeuje się następujące połączenia:

- do Gedser oferowane przez Scandlines do 10 odejść dziennie;

- do Trelleborga zapewniane przez Stena Line (prom kolejowy) z częstotliwością do 4 razy dziennie;

- do Trellebroga oferowane przez TT-Line – do 4 razy dziennie.

Żegluga pasażerska

Port Rostock to również prężny ośrodek żeglugi wycieczkowej. Jest to jeden z ważniejszych tego rodzaju portów  w Niemczech. Statki pasażerskie przyjmowane są przy trzech nabrzeżach w Rostock-Warnemünde, które są w stanie obsłużyć statki o maksymalnym zanurzeniu 9 metrów. Terminal jest w stanie z kolei obsłużyć 2,500 pasażerów dziennie. W planach jest też budowa kolejnego, nowego terminala pasażerskiego. 10 maja została natomiast oddana do użytku inwestycja, dająca możliwość zasilania jednostek pływających energią elektryczną z lądu. 

Operacja zasilania statku pasażerskiego z lądu

Źródło: Port Rostock

W ramach nowych projektów dodatkowo planuje się poprawę dostępu dla pasażerów do pobliskiej stacji kolejowej.

Port w Rostocku to najważniejszy port wschodnich Niemczech i jeden z wyróżniających się portów na rynku bałtyckim głównie ze względu na swój intermodalny charakter. Władze portu starają się nieustannie modernizować i unowocześniać ten port, aby sprostać wymaganiom rynku.

Czy port w Rostocku jest konkurencją dla zespołów portów Szczecin – Świnoujście? Jak na razie wydaje się, że podział terytorialny wpływu i zasięgu oddziaływania portów jest w pewien sposób ustalony i jeśli tak, to konkurencja odbywa się jedynie w pewnych ograniczonych ramach i realiach rynkowych.  

Radosław Marciniak