Londyn – pierwszy w Europie w rankingu Xinhua-Baltic i w opinii światowej morskiej społeczności

Londyn jest nie tylko stolicą Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, ale również stolicą morskiego biznesu. Londyn jest liderem innowacji i inwestycji w Europie morskiej, kompetencji w zakresie prawa i ubezpieczeń, finansowania inwestycji tonażowych i przestrzegania norm bezpieczeństwa. Londyn po raz kolejny jest czołowym ośrodkiem morskim w Europie według parametrów określonych  w Xinhua-Baltic International Shipping Centre Development Index. Bez względu na zawirowania w globalnym transporcie morskim, Londyn utrzymuje status wiodącego na świecie centrum biznesu morskiego. Tutaj tradycyjnie znajduje się ośrodek  profesjonalnych usług morskich i finansowych. Ranking wyraźnie pokazuje jak ważna jest synergia rozwoju miasta i portu. 

- Branża żeglugowa przechodzi głęboką transformację. Pomimo wielu wyzwań, rynek ładunków masowych osiągnął nowy rekord, napędzany popytem na rudę żelaza i węgiel. Żegluga kontenerowa powróciła do normy po pandemii, podczas gdy sektory zbiornikowców ropy i LNG zmagały się z przeciwnościami wynikającymi z nadpodaży i zmieniających się wzorców handlu – zauważył Cao Zhanzhong, dyrektor Instytutu Naukowo-badawczego Xinhua Index w Chińskiej Służbie Informacji Gospodarczej.

- Dekarbonizacja przyspieszyła, a wdrożenie unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), ram IMO dotyczących CII oraz technologii napędów wspomaganych wiatrem zwiastują bardziej ekologiczną przyszłość – zauważył Cao Zhanzhong.

Londyn jest silnym ośrodkiem shippingu i usług portowych o ugruntowanej przez lata tradycji. Prawo morskie, finansowe city i biznes żeglugowy mają tu solidną bazę i historyczne korzenie. Ten status Londynu utrzymał się pomimo silnej konkurencji portów i ośrodków morskich w Europie i Azji nawet po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE. Morskiej potęgi Londynu nie zmogła nawet pandemia Covid-19. Z rynku nie wyeliminowały go wojny i zawirowania lokalnych konfliktów. 

W takich warunkach otoczenia rozwijają się również porty morskie, a położone wzdłuż Tamizy terminale mają pełne „nabrzeża” roboty. Dlatego londyńskie porty wciąż intensywne inwestują. Tylko w 2024 roku „londyńskie rynki kapitałowe odegrały kluczową rolę w finansowaniu wartej 1 miliard funtów rozbudowy portu London Gateway przez DP World” zauważają analitycy, którzy opracowywali raport Xinhua-Baltic International Shipping Centre Development Index (ISCDI).

Terminale portowe w Londynie, źródło: Port of London Handbook

London Gateway na zielonym kursie

To właśnie korporacje finansowe przeznaczyły znaczące pożyczki na portowe inwestycje powiązane ze zrównoważonym rozwojem. „Zielone pożyczki” wymagają od DP World osiągnięcia określonych celów w zakresie redukcji emisji dwutlenku węgla i zwiększenia wykorzystania energii do zasilania statków z nabrzeża w czasie postoju statku w terminalach London Gateway. 

DP World zwiększy przepustowość portu London Gateway poprzez budowę dwóch nowych nabrzeży, co zwiększy łączną liczbę nabrzeży do sześciu, które będą mogły przyjmować największe kontenerowce na świecie. W porcie powstanie również drugi terminal kolejowy, który obsłuży spodziewany wzrost handlu kontenerowego.

Do końca dekady nabrzeże o długości ponad 2,5 km będzie mogło jednocześnie przyjmować sześć statków, każdy o długości ponad 400 metrów. Na nabrzeżach zamontowane zostaną najwyższe w Europie dźwigi nabrzeżowe STS o wysokości Big Bena. Podkreśla się, że „Rozbudowa utworzy kolejne 400 stałych miejsc pracy, oprócz 1200 obecnie zatrudnionych w porcie, i jest zwieńczeniem planu szybkiego rozwoju węzła estuarium Tamizy, który został otwarty w 2013 roku i stał się katalizatorem ożywienia gospodarczego w południowym Essex”.

Manedżment DP World  podkreśla, że „Dzięki rozbudowie łączna wartość inwestycji DP World w London Gateway wyniesie ponad 3 mld funtów, przekształcając teren dawnej rafinerii ropy naftowej w jeden z największych i najważniejszych węzłów logistycznych w Wielkiej Brytanii”. 

Na terenie byłej rafinerii dobudowano czwarte nabrzeże. Wartość inwestycji wyniosła 350 mln funtów. Jest to pierwsze w Wielkiej Brytanii, w pełni zasilane energią elektryczną nabrzeże, które już działa na pełnych obrotach. W listopadzie ubr. obsłużono przy zelektryfikowanym nabrzeżu obsłużono pierwszy statek. 

Sultan Ahmed bin Sulayem, prezes i dyrektor generalny DP World, powiedział: „DP World London Gateway pomoże w przyszłości zwiększyć przepływ towarów w Wielkiej Brytanii, łącząc krajowych eksporterów z rynkami globalnymi i zapewniając niezbędną odporność łańcucha dostaw dla całej gospodarki. Jestem dumny z tej znaczącej inwestycji, która podkreśla długoterminowe zaangażowanie DP World w Wielką Brytanię”.

Ernst Schulze, dyrektor generalny ds. portów i terminali w DP World w Wielkiej Brytanii, powiedział: „Przypłynięcie pierwszego statku do naszego nowego, całkowicie elektrycznego, czwartego nabrzeża to ogromny krok naprzód w realizacji ambicji DP World w Wielkiej Brytanii. W ciągu ostatniej dekady zainwestowaliśmy już ponad 2 miliardy funtów w budowę naszego nowoczesnego i wydajnego obiektu w London Gateway, łącząc Wielką Brytanię z globalnymi łańcuchami dostaw i rynkami eksportowymi”.

Mapa portów w Wielkiej Brytanii, źródło: UK Department of Transport

Urzędnicy wspierają portowców

W inauguracji nabrzeża uczestniczył statek MSC Sena. Kontenerowiec był obsługiwany w London Gateway przez innowacyjną, w pełni elektryczną flotę pojazdów i sprzętu, w tym cztery z największych w Europie suwnic nabrzeżowych i automatycznych suwnic składowych. Nowe, 430-metrowe nabrzeże zwiększyło przepustowość londyńskiego portu kontenerowego o ponad jedną trzecią.

-  To nowe nabrzeże, wraz z naszą inwestycją w wysokości 1 miliarda funtów w piąte i szóste nabrzeże, umożliwi nam dalszą obsługę największych statków eksploatowanych obecnie na świecie, a także większych, przyszłych mega kontenerowców, które są obecnie w budowie, a jednocześnie przybliży nas do osiągnięcia zerowego poziomu emisji netto do 2050 roku – poinformował Ernst Schulze w trakcie uruchomienia nabrzeża.

Nowe nabrzeże funkcjonuje obok London Gateway Logistics Park, który dysponuje 890 tys. metrów kwadratowych powierzchni magazynowej. Połowa magazynów londyńskiego centrum  jest już zagospodarowana. London Gateway Logistics Park ma multimodalne połączenie z krajowymi i międzynarodowymi sieciami drogowymi i kolejowymi, bowiem wraz z zapowiedzią rozbudowy budowano również drogi i połączenia kolejowe. 

DP World uruchomił największy park logistyczny w Europie. Zatrudnionych jest 1500 pracowników. Ten park stanowi istotne uzupełnienie „złotego trójkąta” brytyjskiej logistyki w regionie Midlands. Najemcy parku korzystają z usług magazynowania, składowania i dystrybucji. Szczególną wartością jest świetna komunikacja lądowa. Magazyny korzystają z doskonałych połączeń trasami kolejowymi i autostradowymi. Dzięki temu mają możliwość szybkiego dostępu do rozwiniętego i bogatego rynku konsumenckiego w Londynie i południowo-wschodniej Anglii. Podkreśla się, że firmy uzyskiwały szybkie zgody na budowę nowych obiektów. 

Przeładunki w portach Londynu, źródło: UK Department of Transport

To tylko jeden z przykładów działania zarządów londyńskich terminali na rzecz wysokiej jakości usług portowych. Na wysoką pozycję Londynu w rankingu Xinhua-Baltic złożyła się więc aktywność nie tylko zarządów portów i terminali ale również urzędników oraz lokalnych samorządów i społeczności.  

Ernst Schulze, dyrektor generalny ds. portów i terminali w DP World UK, powiedział: „Jak pokazuje to zaangażowanie, lokalizacja i infrastruktura transportowa London Gateway idealnie nadają się do rozbudowy. Dodatkowa przepustowość oznacza niezawodność i odporność łańcucha dostaw, tak ważne dla naszych klientów i konsumentów, zwłaszcza w niepewnych czasach”. 

DP World odgrywa coraz większą rolę w gospodarce Wielkiej Brytanii, zatrudniając 5500 pracowników w szerokim portfolio usług logistycznych. Oprócz London Gateway i obsługi terminalu kontenerowego w Southampton, firma jest również dużym dostawcą usług logistycznych, oferując klientom szyte na miarę usługi magazynowania, transportu i logistyki portowej dla operatorów przemysłowych i działających na rynku konsumpcyjnym. Trzy czwarte importowanych towarów łatwo psujących się w kontenerach jest obsługiwanych w London Gateway i jego siostrzanym porcie w Southampton.

Struktura przeładunków w portach Londynu, źródło: UK Department of Transport

Portowcy i naukowcy optymalizują

Kredytowanie tak dużych inwestycji jest informacją, że rynki finansowe pozytywnie postrzegają rozwój rynku londyńskiego i działającego w jego otoczeniu portu. Wielka Brytania pozostaje również światowym liderem w dziedzinie nowoczesnych technologii, a testy automatyzacji w London Gateway opierają się na zaawansowanej robotyce i innowacjach w zakresie sztucznej inteligencji. 

W 2024 roku firma DP World przeprowadziła pilotaż automatycznych suwnic składowych na jednym bloku podwórzowym, osiągając 15% wzrost gęstości składowania i 10% redukcję zużycia paliwa na ruch. Zarząd portu włączył w szerokim zakresie londyńskie uczelnie do optymalizacji procesów i realnie wdraża rozwiązania opracowane przez naukowców. University College London i Imperial College współpracują z zarządami portów i terminali, m.in. przy testach nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych, zapewniając Londynowi pozycję lidera w badaniach nad automatyzacją portów – podkreśla się w raporcie ISCDI.

Z sześcioma głębokowodnymi nabrzeżami planowanymi do 2030 roku, podwojeniem przepustowości transportu kolejowego i trwającą rozbudową o wartości 1 miliarda funtów, London Gateway ma zwiększyć roczną przepustowość do ponad 8 mln TEU i potencjalnie wyprzedzić Felixstowe jako największy port kontenerowy w Wielkiej Brytanii. 

Struktura przeładunku kontenerów w Londynie, źródło: UK Department of Transport

Światowa renoma Londynu

Na wysoką pozycję w indeksie Xinhua-Baltic wpływ ma fakt, że Londyn jest on siedzibą największych i najbardziej znanych firm z branży profesjonalnych usług żeglugowych. Taką renomę buduje się przez lata, a praktycznie pracują na nią prawnicy, eksperci od shippingu i ubezpieczeń, bezpieczeństwa morskiego i globalnej spedycji morskiej oraz wielu specjalistów od nowoczesnej techniki oraz technologii IT i satelitarnych.  

 Analitycy opracowujący ranking Xinhua-Baltic podkreślają, że w Londynie działa Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO), która odpowiada za pragmatykę i procesy regulacyjne zapewniające bezpieczeństwo żeglugi, ochrony środowiska i standardów prawnych na wodach międzynarodowych. Poza IMO, Londyn jest siedzibą głównych ubezpieczycieli morskich, takich jak kluby P&I i Lloyd's of London, które reasekurują około 60% rynku ryzyk w globalnych operacjach związanych z handlem morskim. 

Rynek ubezpieczeniowy London Club P&I Club, źródło: 2024/25 Financial Year Result & Overview

O skali finansowej biznesu ubezpieczeń świadczy fakt, że w roku obrotowym 2024/25przychody brutto z tytułu składek wzrosły o 12%, osiągając poziom 159,8 mln USD. Było to spowodowane dalszym wzmocnieniem poziomów ratingów po odnowieniu w lutym 2024 r., a także organicznym i nowym wzrostem wolumenu działalności w zakresie ryzyka. Doprowadziło to do ogólnej nadwyżki w wysokości 21,3 mln USD, zwiększając łączne wolne rezerwy do 171,2 mln USD – informuje London Club P&I Club w raporcie „2024/25 Financial Year Result & Overview”.

Istotne jest to, że firmy  ubezpieczeniowe „zapewniają, że armatorzy, czarterujący i operatorzy terminali mogą szybko zorganizować ubezpieczenie dla skomplikowanych transakcji i nowatorskich systemów zasilania statków” – twierdzą analitycy, którzy opracowali indeks Xinhua-Baltic. Na jego wielkość miał również fakt, że w Londynie działają „Wiodące towarzystwa klasyfikacyjne, w tym Lloyd's Register i DNV, co zapewnia miastu udział w certyfikacji zgodności statków z ewoluującymi normami bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Ich obecność wzmacnia zaufanie do zdolności miasta do obsługi zaawansowanych i przyjaznych dla środowiska statków, w tym statków z napędem dwupaliwowym i bezemisyjnych”.

Londyn jest również wiodącym na świecie centrum prawa i finansów morskich. Kancelarie prawne w City of London posiadają dedykowane działy żeglugowe, które doradzają w zakresie umów czarterowych oraz umów kupna-sprzedaży. Coraz częściej wykorzystuje się je „do [nadzorowania – MG] przestrzegania sankcji i realizacji kontraktów na paliwa ekologiczne, które stają się coraz powszechniejsze w żegludze handlowej”. Istotne jest również i to, że instytucje finansowe stolicy Wielkiej Brytanii ułatwiają finansowanie dłużne i kapitałowe wielu inwestycji tonażowych. 

Dzieje się tok pomimo tego, że „większość finansowania żeglugi realizują banki zagraniczne. Wiele z nich zdało sobie sprawę z wagi obecności w Londynie ze względu na synergię z prawem, ubezpieczycielami, brokerami i operatorami”.

W ocenie Xinhua-Baltic International Shipping Centre Development Index „Londyn nadal dba o to, aby jego operacje finansowania morskiego pozostały światowej klasy, zwiększając aktywność na rynkach kapitałowych żeglugi i promując miasto jako atrakcyjną lokalizację dla globalnej działalności finansowej”. 

Jako przykład podaje się, że jedna z najważniejszych transakcji  tonażowych miała miejsce w kwietniu 2024 r., kiedy MSC skorzystało z usług i wiedzy firm z  Londynu w ramach konsorcjalnego pakietu finansowania dwóch nowych, światowej klasy statków wycieczkowych zasilanych LNG. Ta umowa była znacząca nie tylko dlatego, że pokazała znaczenie Londynu w finansowaniu dużych nowych kontraktów na statki, ale także dlatego, że zapewniła wsparcie Londynu dla trwających wysiłków na rzecz dekarbonizacji żeglugi i finansowania bardziej przyjaznych dla środowiska jednostek. 

Siedziba Baltic Exchange w Londynie, źródło: balticexchange.com 

Miasto brokerów

Należy również zauważyć, że w Londynie obecni są wiodący brokerzy okrętowi, w tym Clarksons, Braemar, Simpson Spencer Young i Howe Robinson. Ułatwiają oni czarterowanie statków, negocjacje sprzedaży i zakupu oraz zapewniają wyceny stawek frachtowych, które są wykorzystywane do tworzenia oferty usług na rynku handlu morskiego. Podkreśla się również własną pozycję, doświadczenie i niewątpliwe, wysokie kompetencje. 

„Baltic Exchange nadal utrzymuje kluczową obecność w stolicy Wielkiej Brytanii. Łącząc światowych brokerów okrętowych, właścicieli i czarterujących, Baltic Exchange działa jako pomost między żeglugą a finansami”. Firma od lat oferuje bieżące informacje rynkowe i indeksy referencyjne dla transportu ładunków masowych, zbiornikowców ropy i gazu. Informacje te są coraz wykorzystywane do wyceny frachtu, rozliczania instrumentów pochodnych i oceny trendów rynkowych.

Mark Jackson, dyrektor generalny Baltic Exchange i wiceprezes Maritime London, skomentował: „Tegoroczne rankingi potwierdzają kluczową rolę uznanych ośrodków morskich, takich jak Singapur, Londyn i Szanghaj, a także rozwijających się hubów, w zapewnianiu infrastruktury i wiedzy specjalistycznej niezbędnej do utrzymania efektywności i niezawodności łańcuchów dostaw w obliczu utrzymujących się napięć geopolitycznych i niepewności gospodarczej”.

Choć rozwój infrastruktury portowej w Londynie wyraźnie jest zauważalny, to wysoką pozycji Londynu w Xinhua-Baltic International Shipping Centre Development Index zaważyło przyjazne i profesjonalne nastawienie instytucji do sprawnego funkcjonowania całego morskiego łańcucha transportowego. Kompetencje instytucji toczenia biznesu morskiego tworzą synergię z zaangażowaniem menedżerów i kompetencjami urzędników. Dlatego głęboko zakorzeniona w świadomości społecznej Londynu „globalność” i historyczne powiązania z branżą handlu morskiego  zapewnią Londynowi wysokie miejsce nie tylko w rankingach ale w opinii morskiej społeczności.