Władze w Dżakarcie planują utworzenie nowej formacji straży przybrzeżnej, która przejmie i zwiększy możliwości istniejącej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego (Bakamla). Ma być to kluczem do zapewnienia ochrony żeglugi w tym wyspiarskim państwie, dla którego branża morska stanowi kluczową gałąź gospodarki. To może być przydatna nauka dla innych krajów, w tym Polski.

Bakalma została założona przez prezydenta Indonezji Joko Widodo w 2014 roku z misją sformalizowania roli luźno skoordynowanej agencji bezpieczeństwa, która ją poprzedzała. Problemem tego ogromnego państwa złożonego z wielu wysp jest fakt, że w odróżnieniu od np. sąsiednich Filipin nie posiada ujednoliconej formacji zajmującej się bezpieczeństwem morskim. Zamiast tego, kompetencje są rozsiane wśród różnych urzędów i instytucji, w tym lokalnych. W 2022 roku Agencja została wzmocniona i otrzymała uprawnienia jako instytucja koordynująca wszystkie organy ścigania morskiego w Indonezji. Miała również za zadanie sformułowanie narodowej strategii bezpieczeństwa morskiego, jednak rząd powstrzymał się przed zintegrowaniem go z konkurencyjnymi agencjami, których jest zwyczajnie zbyt wiele. Indonezyjskie ministerstwo transportu ma własna służbę bezpieczeństwa żeglugi, indonezyjską jednostkę straży morskiej i przybrzeżnej (KPLP), która zajmuje się funkcjami regulacyjnymi dla portów i żeglugi. Z kolei Ministerstwo Spraw Morskich i Rybołówstwa sprawuje funkcję rolę ochrony zasobów morskich. Ponadto Marynarka Wojenna Indonezji (Tentara Nasional Indonesia Angkatan Laut) prowadzi własne morskie patrole graniczne. Żeby tego brakowało, na dodatek także policja ma własną jednostkę morską, Sat-Polair, która ma obowiązki porównywalne z Agencją Bezpieczeństwa Morskiego.

Przy tak wielu agencjach realizujących właściwie ten sam zestaw zadań, obowiązki i możliwości w zakresie bezpieczeństwa morskiego są rozproszone, nierzadko zazębiając się lub wchodząc sobie w kompetencje. Z tego powodu prezydent liczy, że uda mu się je zjednoczyć, by stworzyć jeśli nie jednolitą formację, to chociaż odgórny organ nadzorujący wszystkie instytucje bezpieczeństwa morskiego. Joko Widodo wyraził wcześniej nadzieję, że „Bakalma będzie zarodkiem indonezyjskiej straży wybrzeża”. To także aspiracja tej agencji: już sama określa się jako „Indonezyjska Straż Wybrzeża”, choć nazwa ta nie istnieje jeszcze w statucie, niejako zazębiając się z wspomnianą już KPLP, która posiada ponad 300 jednostek nawodnych, z których część posiada długość od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów.

Obecnie formacja składa się z personelu w postaci urzędników cywilnych i funkcjonariuszy wywodzących się z innych instytucji. Ponadto wciąż w powijakach pozostają przepisy mające usadowić ją w konkretnych ramach, aby nie stała się jeszcze jedną służbą morską. Stąd 5 lipca br. prezydent Indonezji wydał formalną dyrektywę dotyczącą utworzenia indonezyjskiej straży wybrzeża. Nowa agencja będzie miała za zadanie ochronę granic morskich, zwalczanie przemytu i krajowe egzekwowanie prawa morskiego. W jej tworzenie jest zaangażowana Agencja Bezpieczeństwa Morskiego, która najprawdopodobniej ma stać się w przyszłości jej zrębem, więc za jakiś czas powinno dość do zmiany nazwy. Nie wiadomo jeszcze, jak wpłynie to na inne formacje, w tym KPLP oraz Sat-Polair.

Indonezyjski problem przypomina ten, z którym mierzy się Polska, w której też istnieje problem rozbicia kompetencji typowych dla straży wybrzeża na kilka formacji morskich, jak Morski Oddział Straży Granicznej (będący częścią Straży Granicznej), jednostki nawodne policji, Morską Służbę Poszukiwania i Ratownictwa, urzędy morskie oraz marynarkę wojenną. Istnieją pomysły dotyczące stworzenia jednolitej formacji, co miałoby ułatwić wykonywane obowiązków w zakresie ochrony granicy morskiej, infrastruktury znajdującej się na Morzu Bałtyckim, czy też przestrzegania przepisów w zakresie prawa morskiego i bezpieczeństwa na morzu.