Na Bałtyku zainicjowano powstanie pierwszego morskiego korytarza. A właściwie dwóch korytarzy. Z inicjatywy władz Tallina i Helsinek z udziałem zarządów portów i operatorów promowych powstała inicjatywa utworzenia morskiego zielonego korytarza łączącego porty po przeciwnych stronach Zatoki Fińskiej. Połączenia Helsinki – Tallinn i Vuosaari – Muuga mają w niedługim czasie być neutralne dla środowiska.

Polskie miasta nadmorskie, operatorzy i porty mają więc się od kogo uczyć. Bowiem na rozwój morskich zielonych korytarzy Finowie i Estończycy zamierzają pozyskać również fundusze zewnętrzne. 

9 października br.  przedstawiciele miast, portów i operatorów promowych łączących porty Zatoki Fińskiej podpisali protokół ustaleń w sprawie utworzenia zielonego korytarza. Partnerami podpisującymi niniejszy protokół ustaleń są miasta i porty Helsinki i Tallinn, Rederi AB Eckerö, Tallink Grupp i Viking Line, Ministerstwo Klimatu Estonii, przy wsparciu Ministerstwa Transportu i Komunikacji Finlandii.

Korytarz dla klimatu

- Celem Zielonego Korytarza jest przyspieszenie przejścia na neutralną dla klimatu i zrównoważoną podróż klientów, zarówno w przypadku pasażerów, jak i ładunku, na trasach morskich Helsinki–Tallinn i Muuga–Vuosaari – stwierdza w komunikacie Zarząd Portu Tallin i wyjaśnia: „oznacza to, że zostaną opracowane wspólne plany działania dla przedsiębiorstw żeglugowych, miast i portów”. 

Do przedsięwzięcia zaproszeni zostaną inni partnerzy, którzy będą chcieli pomóc w osiągnięciu celów związanych z zerową emisją na połączeniach  przez Zatokę Fińską. Każdy plan działania będzie składał się z konkretnych kluczowych etapów, które zostaną osiągnięte z uwzględnieniem priorytetów i możliwego finansowania – wyjaśniają przedstawiciele Portu Tallin.

- Ważne jest, aby w przyszłości połączenie między Helsinkami a Tallinem było jeszcze bardziej zrównoważone pod względem środowiskowym. Aby to zapewnić, należy podjąć więcej niż tylko obowiązkowe działania. Niezbędne jest, aby w tym działaniu uczestniczyli wszyscy główni gracze, dlatego jest to dzień o ogromnym znaczeniu i punkt zwrotny we współpracy ze wszystkimi partnerami na rzecz klimatu i przyrody – powiedział Valdo Kalm, dyrektor generalny Portu w Tallinie.

- Z niecierpliwością czekamy na współpracę, jaką oferuje ten projekt pomiędzy wszystkimi stronami. Jestem przekonany, że możemy znaleźć inteligentne i lepsze rozwiązania w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym na tym obszarze oraz zapewnienia przyszłego wzrostu i dobrobytu obu krajom – stwierdził Ville Haapasaari, dyrektor generalny Portu w Helsinkach.

Połącznie między Helsinkami a Tallinem jest istotnym czynnikiem, który może przyczynić  się do „ożywienia obu miast, ich zaplecza, a nawet obu krajów” – twierdzi optymistycznie Port Helsinki. 

9 mln pasażerów w Zielonym Korytarzu

Rocznie przez morze między Helsinkami a Tallinem promy przewożą 9 mln pasażerów i 2 mln pojazdów. 

Zauważano, że obecna zmiana klimatu wpływa na wszystkie strony – miasta, porty i przedsiębiorstwa żeglugowe. A wspólne działania na rzecz ochrony środowiska postrzegana jest jako warunek niezbędny do dalszego rozwoju regionów po obu stronach Zatoki Fińskiej. Finowie i Estończycy są przekonani, że „przyszłość i kontynuacja działalności promowej są nadal postrzegane jako absolutnie niezbędne dla dobrobytu całego obszaru po obu stronach Zatoki Fińskiej. Redukcja emisji gazów cieplarnianych stała się pilną kwestią dla każdej firmy i administracji”.

- Ten Zielony Korytarz stanowi szlak żeglugowy i ramy dla kilku projektów na morzu i na lądzie w Helsinkach i Tallinie, których celem jest redukcja emisji i zwiększenie stosowania rozwiązań o zerowej lub prawie zerowej emisji. Celem jest osiągnięcie zamierzonych celów szybciej, niż do tej pory strony publicznie obiecywały – podkreśla Zarządu Portu Helsinki.

Podpisane porozumienie ma cele klimatyczne i biznesowe. Bowiem stwierdza się, że „główne grupy działań w projektach Zielonego Korytarza polegają na wysiłkach na rzecz osiągnięcia neutralności klimatycznej i jednocześnie na zwiększeniu przepływu pasażerów i towarów pomiędzy obydwoma krajami”. 

Ważne: wzmocnienie konkurencyjności

Ważnym celem utworzenia Zielonego Korytarza jest „również wzmocnienie konkurencyjności i żywotności korytarza”. Te działania będą wspierana przez naukowców. Przeprowadzenie wspólnych badań naukowych ma na celu usprawnienie działań w ramach projektu oraz zwiększenia wiedzy o zeroemisyjności połączenia oraz transferu wiedzy między naukowcami obu krajów. 

Na realizację projektu będzie się poszukiwać również środków z UE. Jego organizatorzy zamierzają korzystać ze środków wsparcie w ramach inicjatyw międzynarodowych na rzecz rozwoju Zielonych Korytarzy.

Szlakami promowymi przewozi się między Polską a Szwecją około 1,1 mln pasażerów i około 1,9 mln jednostek frachtowych. Polska ma szansę na rozwój Zielonych Korytarzy, ale ich na razie nie wykorzystuje. Wprowadzenie na połączenie Gdynia – Kalskrona dwóch innowacyjnych promów przez Stena Line Polska faktycznie utworzyło zielony korytarz między obydwoma miastami. Nie można jednak tego powiedzieć o połączeniach z Gdańska do Nynäshamn oraz na Pomorzu zachodnim Terminalem Świnujście  zapewniającym serwisy Świnoujście - Ystad Świnoujście – Trelleborg. 

Włączenie się w proces finansowania zielonych korytarzy jest szansą dla naszych portów i operatorów promowych do wzmocnienia pozycji konkurencyjnej na połączeniach między portami polskimi i szwedzkimi. Modernizacja terminali o przyłącza energetyczne oraz budowa polskich promów może zostać wsparta funduszami zewnętrznymi, jeśli zostaną one włączone w tworzenie Zielonych Korytarzy. Nie będziemy pierwsi. Wyprzedzili nas Estończycy i Finowie. Mamy więc od kogo się uczyć. Oby nauka nie poszła w…morskie fale.