Azja z najlepszymi połączeniami oceanicznymi

- Lepsze połączenie za pośrednictwem międzynarodowych usług transportowych pomaga krajowi prowadzić handel po niższych kosztach, szybciej i z większym wyborem – podkreślają Jan Hoffmann, Luisa Rodriguez, Benny Salo, Antonella Teodoro w Article No. 114, [UNCTAD Transport and Trade Facilitation Newsletter N°101 - First Quarter 2024]. Ich zdaniem „Zestawy danych UNCTAD dotyczące liniowych  połączeń oceanicznych  okazały się cennymi wskaźnikami dla krajów i portów, ponieważ umożliwiają monitorowanie ich pozycji w globalnej sieci żeglugi liniowej”. 

W czterech kolejnych najlepiej skomunikowanych krajach – Malezji, Hiszpanii, Singapurze i Wietnamie – wskaźnik LSCI w lutym 2024 r. był o 1% wyższy. Wskaźnik LSCI jest niższy w Holandii (-3,3%), USA (-3,3%) i Hongkongu oraz specjalnych regionach administracyjnych (SAR) Chin (-3,5%). Zmniejszenie aktywności w Chinach sprawiło przesunięcie Japonii z miejsca ósmego na szóste. Hongkong oraz regiony SAR Chin przesunęły się o trzy pozycje niżej niż rok wcześniej.

W porównaniu z pięcioma latami wcześniej (pierwszy kwartał 2019 r.) wskaźnik LSCI poprawił się w ośmiu krajach z dziesięciu znajdujących się w czołówce. Wietnam odnotował skokową poprawę, bo o 30% i awansował z miejsca 14. na siódme miejsce najlepiej skomunikowanego kraju. ChRL poprawiło komunikację za pośrednictwem połączeń liniowych o 20,4%, a Korea Południowa o 15%. 

Mniejsze przyrosty zanotowały następne kraje: Malezja (+8%), Singapur (3%), Stany Zjednoczone (+2,5%), Japonia (+2%) Hiszpania dzięki poprawie LSCI o 10% była czwartym krajem, który odnotował dwucyfrowy wzrost wskaźnika LSCI. Wskaźnik LSCI jest dziś niższy niż 5 lat temu w  Holandii (-8%) oraz Hongkongu i chińskich SAR (-13%). Po pięciu latach z pierwszej dziesiątki wypadły Wielka Brytania (z 9. na 11.) i Belgia z (10. na 12.) miejsce.

Polska na 5. miejscu

Pięć najlepiej skomunikowanych krajów w Europie Północnej to Holandia (10. najlepiej skomunikowany kraj na świecie), Wielka Brytania (11.), Belgia (13.), Niemcy (16.) i Polska (38.). 

Ogólnie rzecz biorąc, w ujęciu rocznym poziomy LSCI w regionie pozostały stosunkowo stabilne. W 3 krajach zanotowano spadki: w Holandii (-3,3%), Belgii (-2%) i Niemczech (-3,5%) wskaźnik LSCI w I kwartale 2024 r. jest niższy niż w I kwartale 2023 r. Spadki te utrzymują się regularnie od pięciu lat. 

Od I kwartału 2019 r. wskaźnik LSCI w Holandii i Belgii spadł o 8%. W Niemczech spadek LSCI był jeszcze bardziej znaczący i wyniósł 15%, co oznacza, że Niemcy spadły z 12. na 16. miejsce kraju o dobrych połączeniach liniowych. W Wielkiej Brytanii wskaźnik LSCI jest o 1,7% wyższy niż rok wcześniej. Nie odwróciło to trendu 5-letniego. W tym okresie indeks maleje od 2019 r. i obecnie wynosi -6%. Albion wypadł z 10. miejsca.  

Polska odnotowała w zeszłym roku 12,3% wzrost LSCI, co oznacza wzrost o 8% w porównaniu do I kwartału 2019 roku. Dzięki aktywności gospodarki i wykorzystania portów do przebudowy dostaw, Polska przeskoczyła w ciągu roku pięć pozycji wyżej w rankingach UNCTAD. 

Również  Łotwa (przyrost o 17%) poprawiła pozycję w światowych rankingach o siedem pozycji. Islandia zwiększyła LSCI  o 8%, co przełożyło się na skok o 5 pozycji), Litwa (+8%; +2) i Szwecja (+4%; +1). To kraje w Europie Północnej którym wskaźnik LSCI wzrósł rok do roku. W tym samym czasie Estonia odnotowała najbardziej zauważalny spadek LSCI (-21%;).

Morze Śródziemne na dobrej pozycji  

Pięć najlepiej skomunikowanych połączeniami  liniowym krajów Morza Śródziemnego to Hiszpania (8. miejsce), Turcja (17.), Włochy (18.), Francja (19.) i Maroko (20.). Dzięki umiarkowanej aktywności portów, wskaźnik LSCI dla Hiszpanii i Włoch jest wyższy niż przed rokiem odpowiednio o 1% i 1,9%. W tym samym okresie Turcja odnotowała wzrost o 5,1%, Francja (+5,6%) i Maroko (+6,1%).  

Wszystkie kraje w regionie poza Izraelem poprawiły LSCI w zeszłym roku. Dużą dynamikę zanotował Tunezja (+22%), która poprawiła pozycję w światowym ranking o 15 pozycji, a po niej Rumunia (+20%; sześć pozycji); Liban (+17%; osiem pozycji), Bułgaria (+14%; siedem pozycji) i Algieria (+13%; siedem pozycji).

Było to pięć krajów z regionu Morza Śródziemnego i Morza Czarnego, które w czasie wojny na Morzu Czarnym odnotowały dwucyfrowy wzrost procentowy indeksu. W regionie są dwa wyjątki. W  Izraelu wskaźnik LSCI w I kwartale 2024 r. był o 29% niższy niż rok wcześniej. Ukraina nie podaje danych, choć jest tam rejestrowana śladowa  działalność operacyjna.

Pomiar trendów na rynkach morskich jest procesem dynamicznym, ponieważ rynki zmieniają się w czasie. Jeśli chodzi o trendy w żegludze liniowej, UNCTAD dokonała przeglądu swojego wskaźnika łączności żeglugi liniowej (LSCI) w połowie marca 2024 r. Nie zmieniając zestawu wskaźników, uwzględniono wpływ wielkości statku na ostateczne wielkości wskaźnika. 
W początkowym indeksie krajowi lub portowi, który uzyskał najwyższy wynik w roku referencyjnym 2006, przypisano wartość 100. Służy ona jako punkt odniesienia przy przypisywaniu wartości innym portom i krajom. W 2024 roku zaktualizowano wskaźnik LSCI, tak aby 100 odnosiło się do średniego wyniku wszystkich portów. 

Należy się spodziewać, że LSCI będzie się zmieniał w ciągu roku pod wpływem korekt połączeń liniowych spowodowanych wydłużeniem morskich linii komunikacyjnych. Przedłużający się kryzys na Morzu Czerwonym, spadek przepustowości Kanału Panamskiego oraz opłaty dodatkowe związane z emisją gazów cieplarnianych zmuszą operatorów liniowych do korekty połączeń. Rosnąca flota dużych statków sprawi, że operatorzy będą optymalizować połączenia oceaniczne. Co niewątpliwie zobaczymy w kolejnym raporcie UNCTAD oraz IAPH World Ports Tracker.

Fot. główna: Depositphotos

źródło rysunków: IAPH World Ports Tracker Issue 6; Analysis of data provided by UNCTAD and MDS Trans-modal.