Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) w zeszłym tygodniu przyjęła zmienioną strategię dekarbonizacji globalnej żeglugi na szczycie klimatycznym Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego (MEPC 80) w Londynie. Nowa strategia zakłada dostosowanie sektora do celu porozumienia paryskiego w zakresie ocieplenia klimatu o 1,5ºC, ale grupy ekologiczne skrytykowały "niejasne zobowiązania", które zostały uzgodnione.

Charakter regulacji klimatycznych IMO był przedmiotem nieustannej debaty przez blisko dekadę. Żegluga jest jednym z dwóch sektorów na świecie, które nie podlegają zobowiązaniom paryskim, których celem jest utrzymanie globalnego ocieplenia na bezpiecznym poziomie.

Porozumienie IMO i MEPC ocenia się jako „umiarkowany sukces”. Z jednej strony wyznacza etapy dekarbonizacji żeglugi morskiej i zawiera elementy propozycji organizacji pozarządowych. Z drugiej natomiast, spotyka się z krytyką organizacji ekologicznych (Koalicja Czystej Żeglugi, Transport & Environment i Ocean Conservancy), za „niejasne sformułowania”. Podkreślają one, że IMO uległo argumentom krajów przeciwnym działaniom na rzecz klimatu, takich jak Chiny, przyjmując mniej ambitną politykę emisji. Zarazem docenia się, że porozumienie jest „znacznie bardziej zaawansowane niż poprzednie ustalenia IMO”.

Nowa strategia wyznaczyła cele w zakresie co najmniej 40% redukcji emisji CO2 na pracę przewozową w żegludze międzynarodowej do 2030 r. oraz co najmniej 70% redukcji, z aspiracją 80%, całkowitej rocznej emisji gazów cieplarnianych z żeglugi międzynarodowej do 2040 r. 

Porozumienie zakłada osiągnięcia zerowej emisji netto „do roku 2050 lub w jego okolicach”. Dodatkowo, nowa strategia wzywa do przestrzegania przyjętych ustaleń tylko wtedy, gdy „pozwalają na to warunki krajowe”. Dlatego niektórzy obrońcy środowiska uznali porozumienie za porażkę i wezwali do podjęcia działań na szczeblu krajowym i regionalnym w celu ominięcia IMO.

W grupie krajów, które sprzeciwiały się „bardziej ambitnym” celom i większej jednoznaczności były m.in. Chiny, Brazylia, Argentyna, Indie.

Obecnie przemysł żeglugowy odpowiada za 3% globalnej emisji gazów cieplarnianych (GHG), a prognozy wskazują, że bez interwencji emisje te mogą wzrosnąć ponad dwukrotnie do 2050 roku.

Pomimo ograniczeń, oczekuje się, że nowa strategia IMO zasygnalizuje przyspieszoną transformację, skłaniając sektor żeglugowy i producentów paliw do zwiększenia skali zapotrzebowania na paliwa o zerowej i prawie zerowej emisji dwutlenku węgla w tej dekadzie.

- Przyjęcie strategii IMO w zakresie gazów cieplarnianych na 2023 r. jest monumentalnym wydarzeniem dla IMO i otwiera nowy rozdział w kierunku dekarbonizacji morskiej. Jednocześnie nie jest to cel końcowy, jest to pod wieloma względami punkt wyjścia do pracy, która musi być jeszcze bardziej zintensyfikowana w nadchodzących latach i dziesięcioleciach - powiedział sekretarz generalny IMO Kitack Lim.

Grupy ekologiczne twierdzą jednak, że środki te nie są wystarczające do tego, co naukowcy uważają za konieczne, aby sektor żeglugi mógł skutecznie walczyć ze zmianami klimatu.

- Nie ma czasu na półśrodki, niejasne zobowiązania i powolne postępy. Potrzebujemy, aby wszystkie sektory podążały za nauką i zwiększyły swoje ambicje w zakresie ograniczenia ocieplenia do poziomu poniżej katastrofalnego. Świat znajduje się na głębokiej wodzie, a poziomy rosną, a skutki klimatyczne już niszczą życie na całym świecie - powiedział szef delegacji WWF w IMO, Mark Lutes.

Fot. Depositphotos