Cyfrowe wsparcie żeglugi: klucz do efektywnej i bezpiecznej eksploatacji floty

Współczesna żegluga coraz bardziej opiera się na danych i ich przetwarzaniu, co stawia przed branżą morską nowe wyzwania, i jednocześnie, niesie ogromny potencjał korzyści. Ilość danych generowanych przez skomplikowane systemy takie jak statki pełnomorskie jest ogromna — od parametrów technicznych urządzeń, przez informacje o warunkach atmosferycznych i hydrograficznych, aż po dane eksploatacyjne.

Jednocześnie rosną wymagania regulacyjne, takie jak normy IMO czy dyrektywy UE, które nakładają obowiązek monitorowania i raportowania wielu aspektów funkcjonowania jednostek pływających. Mimo dostępności tak wielu danych, największą trudnością pozostaje ich właściwa interpretacja i przekształcenie w konkretne informacje wspierające proces podejmowania decyzji na statku i w biurze armatorskim. Wyzwaniem jest również zintegrowanie i uporządkowanie różnorodnych źródeł danych, co otwiera szerokie pole dla nowoczesnych systemów przetwarzania danych. W efekcie, cyfrowe wsparcie żeglugi ma szansę znacznie podnieść bezpieczeństwo, efektywność oraz zgodność z regulacjami, ale wymaga zaawansowanych rozwiązań IT oraz zmian procesów eksploatacji i zarządzania flotą.

Jednym z kluczowych obszarów, gdzie cyfrowe wsparcie przynosi wymierne korzyści, jest utrzymanie techniczne skomplikowanych systemów morskich. Na rynku dostępne są rozwiązania takie jak Computerised Maintenance Management System (CMMS) E-Netmos, które pomagają sprostać wyzwaniom tego obszaru poprzez usystematyzowanie oraz planowanie i automatyzację wielu procesów.

System E-Netmos umożliwia utrzymanie spójnej i jednolitej struktury systemów, komponentów i części na statku, co wiąże się m.in. z jednolitą numeracją zgodną z wybranym schematem klasyfikacyjnym. Dzięki temu ułatwia się identyfikację i zarządzanie sprzętem, eliminując błędy i chaos informacyjny.

Kolejnym ważnym aspektem jest gospodarka magazynowa. System pozwala utrzymywać optymalne stany magazynowe części i materiałów eksploatacyjnych, zapewniając wsparcie procesów zakupowych i logistycznych niezbędnych do utrzymania jednostki w gotowości operacyjnej. E-Netmos wspiera automatyzację zamówień oraz dystrybucji materiałów i części zamiennych, co znacznie ogranicza ryzyko przestojów czy braku potrzebnych elementów podczas prac remontowych lub konserwacyjnych.

Zarządzanie paliwem i materiałami eksploatacyjnymi jest kolejnym obszarem pod szczególnym nadzorem cyfrowych systemów. Precyzyjny monitoring zużycia paliwa oraz kontrola pozostałych zasobów pozwala na optymalizację ich wykorzystania oraz dokładne planowanie dostaw.

Planowanie prac serwisowych — zarówno bieżących, jak i okresowych — jest kompleksowo wspierane przez system, który umożliwia harmonogramowanie zadań i automatyczne raportowanie ich wykonania. Dzięki temu armator i załoga zyskują transparentny obraz stanu technicznego statku.

System E-Netmos umożliwia także elektroniczne zarządzanie dokumentacją statkową oraz usprawnia wymianę danych pomiędzy jednostką a biurem armatorskim, co przyspiesza komunikację i eliminuję błędy związane z ręcznym wprowadzaniem danych.

Przechowywanie historii prac i przeglądów wykonanych na statku pozwala na tworzenie długoterminowych raportów, będących podstawą do analizy trendów i planowania inwestycji technicznych.

Nowoczesne technologie cyfrowe pozwalają również na efektywne wykorzystanie danych do optymalizacji innych aspektów eksploatacji jednostek pływających. System SeaPerformer produkowany przez firmę Enamor jest przykładem kompleksowego podejścia do pozyskiwania, przetwarzania i udostępniania danych w czasie rzeczywistym.

Dzięki zaawansowanym narzędziom geoprzestrzennnej wizualizacji danych oraz bogatej warstwie informacyjnej, załoga oraz zarządzający flotą mają dostęp do stale aktualizowanych informacji o stanie technicznym statku oraz warunkach hydrometeorologicznych, które wpływają na przebieg podróży i bezpieczeństwo.

SeaPerformer wspiera efektywną eksploatację statku poprzez ciągły monitoring kluczowych parametrów pracy jednostki. System wykrywa i alarmuje o stanach nieoptymalnych – na przykład przekroczeniach limitów mocy silnika, nieoptymalnym przegłębieniu, nadmiarowym użyciu generatorów czy kotła – co pozwala na natychmiastową reakcję i zapobiega nieefektywnej pracy jednostki.

Długoterminowa detekcja zmian, takich jak porastanie kadłuba organizmami morskim, ułatwia planowanie czyszczenia statku oraz optymalizację procesu osiągania odpowiedniej sprawności hydrodynamicznej.

Ciągły monitoring emisji jest zautomatyzowany i dostosowany do wymagań regulacyjnych IMO i UE, co nie tylko skraca czas wymagany na raportowanie, ale również pozwala na bieżące korygowanie działań w celu spełnienia norm efektywności energetycznej.

Panel zaawansowanej optymalizacji trasy w systemie SeaPerformer

Automatyzacja planowania podróży z optymalizacją trasy uwzględnia aktualne i prognozowane warunki pogodowe, umożliwiając efektywną realizację zaplanowanego rejsu oraz redukcję zużycia paliwa i czasu podróży. Realizacja zaplanowanej podróży jest na bieżąco monitorowana a istotne rozbieżności i zagrożenia są niezwłocznie raportowane, dzięki czemu możliwe jest skorygowanie parametrów rejsu i uniknięcie niebezpieczeństw związanych z pogorszeniem pogody.

System akwizycji danych SeaPerformer wyposażony jest w mechanizmy współdzielenia informacji poprzez API, co umożliwia selektywne, bezpieczne i w pełni konfigurowalne udostępnianie danych wybranym systemom zewnętrznym.

Dzięki temu możliwe jest korzystanie z zaawansowanych usług firm trzecich, takich jak szczegółowa analityka silnika głównego i jego podzespołów (sprężarki, pompy paliwowe, wtryskiwacze), subskrypcje aktualizowanych map nawigacyjnych w modelu pay as you sail, czy integracja z własnymi systemami analitycznymi armatora.

SeaPerformer i E-Netmos tworzą naturalne środowisko cyfrowe pracy superintendentów

SeaPerformer jest centralnym elementem szerszego pakietu rozwiązań firmy Enamor, które wspierają efektywność i bezpieczeństwo eksploatacji floty. W skład tego ekosystemu wchodzą m.in.:

• Podsystem monitorowania zużycia paliwa EFCM, który automatyzuje konwersję odczytów przepływomierzy paliwa na masę, monitoruje zużycie w podziale na odbiorniki i typy paliw, definiuje podliczniki i alarmy.

• Podsystem monitorowania elektrowni statkowej EPM, który umożliwia dokładny pomiar i analizę parametrów pracy generatorów, wspierając optymalizację i wykrywanie niesprawności.

• Optyczny momentomierz ETM, precyzyjny sensor momentu obrotowego, obrotów i mocy silnika głównego, dostarczający podstawowych danych do analizy efektywności energetycznej.

• Czujnik ruchu statku EMIS z funkcją elektronicznego inklinometru, zgodny z wymogami SOLAS dla kontenerowców i masowców, obowiązkowy dla nowych statków od 1 stycznia 2026 roku.

• Rodzina konwerterów NMEA, które umożliwiają budowę bezpiecznej sieci wymiany danych zgodnej ze standardami systemów nawigacyjnych.

• Integracja z systemem E-Netmos, która automatyzuje rutynowe zadania załóg takie jak zbieranie danych o motogodzinach czy zużyciu energii, ręczne zliczanie rozchodów materiałów eksploatacyjnych oraz bezobsługowy monitoring paliwa, co znacznie zmniejsza ilość błędów ludzkich i obciążenie pracą.

Dostęp do danych, ich stałe monitorowanie oraz przetwarzanie za pomocą zaawansowanych narzędzi analitycznych stają się fundamentem sprawnego zarządzania flotą i uproszczenia codziennych działań załóg na statkach. Systemy inteligentnego zbierania danych, takie jak SeaPerformer i E-Netmos, umożliwiają utrzymanie wysokiego poziomu sprawności technicznej i energetycznej eksploatowanych jednostek.

Ciągły monitoring parametrów sprzyja obniżeniu emisji szkodliwych substancji, a wymagane raporty wykonywane są automatycznie, co pozwala na skupienie uwagi na poprawie efektywności i bezpieczeństwa. Bezproblemowa wymiana danych otwiera szerokie możliwości integracji i rozszerzenia cyfrowego ekosystemu floty o nowe funkcjonalności i usługi.

Mimo ewidentnych korzyści, wciąż jedynie około 30% światowej floty wykorzystuje narzędzia automatycznej akwizycji danych, co znacząco ogranicza potencjał optymalizacji eksploatacji i redukcji wpływu na środowisko. Nadszedł czas na zmianę i pełne wykorzystanie cyfrowych możliwości żeglugi.