Prezydent USA Joe Biden, premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak i premier Australii Anthony Albanese zaprezentowali kolejną fazę programu AUKUS, związanego z budową nowoczesnych okrętów podwodnych dla australijskiej floty (Royal Australian Navy).

Marynarka Wojenna Australii należy do liczących się na Oceanie Spokojnym i Indyjskim. Z racji na położenie państwa odgrywa ważną rolę jako element równowagi sił na tym obszarze, gdzie szczególnie rośnie pozycja Chin roszczących sobie prawo do wielu wysp i obszarów morskich. Znaczenie Australii uwidoczniło się podczas II wojny światowej, gdy kraj toczył krwawe walki z Japończykami i odgrywał ważną rolę w systemie wojsk alianckich. Potem ta pozycja utwierdziła się podczas Zimnej Wojny, co wynikało również z historycznych związków z Wielką Brytanią oraz sojuszniczych relacji z USA. Obecnie ten duży powierzchniowo kraj (szósty na świecie) intensywnie rozwija swoje morskie siły zbrojne, z czym wiązało się choćby wycofanie fregat rakietowych typu Adelaide i zastąpienie ich niszczycielami typu Hobart. Również palącą kwestią stało się wprowadzenie nowszych okrętów podwodnych, bardziej przystających do realiów XXI wieku. Obecnie w służbie jest sześć jednostek typu Collins, wprowadzonych do służby w latach 1996-2003. Wcześniej planowano je zastąpić typem Attack (w liczbie 12), który miał powstawać we współpracy z francuskim przemysłem stoczniowym. Pomimo zaawansowania programu doszło do jego anulowania w 2020 roku i zawiązania współpracy rządu w Canberze z Londynem i Waszyngtonem. Odbiło się to dużym echem w branży okrętowej, wskazując też na to, które państwa oferują najlepsze rozwiązania zbrojeniowe w tej materii. To wszystko na tyle nadszarpnęło relacje francusko-australijskie, że Paryż nawet odwołał swojego ambasadora z powrotem do siebie. Niezadowolenie pokazały również Chiny, którym nie w smak było umacnianie wpływów USA w tym regionie.

Choć planowany typ okrętów nie otrzymał swojej nazwy, potencjalnie może się wiązać z budową okrętów o napędzie jądrowym, opartych na typie Virginia, który stanowi podstawowe uzbrojenie podwodne US Navy. Pojawiły się nawet sugestie odnośnie przekazania (lub wypożyczenie) w ramach rozwiązania pomostowego, nim powstaną nowocześniejsze jednostki, wykorzystujące najlepsze rozwiązania z nich pochodzące. Pozwoliłoby to również przeszkolić australijskich marynarzy do służby na tak nowoczesnych jednostkach.

Zdaniem ekspertów w grę mogą też wchodzić rozwiązania brytyjskie, w związku z budową okrętów podwodnych typu Dreadnought, zwanych potocznie drednotami. Obecnie w wyposażeniu Royal Navy znajdują się jednostki typu Vanguard i Trafalgar, które w przyszłości mają zostać zastąpione nowszymi typami. Istnieje możliwość, że wśród tych jednostek może znaleźć się rozwiązanie pomostowe poprzedzające budowę nowy typ jednostek tego rodzaju dla Australii, pomimo że do służby wprowadzono je wcześniej niż typ Collins.

13 marca o godz. 22:00 czasu polskiego prezydent USA Joe Biden zaplanował wystąpienie w związku z rozwojem partnerstwa AUKUS, przedstawiając więcej szczegółów na jego temat. Wystąpienie jest możliwe do obejrzenia w formie on-line.

AKTUALIZACJA

Doradca prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan poinformował, że Australia zakupi od Stanów Zjednoczonych trzy okręty podwodne typu Virginia z napędem jądrowym. Dodatkowo rząd w Canberrze zastanawia się nad zakupem dodatkowo jeszcze dwóch takich okrętów.