„Zmiany” – podczas tegorocznego Forum Gospodarki Morskiej Gdynia to słowo odmieniane było przez wszystkie przypadki. W porównaniu z poprzednim rokiem cała branża morska znalazła się w zupełnie nowej rzeczywistości i o tym, co stało się w ciągu ostatnich 12 miesięcy, ale także o tym, co będzie musiało się stać w ciągu kolejnych kilkudziesięciu, dyskutowali uczestnicy konferencji.

Tegoroczna, 21. już edycja Forum Gospodarki Morskiej Gdynia, odbyła się tradycyjnie w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym w Gdyni. Tym razem impreza wróciła do klasycznego formatu po edycjach online wymuszonych przez warunki pandemiczne. I tak 14 października w salach konferencyjnych PPNT zjawiło się kilkuset reprezentantów wszystkich branż gospodarki morskiej by mówić o tym, co już za nami, i o tym, co nas czeka.

Właściwie od pierwszych wystąpień w ramach Forum Gospodarki Morskiej Gdynia 2022 wyraźnie zaznaczony został nieoficjalny temat przewodni: zmiany. W ciągu roku, jaki minął od poprzedniego Forum, cała gospodarka morska, ale również i Pomorze, znalazły się w zupełnie nowej sytuacji. Wspominali o tym witająca gości Katarzyna Gruszecka-Spychała – wiceprezydent Gdyni, oraz Sławomir Kalicki, lider Forum. O różnych kontekstach zmian mówili także goście honorowi – dr Marisa Farrugia, ambasador Malty w Polsce, oraz Ole Toft – ambasador Królestwa Danii w Polsce. Szczególnie wystąpienie tego drugiego nadało ton dyskusjom, które nastąpiły później – Toft wspomniał zarówno o programie Miecznik, mówił też sporo o dekarbonizacji branży morskiej i transformacji energetycznej, która musiała znacznie przyspieszyć przez atak Rosji na Ukrainę. W krótkim wystąpieniu o bardzo poważnej zmianie mówił także prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia Jacek Sadaj – zmianą tą było podjęcie 100 lat temu decyzji o budowie Portu Gdynia, a wraz z nim całego miasta.

Zanim jednak uczestnicy rozeszli się do poszczególnych sal konferencyjnych, by wziąć udział w odbywających się symultanicznie panelach dyskusyjnych, doszło do oficjalnego zaakcentowania jeszcze jednej ważnej zmiany. Na scenie oficjalnie sygnowano list intencyjny o współpracy w zakresie realizacji projektu Forum Gospodarki Morskiej z galą biznesu morskiego „Wspólna Kaczka” oraz Targami BaltExpo 2023. Sygnatariuszami porozumienia byli wicemarszałek województwa pomorskiego Leszek Bonna, wiceprezydent Gdyni Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdańska Piotr Borawski, prezes spółki Namiary Piotr Frankowski oraz prezes Andrzej Bojanowski i wiceprezes Paweł Orłowski z Międzynarodowych Targów Gdańskich. Choć nie zostało jeszcze ustalone, jak będzie wyglądać współpraca między Forum, galą „Wspólna Kaczka” i targami BaltExpo, to list intencyjny daje szansę na stworzenie większego cyklu imprez branżowych o charakterze morskim.

– BaltExpo to impreza targowa. Forum Gospodarki Morskiej zawiera pewien niewielki element ekspozycyjny, ale zasadniczo jest imprezą typu konferencyjnego. Pomyśleliśmy, że warto te potencjały łączyć, oczywiście dbając o zachowanie tożsamości każdego z wydarzeń, która była budowana latami i sama w sobie jest wartością. Mamy nadzieję, że właśnie ten list pozwoli nam to zrobić. Liczymy również na to, że „Wspólna Kaczka”, która jest tradycyjnym świętem branży morskiej całej Polski, będzie doskonałym zwieńczeniem wydarzenia, które trwa cały tydzień – komentowała wiceprezydent Gdyni Katarzyna Gruszecka-Spychała.

– Chcemy współpracować, wspierać się wzajemnie. Jak ta współpraca będzie ułożona – za wcześnie by powiedzieć. Na razie wyraziliśmy swoje intencje. Dyskutujemy, rozmawiamy. Myślę, że to jest bardzo dobry kierunek, kiedy Pomorze wzajemnie informuje się, wspiera i razem się rozwija – dodawał Sławomir Kalicki, lider Forum Gospodarki Morskiej Gdynia.

Kolejnym stałym elementem programu Forum Gospodarki Morskiej było wręczenie nagrody w konkursie „Morze mnie kręci” na film promujący gospodarkę morską. W tym roku zwycięzcą został Rafał Kaczmarek z Poznania, autor etiudy filmowej „Ciekawość”.

Następnymi punktami agendy były już wystąpienia o charakterze merytorycznym. Rozpoczął Jacek Wiśniewski, wieloletni główny ekonomista Raiffeisen Bank Polska, który opowiedział o tym, dlaczego na dobrą sprawę nie da się stworzyć w pełni pewnych przewidywań gospodarczych na najbliższe lata. Kolejnym wystąpieniem, które miało naznaczyć kontekst dla bardziej szczegółowych dyskusji w trakcie paneli tematycznych, była prezentacja Małgorzaty Bonikowskiej, prezeski Centrum Stosunków Międzynarodowych, która skupiła się na tym, jak dynamiczna sytuacja geopolityczna wpływa na funkcjonowanie Pomorza.

Tradycyjnie najważniejszą część Forum Gospodarki Morskiej Gdynia stanowiły panele dyskusyjne. W tym roku było ich ponownie pięć, odbywały się jednak jednocześnie w różnych salach konferencyjnych PPNT.

– Mamy nasze tradycyjne tematy: porty, logistyka, technologie morskie. To, czego mamy obecnie więcej, to energia odnawialna, która staje się dla gospodarki morskiej wielką szansą rozwojową. Rozmawiamy po raz drugi o przemyśle jachtowym – to też nowość w tym długoletnim programie Forum Gospodarki Morskiej – mówił Sławomir Kalicki.

I podczas paneli dyskusyjnych mówiono o zmianach.

– W tym roku rozpoczynamy zupełnie nową dyskusję o tym, jak świat się będzie zmieniał wdrażając Europejską Strategię Wodorową i Europejską Strategię Ofsshore'ową, z jakimi zmianami musimy się liczyć, co się będzie działo. Wracam prosto z konferencji w Estonii, gdzie usłyszałem, że Estonia, która dzisiaj w ogóle nie zużywa wodoru będzie jednym z jego większych eksporterów. A gdzie będzie go eksportować? Na jeden z największych rynków wodoru, jakim jest Polska. Oni wiedzą o tym, że my nie będziemy gotowi na 2030 rok, toteż wszyscy dookoła się szykują, żeby nam dostarczyć zieloną energię i zielony wodór. Chcę rozpocząć dyskusję na bardzo poważny temat: co zrobić, by nie dać się zaskoczyć, utrzymać swoją pozycję rynkową, nauczyć się rozumieć wszystkie zmiany, jak działać, co robić – zapowiadał Tomasz Pelc, lider panelu poświęconego energii odnawialnej.

Na podobne pytania, choć w nieco innym kontekście, odpowiedzi szukał Adam Niklewski, który prowadził panel technologii morskich.

– Planowana transformacja energetyczna charakteryzuje się jedną istotną cechą różniącą ją od poprzednich rewolucji przede wszystkim w transporcie morskim: mamy wachlarz możliwości – od paliw płynnych, odpowiedników opartych o biokomponenty, poprzez wspomniane LNG i bioLNG. Ale będziemy też rozmawiać o amoniaku, wodorze, bateriach, wszystkich tych możliwościach, które dostarcza nam technologia. Będę starał się przy pomocy gości spróbować odpowiedzieć na nurtujące nas pytanie: kiedy rzeczywiście będziemy gotowi na te zmiany? – mówił.

Dość gorąco było momentami także na panelu dotyczącym portów morskich. Zaproszeni goście – Jacek Sadaj, prezes Portu Gdynia, Łukasz Greinke, prezes Portu Gdańsk, Aneta Szreder-Piernicka reprezentująca Port Szczecin-Świnoujście, Wojciech Szymulewicz, prezes BCT, Adam Turoń z Viterra Polska, Paweł Zastawny, prezes Speed, Grzegorz Cisoń, dyrektor ds. logistyki w Fakro i Goodwin Xerri, CEO Combined Maritime Services, Limited, agenta morskiego z siedzibą na Malcie – w pierwszej kolejności opowiedzieli, jakie zmiany zaszły w ich firmach w ciągu ostatnich miesięcy.

– Potencjał portu Gdańsk oceniam na około 80 mln ton. Bardzo duży potencjał jest ukryty w teminalu Naftoport – mówił prezes Portu Gdańsk Łukasz Greinke. – Gigantyczna wartość dodana to port wewnętrzny. Możemy się nią posłużyć w przypadku pozyskania finansowania na zalądowienie. Do sierpnia dynamika przeładunków w porcie przekraczała 20 procent. Szacujemy, że rok skończymy na poziomie 63-65 milionów ton. Sam wrzesień to przeładunek miesięczny na poziomie 6,5 miliona ton – wyliczał.

– Z perspektywy portu rozwinęło się bardzo dużo obszarów. Wiele tematów, które do tej pory były w fazie rozmów, weszły w fazę realizacji. Port zaczął proces pogłębiania do 16 metrów. To na pewno zbuduje olbrzymie przewagi konkurencyjne, bo będziemy w stanie obsługiwać największe jednostki, które wpływają na Morze Bałtyckie. Ale też uruchomiliśmy dużo ciekawych, innowacyjnych projektów, jak Cyfrowy Bliźniak, dzięki któremu będziemy w stanie zoptymalizować nasze inwestycje – mówił Jacek Sadaj, prezes Portu Gdynia.

O ile reprezentanci portów skupili się na inwestycjach, to operatorzy terminali stwierdzali, że część z nich postępuje zbyt wolno. Wspominali jednak także o tym, że duża część problemów logistycznych tkwi poza portami, m.in. w funkcjonowaniu i rozwoju linii kolejowych, a także zbyt długich procedurach prowadzących do konkretnych inwestycji. Prezesi Sadaj i Szymulewicz ujawnili także, że podpisana została umowa przedwstępna dotycząca funkcjonowania BCT w Porcie Gdynia do 2053 i spełnione zostały przez operatora ostatnie formalności stojące na drodze finalizacji właściwej umowy.

Równolegle z panelami dyskusyjnymi odbywało się także wydarzenie towarzyszące – seminarium zatytułowane „Miecznik jako źródło nowych inwestycji, transferu technologii i wiedzy oraz konkurencyjnych miejsc pracy w regionie”. Dyrektor programu Miecznik, Cezary Cierzan z Polskiej Grupy Zbrojeniowej nie ukrywał, że seminarium ma na celu przygotowanie potencjalnego local contentu do udziału w projekcie.

– Głównym celem naszego udziału w takich inicjatywach jest poinformowanie potencjalnych lokalnych dostawców, poddostawców, kooperantów o postępach prac, o ich harmonogramie, aby przygotować ich do tego, że niebawem będziemy wychodzić na rynek i wysyłać zapytania ofertowe o dostawy materiałów, urządzeń, ale również usług – powiedział Cierzan.

W międzyczasie goście i uczestnicy Forum Gospodarki Morskiej Gdynia 2022 mieli możliwość zapoznania się z ofertą partnerów i sponsorów imprezy. O tym, że branża morska i rozpoczęte w niej projekty wzbudzają zainteresowanie nie tylko na Pomorzu świadczy choćby fakt, że jednym z wystawców była firma Stigal z dolnośląskiego.

– Jesteśmy polskim producentem, który posiada dla nich rozwiązania do cięcia stali i w zasadzie jedynym, który w pełni potrafi wyciąć wszelkiego rodzaju kształtowniki niezbędne w branży morskiej. Mamy bardzo duże doświadczenie – w Polsce pracuje ponad 600 naszych maszyn. Branża morska to projekt intensywnie rozwijany od ponad roku. Mamy dwie bardzo zaawansowane, zrobotyzowane linie technologiczne do cięcia profili. Pracują w polskich stoczniach, m.in. w stoczni Wulkan w Szczecinie – wymieniał Marcin Stępień, właściciel firmy Stigal. – Wiedzieliśmy, że w branży morskiej są duże inwestycje, jak choćby program Miecznik – mamy nadzieję, że weźmiemy w nim udział, jesteśmy w przeddzień podpisania umowy na dostawę kilku urządzeń, które będą służyły do cięcia blach. Branża morska, energetyczna, offshore bardzo mocno nas interesują, dlatego chcieliśmy wziąć udział w tej imprezie.