Pomimo procesów konsolidacyjnych, jakie zaszły w ciągu ostatnich 20 lat w europejskim przemyśle zbrojeniowym, proces ten jedynie w ograniczonym stopniu dotknął sektora produkcji okrętowej. Działania integracyjne podjęły główne koncerny obronne z Europy Zachodniej, ale nie doszło do podobnego procesu w branży produkcji okrętowej. Dlaczego tak się dzieje? Jaki wpływ ma to zjawisko na polskie zakłady stoczniowe oraz jaka jest przyszłość sektora techniki morskiej w Europie? – to podstawowe pytania, na które starał się odpowiedzieć w swojej najnowszej analizie Antoni Pieńkos z Narodowego Centrum Studiów Strategicznych.

Z polskiego punktu widzenia najistotniejsze jest, jakie wnioski z analizy sytuacji na rynku europejskim wypływają dla zakładów z polskiego wybrzeża i ich podwykonawców. W świetle dynamicznie zmieniającego się segmentu produkcji okrętów wojennych na świecie, potrzebna jest spójna strategia działania polskich przedsiębiorstw produkujących morską technikę wojskową – i to zarówno tych skupionych w Polskiej Grupie Zbrojeniowej, jak i prywatnych. Trzeba rozpocząć realizację programów morskich zawartych w Planie Modernizacji Technicznej i jasno określić podział prac w ramach tych działań, aby poszczególne podmioty mogły planować odpowiednio swoją przyszłość. Ważne jest też skuteczne wdrożenie planów naprawczych w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni oraz Stoczni Remontowej Gryfia w Szczecinie i podjęcie decyzji o ich dalszym zaangażowaniu w procesy modernizacyjne.

W ten sposób ukształtowana zostanie również struktura tego sektora w Polsce na najbliższe 20 lat, co pokaże w jakim miejscu w stosunku do Europy jesteśmy obecnie i gdzie możemy być za dwie, trzy dekady. Najlepszym w opinii autora rozwiązaniem dla Polski byłoby realizowanie tych wszystkich działań w oparciu o spójny plan strategiczny opracowany przy udziale najważniejszych interesariuszy procesu modernizacji technicznej MW RP.   

Okres po zakończeniu zimnej wojny w Europie stał pod znakiem zwiększonej aktywności w dziedzinie współpracy przemysłowo-obronnej na poziomie międzyrządowym. Znakiem tego procesu było między innymi powołanie OCCAR i Europejskiej Agencji Obrony. Inicjatywy te miały stać się panaceum na obniżające się zdolności wojskowe krajów europejskich, będące konsekwencją cięć w wydatkach na zbrojenia. Pomimo sprzyjających okoliczności współpraca międzyrządowa nie odwróciła negatywnych trendów i nie udało się naczelne zadanie w postaci integracji europejskiego rynku uzbrojenia.

Przemysł zbrojeniowy w Europie, w wyniku ograniczonego sukcesu działań podejmowanych na poziomie międzyrządowym, podjął ze swojej strony działania mające na celu zwiększenie swojej konkurencyjności na rynnach eksportowych w opozycji do silnych konkurentów ze Stanów Zjednoczonych, Rosji oraz obszaru Azji i Pacyfiku. Zdecydowanie najsilniejszej konsolidacji podlegały sektory techniki lotniczej i kosmicznej, a w ostatnim czasie również produkcji sprzętu pancernego.

Część z głównych europejskich przedsiębiorstw sektora stoczniowego została włączona do krajowych koncernów zbrojeniowych, ale do tej pory nie doprowadziło to do konsolidacji ponadnarodowej – zauważa Antoni Pieńkos z Narodowego Centrum Studiów Strategicznych – Warto zastanowić się, dlaczego tak się dzieje, skoro pozostałe sektory produkcji obronnej podlegają coraz mocniejszej integracji, i czy taki stan rzeczy utrzyma się w najbliższej przyszłości?

Odpowiedź na to pytanie i więcej wniosków dotyczących przyszłości polskiego i europejskiego sektora techniki okrętowej w analizie autora NCSS. Pełny dokument jest dostępny online pod adresem:  http://ncss.org.pl/pl/aktualnosc/782-konsolidacja-europejskiego-przemyslu-obronnego-w-wymiarze-morskim-analiza-ncss.html.