Rok 2024 pod znakiem morskich inwestycji. Ministerstwo Infrastruktury podsumowuje działania

Przemijający rok był pierwszym, w którym całościowo funkcję sprawował resort nowego rządu. Z tej okazji wiceminister Arkadiusz Marchewka przedstawił  podsumowanie przeprowadzonych w tym roku przedsięwzięć oraz inicjatyw morskich, będących efektem prac Ministerstwa Infrastruktury.

„Mam nadzieję, że kolejny rok przyniesie jeszcze więcej możliwości do działania, bo wciąż jest wiele dobrego do zrobienia”, wskazał Arkadiusz Marchewka w komunikacie na portalu X (dawniej Twitter).

Terminal kontenerowy w Świnoujściu powstanie

Do najważniejszych punktów tegorocznej działalności resortu sekretarz stanu wskazał prace nad terminalem kontenerowym w Świnoujściu, w związku z czym podpisano szereg kluczowych umów, które pozwoliły przyspieszyć jego realizację. Przypomnijmy, że powstaje na wschód od gazoportu i będzie umiejscowiony na pirsie w morzu, a od strony morza ma być osłonięty falochronem. Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. stworzył również ogólne ramy koncepcji całej inwestycji, która ma być przyjazna środowisku. Istotną specyfiką działalności terminalu ma być jego minimalny wpływ na otoczenie i środowisko naturalne, a co było kluczowe przy wyborze jego lokalizacji. Ma to również istotne znacznie dla mieszkańców dzielnicy Warszów w Świnoujściu, która będzie od terminalu oddzielona naturalną ścianą lasu.

Docelowo terminal będzie w stanie obsłużyć do 2 mln TEU rocznie, obsługując jednocześnie dwa statki, jeden o długości 400 metrów i jeden o długości 200 metrów, korzystających z zaplanowanego również kanału żeglugowego, o długości 70 km i głębokości 17 metrów. Będzie wyposażony w niskoemisyjny sprzęt przeładunkowy, zgodnie z najwyższymi ekologicznymi normami, a także stanowił infrastrukturę podwójnego wykorzystania, czyli przeznaczoną do działalności cywilnej, jak i zdolnej do obsługi ładunków wojskowych.

W Gdańsku powstanie terminal zbożowy

Trwają również prace nad terminalem zbożowym w Gdańsku, przy czym w jego przypadku rozpoczęto projekt, który ma wzmocnić bezpieczeństwo kraju w zakresie dostaw produktów spożywczych. Na terenie portu powstanie dziewięć magazynów, które zwiększą możliwości składowania do ponad 152 tys. ton. Pięć z nich ma zostać zbudowanych przy Nabrzeżu Wiślanym, cztery kolejne przy Nabrzeżu Szczecińskim. Dodatkowo Port Gdańsk ma zainwestować w rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej blisko 400 mln zł.

W Gdańsku ruszają także prace związane z terminalem instalacyjnym dla morskich farm wiatrowych. Jak wskazał Arkadiusz Marchewka, jego budowa ma stać się możliwa dzięki odblokowanym rząd środkom z Krajowego Planu Odbudowy. Koszt całkowity przedsięwzięcia w to prawie 1,18 mld zł, w tym dofinansowanie unijne ponad 900 mln zł. Inwestycja polega na stworzeniu przy terminalu Baltic Hub nowego nabrzeża o powierzchni 21 hektarów, którego długość nabrzeża przeładunkowego wyniesie 800 metrów, a głębokość akwenu przy kei 17,5 metra. Pozwoli to na cumowanie statków instalacyjnych oraz statków zaopatrzeniowych dla terminali offshore o długości całkowitej do 170 metrów. Na początku mijającego 2024 roku spółka projektowa rozpoczęła konkurencyjne postępowanie dotyczące wyboru generalnego wykonawcy. Zakończenie inwestycji realizowanej w modelu „zaprojektuj i wybuduj” zaplanowano na 2026 rok. 

Mniejsze porty zorientowane na offshore

Rozwój dotyczy także mniejszych portów, gdyż dzięki środkom z KPO mają zostać zmodernizowane porty regionalne takie jak Ustka, Łeba i Darłowo. Umożliwi to powstanie w nich m.in. terminali serwisowych dla morskich farm wiatrowych. Ostatnio informowaliśmy o pracach przy budowie bazy operacyjno-serwisowej w Ustce, która powstanie na 2,3-hektarowym terenie dawnej przetwórni rybnej „Korab”, na zachodnim brzegu Słupi. Na miejscu zakończono już rozbiórkę starych zabudowań, a start prac budowlanych ma nastąpić w przyszłym roku. W skład wyposażenia bazy wejdą magazyn części zamiennych, budynek administracyjny, plac manewrowy, powierzchnie zielone i parking, ale także ok 260 metrów nabrzeża. To tutaj mają cumować jednostki CTV, transportujące techników i sprzęt do pracy na morzu przy turbinach wiatrowych. PGE zakłada, że infrastruktura zostanie przekazana do eksploatacji z końcem 2026 roku. O lokalizacji bazy w Ustce zdecydowała odległość od projektowanych farm wiatrowych oraz optymalne warunki nawigacyjne umożliwiające dotarcie z portu na obszar farmy wiatrowej w możliwie najkrótszym czasie.

2024 z zyskiem i rosnącymi przeładunkami

Oprócz rozwoju infrastruktury w portach te miały zanotować wzrost zysków w porównaniu z 2023 rokiem. Choć pełne wyliczenia i podsumowania przeładunków pojawią się dopiero po 1 stycznia 2025 roku, tak już teraz zarządy największych portów, w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu wskazywały na dobre wyniki po trzech kwartałach mijającego roku. Wzrost dotyczył także mniejszych ośrodków, takich jak port w Kołobrzegu.

Pomorze atomem stoi

Morski akcent dotyczy także pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej, która jest zlokalizowana na Pomorzu. Nowy pirs umożliwi rozładunek największych elementów konstrukcyjnych bezpośrednio na miejsce budowy. Przypomnijmy też, że obecna wersja Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) z 2020 r. zakłada budowę dwóch elektrowni jądrowych o łącznej mocy 6-9 GW przez należącą w 100% do Skarbu Państwa spółkę Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) jako inwestora i operatora. Zgodnie z decyzją poprzedniego rządu pierwszą elektrownię wybuduje na Pomorzu konsorcjum Westinghouse-Bechtel.

W przyszłym roku jest zaplanowana aktualizacja programu, przewidująca początek komercyjnej eksploatacji pierwszego bloku zaplanowanej elektrowni jądrowej w 2036 roku, a także kolejnych dwóch bloków w latach 2037-2038, niemniej pierwsze próby związane z działalnością mają się rozpocząć jeszcze przed 2030 rokiem.

Infrastruktura nie tylko morska

Wśród innych przedsięwzięć Ministerstwa Infrastruktury, które również mogą się wiązać z udogodnieniami dla branży morskiej (choćby w zakresie transportu towarowego drogą lądową i dojazdów osobowych na wybrzeże) są rozbudowy pomorskich dróg. Resort ogłosił przetargi na budowę Zachodniej Obwodnicy Szczecina, a także II etap obwodnicy Warzymic i Przecławia oraz na obwodnicę Kołbaskowa. Uruchomiono także połączenie kolejowe Pendolino na trasie Szczecin - Warszawa. Nowy rozkład jazdy to wedle zamierzeń dodatkowe połączenia na tej trasie, co sprawi, że dotarcie do stolicy bądź na wybrzeże ma być szybsze i bardziej komfortowe. Oprócz tego wyzwaniem jest budowa Drogi Czerwonej w Gdyni, zapewniającej lepszy dojazd do portu. Przypomnijmy, że wedle założeń resortu start prac nad wszystkimi odcinkami ma rozpocząć się w 2029 roku, przy czym pierwszy ma zostać otwarty w 2032 roku, natomiast II i III w kolejnym. Jednocześnie ministerstwo zakłada, że jest możliwość zrealizowania tej inwestycji dwa lata wcześniej. Wtedy to I odcinek zostałby otwarty w 2030 roku, natomiast II i III w 2031 roku lub w latach 2031-2032.