Najpierw zbadał zanieczyszczenie rzek aglomeracji łódzkiej mikroplastikami. Teraz będzie poszukiwał przepisu na enzymy, które będą je rozkładać. Prezentujemy rozmowę z Jarosławem Brodeckim, laureatem polskich finałów prestiżowego EU Contest for Young Scientists (EUCYS) i konkursu „Misja polarna” współorganizowanego przez Instytut Geofizyki PAN.
Czego dotyczy projekt wyróżniony w konkursie EUCYS?
Zgłosiłem projekt, który dotyczy bardzo ważnego dziś problemu ekologicznego – zanieczyszczenia mikroplastikiem. Chodzi o fragmenty tworzyw sztucznych, które nie przekraczają 5mm, ale są bardzo szkodliwe. Sprawdziłem zanieczyszczenie nimi rzek w aglomeracji łódzkiej i ich wpływ na zwierzęta. Wyniki potwierdziły dramatyczną skalę zanieczyszczenia. W odchodach kaczek krzyżówek mikroplastik potrafił wynosić do 25% masy.
A co planuje pan badać na Spitsbergenie?
W ramach wyjazdu, który jest nagrodą w konkursie „Misja polarna” będę szukać mikroorganizmów zdolnych do rozkładu tworzyw sztucznych. Znane są już takie enzymy, ale działają one głównie w wyższych temperaturach. W obszarach arktycznych jest szansa na znalezienie takich, które będą przystosowane także do działania w niższych temperaturach. Dzięki temu będzie można walczyć z mikroplastikiem w różnych warunkach.
Jak to będzie wyglądało?
Projekt zakłada przebadanie kilkudziesięciu przestrzeni środowiskowych. Będzie to woda oceaniczna, śmieci gromadzące się na wybrzeżach i gleba, powstająca w regionach polarnych głównie z odchodów m.in. ptaków. Bakterie może być trudno przenieść do laboratorium, bo duża część mikroorganizmów arktycznych nie wzrasta na tradycyjnych pożywkach.
Mam na to inny pomysł. Planuję pozbierać materiał genetyczny z danej próbki i wprowadzać do drobnoustrojów laboratoryjnych. W ten sposób zmuszę je do produkcji białek, drobnoustrojów zasiedlające dane siedlisko. To może pozwolić na znalezienie samego genetycznego „przepisu” na enzym rozkładający tworzywa sztuczne.
O konkursach
W konkursie Unii Europejskiej dla Młodych Naukowców (European Union Contest for Young Scientists – EUCYS) nagradzani są najzdolniejsi badacze poniżej 21. roku życia. W tym roku do Finałów Polskiej Edycji wybrano aż 20 projektów. Niestety, planowane na wrzesień rozstrzygnięcie jest wstrzymane z powodu pandemii COVID-19.
„Misja Polarna” to konkurs organizowany przez portal popularyzujący osiągnięcia polskich badań polarnych. Nagrodą jest wyjazd do Polskiej Stacji Polarnej im. Stanisława Siedleckiego w Hornsundzie.
Chemia w morzu i na plaży. Zanieczyszczamy oceany globalnie, trujemy się lokalnie
Raport NIK: człowiek zagraża Półwyspowi Helskiemu
Nowa prezes NFOŚiGW nominowana na stanowisko
Na Zalewie Wiślanym trwają "śledziowe żniwa"
W Senacie będzie obradował Morski Zespół Parlamentarny nt. morskich farm wiatrowych
Dopływ słodkiej wody do Atlantyku Północnego to bardziej upalne lata w Europie