Indie płyną na rosyjskiej i arabskiej ropie

Zakupy rosyjskiej ropy przez Indie wzrosły w sierpniu do 2 milionów baryłek dziennie, ponieważ rafinerie nadal priorytetowo traktują korzyści ekonomiczne przy podejmowaniu decyzji o zaopatrzeniu w surowiec do wyrobu produktów rafineryjnych – informuje Press Trust of India (PTI). Aż 38% z 5,2 miliona baryłek ropy naftowej importowanej dziennie przez morskie terminale paliwowe Indii w pierwszej połowie sierpnia pochodziło z Rosji – twierdzą analitycy Kpler.

Import z Rosji, wynoszący 2 miliony baryłek dziennie w sierpniu br., wzrósł z 1,6 miliona baryłek dziennie w lipcu. Wzrost dostaw rosyjskiego importu nastąpił kosztem zmniejszenia zakupów z Iraku. Dostawy morzem z tego kraju spadły z 907 baryłek dziennie w lipcu do 730 tys. baryłek dziennie w sierpniu br. Podobny trend zarejestrowano w Arabii Saudyjskiej. W terminalach tego kraju ładowano w lipcu na statki 700 tys. baryłek dziennie. W zeszłym miesiącu pompowano do zbiorników statków udających się do Indii 526 tys. baryłek dziennie – wyliczają analitycy PTI. Stany Zjednoczone były piątym co do wielkości dostawcą z 264 tys. baryłek dziennie, według szacunków Kpler.

- Import rosyjskiej ropy naftowej do Indii jak dotąd utrzymywał się na stabilnym poziomie w sierpniu, nawet po ogłoszeniu przez administrację Trumpa wysokich taryf celnych pod koniec lipca 2025 r.  – powiedział Sumit Ritolia, główny analityk ds. badań (rafinacja i modelowanie) w firmie Kpler. „Jednak obecna stabilność wynika głównie z kontekstu – ładunki na sierpień zostały zakontraktowane w czerwcu i na początku lipca, na długo przed jakąkolwiek zmianą polityki [celnej USA – MG]” – Press Trust of India uzasadnia poziom dostaw do Indii.

Import Indii ropy z Rosji i USA. Źródło Kpler. Grafika: Indian Express

Ropa Ural kontra reszta

W obliczu rosnącej presji ze strony USA i UE, rafinerie w Indiach (szczególnie te państwowe) ograniczyły chwilowo import rosyjskiej ropy. Lipcowe wolumeny spadły o ponad 500 tys. baryłek dziennie w porównaniu z czerwcem. Osiągnięto w tym miesiącu najniższy poziom od pięciu miesięcy. W terminalach paliwowych rozładowywano wtedy 1,58 mln baryłek dziennie. Ropa Ural w sierpniu notowana była z dużym dyskontem 4-5 USD/bbl, co stanowiło znaczny spadek w porównaniu z parytetem sprzed zaledwie kilku tygodni.

W czasie negocjacji stawek celnych z amerykanami, indyjskie zużycie amerykańskiej ropy wzrosło od maja do 225 tys. baryłek dziennie. Prawie dwukrotnie przekroczono poziom z początku 2025 roku. Analitycy zakładali wzrost o kolejne 100 tys. baryłek dziennie. Analitycy Kpler zauważają, że nie wydano żadnego rządowego zarządzenia nakazującego ograniczenie wolumenów rosyjskich. „Zatem z punktu widzenia polityki, wszystko jest jak zwykle”. 

Najnowsze dane informują o sytuacji w terminalach i rafineriach w wyniku decyzji podjętych kilka tygodni temu. Wtedy jeszcze negocjowano obniżenie ceł na produkty z Indii. Po wprowadzeniu 50% ceł na eksport z Indii do USA sytuacja diametralnie się zmieniła. Indie wyraźnie zbliżyły się do Rosji i Chin. Wzrosła aktywność krajów BRICS. Skutki zawirowań w handlu globalnym, w tym również ropą naftową będą bardziej wyraźne w końcu września lub na początku października. 

Źródła importu ropy naftowej do Indii. Źródło: Banchero Costa Research

O sytuacji na rynku ropy decydował jednak w I połowie 2025 r. popyt gospodarek Chin i Unii Europejskiej. A te rynki spowodowały, że „eksport z portów rosyjskich (w tym ropy pochodzenia kazachskiego) spadł o 6,4% r/r w okresie styczeń-czerwiec 2025 r. do 111,4 mln ton, czyli 10,2% globalnego handlu. Z Ameryki Południowej eksport wzrósł o 4,5% r/r do 106,0 mln ton, co stanowiło 9,7% udziału w rynku” – podaje Banchero Costa Reserach. 

Zmniejszenie popytu odczuły również terminale paliwowe USA. Załadunki na zbiornikowce spadły o 10,3% r/r do 90,7 mln ton w I połowie 2025 r., co stanowi 8,3% udziału dostaw ropy na globalnym rynku.  Z Azji Południowo-Wschodniej eksport spadł o 9,6% r/r do 57,8 mln ton. W morskich terminalach tego regionu w  2025 r. wyraźnie odczuto zmiany w wolumenie reeksportu ropy naftowej pochodzącej z Rosji. 

Ropa naftowa w Indiach. Źródło: India Today

Stabilna ropa

Stabilizację na rynku ropy naftowej dało się już zauważyć w 2024 r. Globalne przewozy morskie ropy naftowej wzrosły tylko o 0,4% r/r do 2 194,6 mln ton, z wyłączeniem transportu kabotażowego – informuje Banchero Costa Research powołując się na informacje LSEG. 

W 2025 roku słaby popyt się utrzymał. Zapotrzebowanie światowych odbiorców na ładunki ropy naftowej dostarczane przez zbiornikowce w okresie styczeń-czerwiec 2025 r. spadło o 1,0% r/r do zaledwie 1 092,5 mln ton. Eksport z Zatoki Perskiej wzrósł niewiele, bo o 0,2% r/r do 435,8 mln ton. Dostawy z tego regionu zapewniły w I połowie br. 39,9% handlu morskiego ropą naftową.

Przemysł rafineryjny i chemiczny ChRL zapewnił popyt na 22,7% światowego handlu ropy dostarczanej morzem. Udział w obrocie globalnym Chin się utrzymał. Jednak wolumeny ropy dostarczanej zbiornikowcami do Chin spadły o 4,4% r/r do 245,5 mln ton w I połowie 2025 r. 

Import do UE-27 zmalał o 5,9% r/r do 223,9 mln ton. Kraje UE generowały 20,7% globalnego popytu na ropę naftową na szlakach morskich. Import ASEAN wzrósł o 1,7% r/r do 137,4 mln ton, ponieważ przez terminale paliwowe tych krajów odbywa reeksport rosyjskiej ropy do innych krajów Azji. Import Stanów Zjednoczonych spadł o 11,9% r/r do 58,5 mln ton. W 2025 r. USA odpowiadały za zaledwie 5,4% globalnego importu ropy naftowej drogą morską.

Import ropy naftowej Indii 2024-2025. Źródło: Kpler

Indie czwartym importerem

Indie są czwartym co do wielkości importerem ropy naftowej drogą morską na świecie, po Chinach, UE i ASEAN. Indie odpowiadały za 11,2% światowego handlu ropą naftową drogą morską w I połowie 2025 r. W 2023 r. import zbiornikowcami do Indii wzrósł o 1,6% r/r do 228,1 mln ton. W 2024 r. wzrósł o 2,5% r/r do 233,7 mln ton. W okresie styczeń-czerwiec 2025 r. import do Indii wzrósł o 2,2% r/r do 121,1 mln ton, bowiem w I połowie 2024 r. w terminalach paliwowych Indii rozładowano 118,4 mln ton ropy naftowej. 

Około 42% wolumenu ropy naftowej rozładowanej w Indiach w okresie styczeń-czerwiec 2025 r. przewieziono w zbiornikowcach VLCC, około 36% w zbiornikach Suezmax, a około 21% na statkach Aframax. Największymi portami przeładunkowymi ropy naftowej w Indiach w 2025 r. były: Jamnagar (30,6 mln ton ropy naftowej), Vadinar (27,1 mln ton) oraz Paradip (16,3 mln ton). Na pełnych obrotach pracowały również terminale paliwowe w portach: Mundra (9,4 mln ton), Bombaj (9,4 mln ton), Koczin (8,5 mln ton), Visakhapatnam (7,4 mln ton), Nowy Mangalore (5,3 mln ton), Ćennaj (4,8 mln ton) i Mangalore (1,0 mln ton). 

Na zapleczu terminali morskich w Jamnagar działają dwie gigantyczne rafinerie. A właściwie jest to ogromny, zintegrowany kompleks produkcyjny. Są tu zakłady przetwórstwa aromatów i petrochemii, elektrownia. Kompleks portowo-terminalowy z siecią rurociągów importowo-eksportowych – informuje Bechtel. Nowa rafineria obsługuje wyłącznie rynek eksportowy, podczas gdy starsza zaspokaja popyt na rynku krajowym. 

Rafineria Jamnagar (znana również jako RIL Jamnagar lub RPL Jamnagar) to prywatna rafineria ropy naftowej należąca do Reliance Industries w Motikhavdi, Jamnagar, Gujarat, Indie. Rafineria została uruchomiona w 1999 r. z początkową zdolnością produkcyjną 668 tys. baryłek dziennie. Jej zdolność produkcyjna po rozbudowie wynosi 1 240 tys. baryłek dziennie. Jest to obecnie największa rafineria ropy naftowej na świecie – twierdzi operator Reliance Industries. 

Ropne przetasowania

W ostatnich latach nastąpiły radykalne przetasowania w dostawcach. Operatorzy rafinerii i traderzy wykorzystali sankcje i okazje do zakupu rosyjskiej ropy. Często ładunki były oferowane po znacznie niższych cenach niż rynkowe. Import zbiornikowcami z portów rosyjskich (obejmujący zarówno ropę pochodzenia rosyjskiego, jak i nierosyjskiego, taką jak ropa kazachska) wzrósł o 126,6% r/r w 2023 r. do 75,4 mln ton, z 33,3 mln ton w 2022 r. Był dwudziestokrotnie wyższy niż w 2021 r., kiedy Operatorzy z Indii przepompowali w terminalach jedynie 4,1 mln ton rosyjskiej ropy– podkreślają analitycy Banchero Costa Research. 

W 2024 r. import Indii wzrósł o kolejne 8,6% r/r do 82 mln ton. W pierwszej połowie 2025 r. wolumeny z Rosji do Indii wzrosły o kolejne 1,7% r/r (dodatkowe 0,7 mln ton) do 41,2 mln ton. To pięciokrotność 8,2 mln ton importowanych z Rosji w pierwszej połowie 2022 r. Rosyjskie porty awansowały na drugie co do wielkości źródło dostaw ropy naftowej transportowanej drogą morską do Indii. 

Rosyjska ropa naftowa, to już jedna trzecia wolumenu przepompowanego w portach Indii w I połowie 2025 r. Na pierwszym miejscu są dostawy z pobliskich pól naftowych usytuowanych w krajach  Zatoki Perskiej (45,6%). Dostawy z Afryki Zachodniej zapewniają zaledwie 6,2%, producenci z USA 5,6% potrzeb Indii na ropę naftową.

Dostawy z Zatoki Perskiej do Indii spadły o 0,1% r/r w I połowie 2025 r. do 55,2 mln ton i są znacznie niższe niż 73,4 mln ton w I połowie 2022 r. Dostawy z Afryki Zachodniej do Rosji wzrosły o 13,2% w I połowie 2025 r. do 7,5 mln ton, ale nadal jest to znacznie poniżej 11 mln ton, które importowano w I połowie 2022 r. Import z USA również wzrósł o 57,4% r/r w I połowie 2025 r. do 6,8 mln ton, ale jest wciąż poniżej 8,8 mln ton, które importowano w I połowie 2022 r.

Fot. Depositphotos